Niepełnosprawność

Mówiąc o niepełnosprawności i niezdolności do pracy należy pamiętać, że to są dwa odmienne orzeczenia, wydawane przez różne instytucje i w innym celu. Jakie to ma znaczenie w praktyce? Czy osoba z orzeczeniem o niezdolności do pracy może pracować?

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych opublikował nowe wytyczne dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), w przypadku, gdy zdiagnozowano u nich jedną ze 208 chorób znajdujących się na liście lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń i związanego z nimi prawa do określonych świadczeń. Niektóre z chorób – w ramach ww. wytycznych – zostały skategoryzowane jako wymagające ustalenia w orzeczeniu o niepełnosprawności wyłącznie wskazań w punkcie 8, a inne – zarówno w punkcie 8, jak i 7, co przesądza o prawie do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. To koniec wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na 208 chorób oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa.

Jakie świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a które ośrodki pomocy społecznej? Prezentujemy proste zestawienie najważniejszych świadczeń w 2025 r.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest kluczowym dokumentem uprawniającym do wielu ulg i świadczeń. Czy mogą je uzyskać również osoby, chorujące na cukrzycę? To temat dość obszerny i w praktyce trudny. W artykule zebraliśmy najważniejsze informacje.

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Podajemy aktualne przepisy dotyczące orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności.

Koniec wielokrotnego stawiania się przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na blisko 150 genetycznych chorób rzadkich oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa. „Koniec z państwem, które upokarza swoich obywateli. (…) Koniec torturowania matek, które co kilka lat muszą wyjaśniać, że ich dziecko nigdy nie wyzdrowieje” – ogłosił Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), jeżeli chorują na jedną ze 150 chorób znajdujących się na liście będącej elementem ww. zaleceń lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń, z którymi związane jest prawo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

Leki przepisane przez lekarza, zabiegi rehabilitacyjne i ulga rehabilitacyjna to tematy, które wywołują wiele pytań wśród podatników. Czy terapia również wchodzi w zakres odliczeń? Kto może skorzystać z tego przywileju podatkowego i jakie warunki trzeba spełnić? Sprawdzamy, co mówi prawo o odliczeniach na cele rehabilitacyjne.

Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, które prowadzą własną działalność gospodarczą, mają możliwość skorzystania z różnych ulg i form pomocy. Ich zakres i wysokość zależy od stopnia posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności oraz ewentualnego prawa do renty. Poniżej przedstawione zostały informacje na temat najpowszechniejszych form wsparcia – w zakresie składki zdrowotnej oraz refundacji składek społecznych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON). Kwestia zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej opisana została z uwzględnieniem prawa przedsiębiorcy do renty.

Przepisy nakładają na gminy obowiązek zapewnienia uczniom niepełnosprawnym ruchowo lub intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub znacznym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły ponadpodstawowej. Z tego prawa można korzystać do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dany uczeń kończy 21. rok życia. Czy wiek uczniów zostanie wydłużony? Ministerstwo Edukacji Narodowej odpowiedziało na interpelację poselską w tej sprawie.

Na jaki okres ośrodki pomocy społecznej (MOPS, OSP) przyznają zasiłki stałe? To pytanie, które zadają sobie niekiedy osoby z niepełnosprawnościami. Jakie kwoty zasiłków obowiązują w 2025 r. i kto może otrzymać taką pomoc?

Czy autyzm zalicza się do niepełnosprawności? Co daje orzeczenie? Jakie formy wsparcia można uzyskać w 2025 r.? Oto najważniejsze informacje i przykładowe formy wsparcia.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 21 lutego 2025 r., że dzień wcześniej Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania o niepełnosprawności oraz uporządkowania systemu świadczeń. MRPiPS dodało, że nowy system uwzględnia postulaty osób z niepełnosprawnościami, w tym orzekanie przez specjalistów z danych dziedzin.

Znamy założenia do projektu ustawy, która wprowadzi zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności, w zespołach orzeczniczych, w rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz w samym zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2025 r., rząd ma więc czas do końca marca 2025 r. Jeśli przepisy wejdą w życie będzie to prawdziwa rewolucja w orzekaniu o niepełnosprawności, jakiej nie było od 20 lat. W artykule szczegóły planowany zmian.

Czy osoba niepełnosprawna w stopniu lekkim może pracować w nadgodzinach? To pytanie, które często zadają sobie pracownicy i pracodawcy. Podpowiadamy jakie normy obowiązują w 2025 roku.

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 i 2026 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

Istnieje łącznie 12 symboli poszczególnych przyczyn niepełnosprawności. Ten jeden kod: 01-U bardzo często pojawia się w orzeczeniach o niepełnosprawności. Kod 01-U często występuje też z innymi kodami, ze względu na znaczną ilość zaburzeń u osoby z niepełnosprawnościami.

W 2025 r. i 2026 r. istnieje wiele możliwości otrzymania wynagrodzenia przez osoby z niepełnosprawnościami. Gdzie osoby niepełnosprawne mogą szukać pracy? Jaka praca jest najlepsza dla osób z niepełnosprawnością? Gdzie pracować z orzeczeniem o niepełnosprawności? Dlaczego pracodawcy nie chcą zatrudniać osób niepełnosprawnych?

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze to ważna forma pomocy dla osób niepełnosprawnych czy starszych. O jakie wsparcie można się ubiegać? Czy zmieniły się kryteria dochodowe? Oto najważniejsze informacje i przykładowe orzeczenia.

Asystencja osobista ma umożliwić precyzyjne kierowanie usług do osób z niepełnosprawnościami, tak aby były one adekwatnie do potrzeb. Prace nad projektem nie zostały jednak jeszcze ukończone. Część proponowanych założeń budzi wątpliwości.

Kto i w jakich okolicznościach ma prawo ubiegać się o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wspierającego, a kiedy jest to już niemożliwe. Wyjaśnia Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiada na ważną interpelację dotyczącą osób z niepełnosprawnościami. Problem dotyczy możliwości korzystania z niektórych form specjalistycznej opieki.

80 proc. dofinansowania na sprzęt rehabilitacyjny. Tyle mogą otrzymać osoby niepełnosprawne na zakup sprzętu rehabilitacyjnego. Jak skorzystać z dofinansowania? Komu przysługuje dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego? Co powinien zawierać wniosek?

W dniu 4 listopada 2024 r. opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniający rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nowelizacja ta ma na celu wprowadzenie legitymacji dokumentującej niepełnosprawność i legitymacji dokumentującej stopień niepełnosprawności w postaci dokumentu mobilnego (mLegitymacji), umożliwiające posługiwanie się tymi dokumentami przy pomocy smartfonów. Ponadto chodzi o dostosowanie rozporządzenia do niedawnych zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w zakresie terminu na wystąpienie z wnioskiem o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

W najbliższych miesiącach wielu przedsiębiorców stanie przed wyzwaniem poprawy dostępności swoich produktów i usług. Już w czerwcu 2025 roku wchodzi w życie „Ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze”, będąca odpowiedzią na europejski Accessibility Act.

Doprecyzowane będą przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków o uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wniosek taki będzie musiał być rozpatrzony nie dłużej niż w 3 miesiące w I instancji i nie dłużej niż 2 miesiące w przypadku odwołania do II instancji. Na rok 2025 będzie rozszerzona możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Ponadto nowe przepisy określą możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności. Nowością będą też przepisy pozwalające na weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności. To jeszcze nie wszystkie zmiany jakie wynikają z opublikowanych 23 września 2024 r. założeń nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w 2025 roku.