Tematy - Księga przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów prowadzi w dniach 5 kwietnia - 10 maja 2024 r. konsultacje podatkowe w sprawie struktur logicznych JPK_PKPiR w zakresie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, JPK_EWP w zakresie ewidencji przychodów oraz JPK_ST w zakresie ewidencji (wykazu) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

PKPiR 2024 - limit przychodów. Podatkową księgę przychodów i rozchodów (stosuje się skróty: pkpir lub kpir) może prowadzić w 2024 roku ten rozliczający się wg skali podatkowej PIT lub 19% podatkiem liniowym podatnik PIT (tj. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie i przedsiębiorstwa w spadku – wykonujące działalność gospodarczą), który w 2023 r. uzyskał mniej niż 9.218.200,- zł (2.000.000,- euro x 4,6091 zł) przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Średni kurs euro w NBP wyniósł 2 października 2023 r. (pierwszy dzień roboczy tego miesiąca) - 4,6091 zł.

W dniu 2 marca 2023 r. opublikowana została interpretacja ogólna Ministra Finansów z 23 lutego br. w sprawie ujmowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (pkpir, kpir) kosztów uzyskania przychodów. Jak i kiedy zdaniem Ministra Finansów trzeba ujmować koszty w pkpir? Kiedy trzeba zaksięgować w pkpir dowód księgowy otrzymany w późniejszym miesiącu niż miesiąc jego wystawienia?

Zamknięcie roku podatkowego wiąże się m.in. z koniecznością złożenia do Urzędu Skarbowego zeznania rocznego. Przedtem przedsiębiorca powinien jednak pamiętać też o innych czynnościach związanych z prowadzeniem księgowości swojej firmy. Mogą one uchronić go od obowiązku składania w przyszłości korekt lub problemów w razie kontroli podatkowej.

Limity podatkowe 2023. Średni kurs euro publikowany przez NBP pierwszego dnia roboczego października decyduje o ważnych limitach podatkowych w następnym roku. Znamy już ten kurs euro z 3 października 2022 r. (4,8272 zł). Sprawdźmy zatem jakie limity podatkowe będą obowiązywały w 2023 roku.

PKPiR 2023 - limit przychodów. Podatkową księgę przychodów i rozchodów (stosuje się skróty: pkpir lub kpir) może prowadzić w 2023 roku ten rozliczający się wg skali podatkowej PIT lub 19% podatkiem liniowym podatnik PIT (tj. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie i przedsiębiorstwa w spadku – wykonujące działalność gospodarczą), który w 2022 r. uzyskał mniej niż 9.654.400,- zł (2.000.000,- euro x 4,8272 zł) przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Średni kurs euro w NBP wyniósł 3 października 2022 r. - 4,8272 zł.

Jak wybrać dobre, kompetentne biuro rachunkowe? Jakie są najważniejsze kryteria wyboru biura rachunkowego? Wyjaśnia Marta Kusek, właścicielka biura rachunkowego, posiadająca 30-letnie doświadczenie w pracy na wszystkich szczeblach zawodu księgowego.

Nie każdy dokument księgowy może stanowić dowód księgowy, który jest podstawą zapisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (pkpir). To do podatnika (oraz ewentualnie jego księgowych lub biura rachunkowego) należy obowiązek odpowiedniej weryfikacji czy dany dokument może stanowić dowód księgowy, oraz jego stosowna kontrola, weryfikacja i zasady dotyczące odpowiedniego przechowywania. Za nieprawidłowości ustawodawca przewidział surowe konsekwencje prawne, w tym nawet karno-skarbowe. Dlatego jednym z podstawowych elementów szkolenia, przy prowadzeniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej, winno być zapoznanie się z zasadami praktycznymi dotyczącymi dowodów księgowych w księdze przychodów i rozchodów.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (tzw. korekta podatkowego Polskiego Ładu) zakłada m.in. przesunięcie terminów wejścia w życie regulacji dotyczących prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ewidencji podatkowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Większość podatników te obowiązki obejmą od 2025 roku. Projekt ten aktualnie jest w toku sejmowej procedury legislacyjnej.

Podkreślenie KPiR – skutki. Czy jest możliwe dokonywanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (KPiR) po podkreśleniu i zamknięciu roku?

Koszty budowy mieszkań w pkpir. Jak rozliczyć w pkpir koszty budowy mieszkań, które nie stanowią majątku firmy dewelopera ale nie są też towarem handlowym? Mieszkania te nie zostały bowiem przez dewelopera przeznaczone do sprzedaży, a do wynajmu.

PKPiR 2022 - limit przychodów. Podatkową księgę przychodów i rozchodów (pkpir) może prowadzić w 2022 roku ten rozliczający się wg skali podatkowej PIT lub 19% podatkiem liniowym podatnik PIT (tj. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie – wykonujące działalność gospodarczą), który w 2021 r. uzyskał mniej niż 9.188.200,- zł (2.000.000,- euro x 4,5941 zł) przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych.

Działy specjalne produkcji rolnej 2021. Działy specjalne produkcji rolnej - wykaz norm szacunkowych dochodu na 2021 r. Jakie są działy specjalne produkcji rolnej? Jak rozliczać działy specjalne produkcji rolnej? Jak zgłosić działy specjalne produkcji rolnej?

Podatkową księgę przychodów i rozchodów (pkpir) może prowadzić w 2021 roku ten rozliczający się wg skali podatkowej PIT lub 19% podatkiem liniowym podatnik PIT (tj. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie – wykonujące działalność gospodarczą), który w 2020 r. uzyskał mniej niż 9 030 600,- zł (2.000.000,- euro x 4,5153 zł) przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych.

Minister Finansów wydał nowe rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, które obowiązuje od 1 stycznia 2020 roku. Nowe rozporządzenie nie zmienia wzoru pkpir.

Przychód uzyskany ze sprzedaży działki, na której prowadzona była działalność gospodarcza (także jeżeli działka nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych) stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. W takim przypadku nie można skorzystać z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, który pozwala nie płacić podatku dochodowego przy sprzedaży nieruchomości po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym była nabyta. Przychód z tej sprzedaży powinien zostać zaewidencjonowany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów – oczywiście po stronie przychodów.

Pytanie, które stawia sobie wiele osób przed rozpoczęciem własnej jednoosobowej działalności gospodarczej często dotyczy podatków. Aby móc optymalnie nimi zarządzać należy się zastanowić jaką formę opodatkowania wybrać - ryczałt ewidencjonowany czy KPiR?

Rozporządzenie Ministra Finansów z 12 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów obowiązuje od 15 września 2018 r. Jednak z uwagi na stricte porządkowy charakter zmian można je stosować do dochodów i strat zaistniałych od 1 stycznia 2018 r.

Do 30 września 2018 r. można wziąć udział w ankiecie przygotowanej przez Ministerstwo Finansów dotyczącej deregulacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W praktyce gospodarczej sprzedawca może przejąć transport nabytych produktów, a jego koszt doliczyć na fakturze. Księgowanie przez nabywcę takiego transportu – osobnej pozycji na fakturze – będzie zależeć od rodzaju poniesionego wydatku.

Jeśli zakładasz firmę i będziesz prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, to niezbędne jest sporządzenie i ujęcie w księdze spisu z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dotyczy to również przedsiębiorców będących wspólnikami spółek.

Rozważając zakup samochodu do firmy przedsiębiorcy często wybierają taką formę finansowania, która przyczyni się do generowania większych kosztów. Jednym z rozwiązań jest wzięcie pojazdu w leasing. Podpowiadamy jak rozliczyć leasing w w podatkowej księdze przychodów i rozchodów i ewidencji VAT.

Ustawodawca w ustawie o rachunkowości wskazał w katalogu zamkniętym elementy, które powinny zawierać księgi rachunkowe. Jednym z nich jest inwentarz. Jednak nie zawsze na danym podmiocie będzie ciążył obowiązek jego sporządzenia.

Do obowiązków pracodawcy należy zapewnianie konserwacji i zachowania w czystości odzieży roboczej pracownika. W sytuacji, gdy nie ma on możliwości dopełnienia owego obowiązku, może on obciążyć nim pracownika, który w zamian za to otrzymuje adekwatny ekwiwalent pieniężny. W jaki sposób ekwiwalent ten zapisać w księdze podatkowej?

Towary stanowią element zapasów i są ujmowane w bilansie w grupie aktywów obrotowych. Zgodnie z ustawą o rachunkowości są to towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Na dzień nabycia zapasy rzeczowych składników obrotowych ujmuje się w księgach rachunkowych według cen nabycia. Jeżeli koszty związane z zakupem nie są istotne, jednostki mogą też wyceniać towary w cenie zakupu.

30 grudnia 2016 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 2255 ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. W tej ustawie zostały zawarte dwa podwyższenia limitów mających na celu ułatwienie przedsiębiorcom dokonywania rozliczenia księgowego, a co za tym idzie zdaniem ministra rozwoju oszczędność w obszarze obsługi księgowej.

Przedsiębiorcy (osoby fizyczne), które zamierzają zlikwidować prowadzoną działalność gospodarczą muszą znać obowiązki podatkowe z tym związane. Ministerstwo Finansów przygotowało wyjaśnienia w tym zakresie odnośnie wymogów uregulowanych w ustawie o PIT, przepisach o ryczałcie ewidencjonowanym, karcie podatkowej i rozporządzeniu w sprawie księgi przychodów i rozchodów.

Do 21 stycznia 2017 roku osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, których przychody nie przekroczyły w 2016 roku 2 mln euro (8.595.200, - zł – netto, tj. bez podatku VAT), mogą zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej rachunkowości) i wybrać uproszczoną księgowość w postaci podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Jak to zrobić?

Trwają prace legislacyjne nad uchwaloną przez Sejm 2 grudnia 2016 r. ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Ustawa ta m.in. wprowadzi tzw. klauzulę pewności prawa, czy zmieni limity przychodów dla prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, czy stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Senat na posiedzeniu 13 grudnia 2016 r. wniósł 14 poprawek do tej ustawy. Poprawki nie mają jednak zasadniczego charakteru.

Nie jest jeszcze jasne, czy graniczny dla obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych limit przychodów osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich pozostanie w 2017 r. na obecnym poziomie 1.200.000 euro. Jest bowiem możliwe, że od początku 2017 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości i zgodnie z projektem przygotowanym przez ministra rozwoju limit ten zostanie ustalony na równe 2 mln euro. Na pewno znany jest już średni kurs NBP po jakim te limity trzeba będzie przeliczyć. Możemy więc obliczyć równowartość w złotówkach obu tych limitów.

Od 8 kwietnia 2016 r. nie ma obowiązku drukowania pkpir prowadzonej elektronicznie, w przypadku gdy program komputerowy zapewnia jej wydrukowanie według wzoru określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir.

Ryczałtowiec nie może tak po prostu przejść sobie w trakcie roku z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym na opodatkowanie skalą. Może się to natomiast stać niejako odgórnie – warto wiedzieć, które działania pozbawią nas w środku roku prawa do stosowania zryczałtowanego PIT-u.

W księdze przychodów i rozchodów (zwanej KPiR) wyróżniamy dwa sposoby księgowania kosztów.

Paczki przekazane dla dzieci pracowników stanowią przychód ze stosunku pracy tych pracowników. Wartość brutto paczek należy doliczyć do przychodów pracowników za miesiąc, w którym je otrzymali, i zaewidencjonować w kolumnie 12 pkpir „Wynagrodzenia w gotówce i w naturze”. Jeżeli paczki zostały sfinansowane ze środków bieżących, przychód uzyskany przez pracowników z tego tytułu nie może korzystać ze zwolnienia.

Mali podatnicy, którzy rozliczają się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub liniowo, nie muszą od razu prowadzić pełnych ksiąg rachunkowych.

Na koniec każdego roku podatkowego podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do książki przychodów i rozchodów spisu z natury (remanentu końcowego) towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. W remanencie na koniec roku nie ujmujemy środków trwałych i wyposażenia. W firmie, która nie ma na stanie towarów handlowych – a tak się często zdarza w branżach związanych z usługami – wartość remanentu wynosi 0 zł i też powinna być wpisana do księgi.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (dalej: pkpir) jest ewidencją prowadzoną dla celów podatku dochodowego. Zasadniczo wynika z niej jedynie wysokość przychodów i kosztów podatkowych. Natomiast księgi rachunkowe to „obraz” całego przedsiębiorstwa, z całym jego majątkiem i wszystkimi zobowiązaniami. Dlatego dla podatników, którzy z początkiem nowego roku mają obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych lub chcą zrobić to dobrowolnie, przejście na „pełną księgowość” jest procesem dość skomplikowanym.

Kiedy w księdze przychodów i rozchodów ująć fakturę na zakup materiałów lub towarów handlowych, jeżeli fakturę tę otrzymano wcześniej, niż ww. materiały/towary? Czy z dokonaniem wpisu należy poczekać do momentu otrzymania materiałów/towarów? W którym miesiącu zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów – w miesiącu wystawienia faktury, czy otrzymania materiałów/towar (gdy miesiące te są inne)? Czy ma znaczenie, czy miesiąc, w którym wystawiono fakturę, jest już „zamknięty”? Powyższe rodzi wątpliwości zwłaszcza w związku z istniejącą od 1 stycznia 2014 r. możliwością wystawiania faktur 30 dni przed dokonaniem dostawy towarów.

Większość małych podmiotów gospodarczych prowadzi księgę przychodów i rozchodów. Jeżeli jednak ich obroty w danym roku przekroczą limit 1 200 000 euro w przeliczeniu na PLN, wtedy mają obowiązek przejść od następnego roku obrotowego na księgi rachunkowe.

Prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów służy bieżącej ewidencji operacji gospodarczych w uproszczonej formie, czyli w systemie księgowości pojedynczej. Sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir), szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać ta księga zawarte są w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. 2014 poz. 1037).

Przedsiębiorco, bez faktury, rachunku lub podpisanej umowy wciąż nie rozliczysz w księdze przychodów i rozchodów zakupów na aukcjach internetowych. Jak uniknąć ewentualnych negatywnych konsekwencji w przypadku uwzględniania kosztów tych transakcji?

Pytanie zawarte w tytule zadaje sobie zapewne wielu przedsiębiorców - szczególnie na początku działalności lub gdy firma jest niewielka. Jeżeli jednak myśli się o rozwoju, to czy nie warto przekazać obsługę księgową podmiotowi zewnętrznemu, takiemu jak biuro rachunkowe czy kancelaria podatkowa. Zawsze dobrze jest rozważyć wszystkie „za” i „przeciw”.

W życiu księgowego pojawiają się zupełnie nowe pojęcia jak chmura, cloud computing. Jak zatem radzi sobie z tym ustawa o rachunkowości, czy reguluje ona trzymanie danych w chmurze, czy tylko w szafie pancernej?

Możliwość zaliczenia wydatków firmowych do kosztów uzyskanie przychodów zależy od prawidłowego ich udokumentowania. W przypadku braku możliwości uzyskania zewnętrznych dowodów źródłowych dopuszczalne jest udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych.

Korygowanie ksiąg z powodu zwrotów i reklamacji przysparza wiele problemów dla przedsiębiorców. Każde takie zdarzenie musi zostać odnotowane w księgach rachunkowych. Jak prawidłowo skorygować księgi z powodu

Prawo nie nakłada na przedsiębiorcę obowiązku posiadania osobnego konta do prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca korzysta z konta prywatnego dla celów firmowych, to może zaliczyć do kosztów prowadzenia działalności te prowizje i transakcje bankowe, które dotyczyły firmy. Odrębne konto bankowe gwarantuje jednak przejrzystość dokonywanych transakcji, zarówno dla wygody samego przedsiębiorcy, jak i w przypadku kontroli z urzędu. Wszystkie opłaty związane z obsługą firmowego rachunku bankowego można wliczyć w koszty uzyskania przychodu.

Sprzedaż wyrobów, towarów i usług w sytuacjach, gdy przychód nie jest udokumentowany fakturami, to sprzedaż nieudokumentowana. Przedsiębiorca nie musi wystawiać faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, gdyż taki obowiązek występuje, jeśli zostanie zgłoszone żądanie.

Wiele osób zakładając własną działalność zastanawia się czy wybrać księgową czy biuro rachunkowe. Pomysł na działalność albo produkt który chcemy sprzedać, biznesplany, marketing, sposoby sprzedaży – planowanie tego wszystkiego może być bardzo emocjonujące. Kiedy w końcu uda się wystartować okazuje się, że ktoś jeszcze musi pilnować rachunków.

Rząd chce wprowadzić zmiany w ustawie o rachunkowości, które poprawią warunki wykonywania działalności gospodarczej i pozwolą na lepszy rozwój sektora przedsiębiorczości. Zmiany mają być korzystne szczególnie dla mikroprzedsiębiorstw.

Czy można dokonywać zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (pkpir) na koniec miesiąca łączną kwotą wynikającą z miesięcznego zestawienia sporządzonego na podstawie danych wynikających z ewidencji?

Księga przychodów i rozchodów

JPK PKPiR, JPK EWP (ewidencja przychodów), JPK ST (środki trwałe) od 2026 roku. Dla przedsiębiorców płacących VAT i PIT albo ryczałt. MF konsultuje projekty struktur logicznych

PKPiR 2024 (podatkowa księga przychodów i rozchodów) - limit przychodów. Które przychody trzeba uwzględnić licząc limit?

Koszty uzyskania przychodu - jak i kiedy księgować w kpir? Interpretacja ogólna Ministra Finansów

Zamknięcie roku podatkowego - o czym przedsiębiorca powinien pamiętać?

Limity podatkowe 2023

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (pkpir) 2023 - limit przychodów

Jak wybrać biuro rachunkowe?

Dowody księgowe w księdze przychodów i rozchodów - praktyka i zasady

Obowiązek elektronicznego prowadzenia i przesyłania ksiąg rachunkowych, pkpir i ewidencji podatkowych - przesunięcie terminów

Zapisy w KPiR a podkreślenie i zamknięcie roku

Jak rozliczyć w pkpir koszty budowy mieszkań przeznaczonych do wynajmu?

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (pkpir) 2022 - limit przychodów

Normy szacunkowe dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej na 2021 r.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (pkpir) 2021 - limit przychodów

Nowe rozporządzenie MF w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Sprzedaż nieruchomości na której prowadzono działalność gospodarcza – opodatkowanie PIT i księgowanie w pkpir

Ryczałt czy KPiR – co wybrać dla jednoosobowej działalności gospodarczej?

Zmiany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów od 15 września 2018 r.

Deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych - ankieta Ministerstwa Finansów

Koszty transportu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Spis z natury na dzień rozpoczęcia działalności

Samochód osobowy w leasingu zwrotnym u podatnika VAT

Jakie podmioty mają obowiązek sporządzenia inwentarza?

Jak ująć w księdze podatkowej ekwiwalent za pranie odzieży roboczej

Towary w księgach rachunkowych

Limity podatkowe w 2017 roku

Likwidacja działalności gospodarczej - obowiązki podatnika (PIT, karta podatkowa, ryczałt, pkpir)

Przejście z pełnej rachunkowości na podatkową księgę przychodów i rozchodów w 2017 roku

Klauzula pewności prawa i inne ułatwienia dla firm od 2017 roku

Księgi rachunkowe w 2017 roku – limit przychodów

PKPiR 2016 - już nie ma obowiązku drukowania księgi prowadzonej elektronicznie

Kiedy ryczałtowiec musi przejść na księgę przychodów i rozchodów?

Koszty uzyskania przychodów a KPiR

IFK poleca: Paczki na Dzień Dziecka - jak zaewidencjonować w pkpir

Księga przychodów i rozchodów - zakładanie i prowadzenie

Remanent (spis z natury) na koniec 2014 roku

Jak przejść z podatkowej księgi na księgi rachunkowe

Kiedy ująć w pkpir zakup materiałów i towarów handlowych

Przejście z pkpir na księgi rachunkowe

Podatkowa księga przychodów i rozchodów – druk

Zakupy przez Internet – dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów w pkpir

Biuro rachunkowe czy własna księgowość?

Ustawa o rachunkowości a nowoczesna księgowość "w chmurze"

Jak dokumentować wydatki zaliczane do kosztów uzyskania przychodów

Korygowanie ksiąg z powodu zwrotów i reklamacji

Firmowy rachunek bankowy - przychody i koszty w KPIR

Sprzedaż bez faktury i rachunku - księgowanie w KPIR

Księgowa czy biuro rachunkowe - co wybrać?

Projekt zmian ustawy o rachunkowości

Zapisy w pkpir na podstawie zestawienia miesięcznego