Kredyty

Czym jest sankcja kredytu darmowego i jakie znaczenie ma to orzeczenie dla kredytobiorców w Polsce? Rozmawiamy z Stanisławem Rachelskim, radcą prawnym, ekspertem w dziedzinie prawa finansowego i kredytowego, o wyroku TSUE w sprawie C-714/22. Wyrok ten dotyczy błędnego wskazania Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO) i jego konsekwencji dla konsumentów. 

Kalkulator Wakacje kredytowe weryfikuje możliwość skorzystania z wakacji kredytowych sprawdzając czy kwota kredytu przekracza 30% dochodu gospodarstwa domowego.

Działania KNF powinny mieć charakter wyprzedzający, aby chronić interesy banków, a także uczestników rynku finansowego. Już wielokrotnie KNF pokazała, że jej działania były opóźnione lub nietrafione. Przykładem takich działań może być chociażby wprowadzenie w 2022 roku restrykcyjnego sposobu wyliczania zdolności kredytowej w czasie, kiedy główny ruch na stopach procentowych już się dokonał, czy też rekomendacja związana z ograniczeniem udzielania kredytów walutowych wtedy, kiedy ryzyko zmiany kursu było niewielkie. Nawet nie warto wspominać o rekomendacjach co do samej konstrukcji umów walutowych, które po wielu latach okazały się niedozwolone – bo tutaj ewidentnie KNF zezwoliła na takie praktyki. Działania interwencyjne przeważnie następowały, kiedy już interwencja nie była konieczna. W stanowiskach KNF można znaleźć błędy interpretacyjne, za które banki zapłacą w przyszłości. Podobna sytuacja dotyczy stosowania klauzul awaryjnych w umowach kredytowych. Mimo że banki powinny zawierać w umowach klauzule, które mówią o sposobie postępowania w przypadku zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego (wtedy jedynym był WIBOR) już od 1 stycznia 2018 roku, to KNF dała bankom wytyczne dopiero w 2021.

W ostatnich dniach dość głośno zrobiło się na temat wskaźników referencyjnych. Ministerstwo Finansów poinformowało, że z dużym prawdopodobieństwem wskaźnik WIRON nie zostanie następca wskaźnika referencyjnego WIBOR. Powstaje pytanie czy banki spełniły obowiązki zwarcia w umowie kredytowej procedury awaryjnej na wypadek zaprzestania opracowania wskaźników WIBOR oraz WIRON?

Kredyty preferencyjne dla rolników i przedsiębiorców rolnych w 2024 roku. ARiMR poinformował, że zostały udostępnione limity akcji kredytowych i środków na dopłaty do oprocentowania.

WIBOR. Sukcesy tzw. frankowiczów ośmieliły kredytobiorców złotówkowych do dochodzenia sprawiedliwości w sądach. W ich imieniu są wysyłane pierwsze pozwy przeciw bankom. W niedługim czasie należy spodziewać się kolejnych spraw, których przedmiotem będą wadliwe umowy, odwołujące się do wskaźnika WIBOR. Zawierają one  niedozwolone postanowienia, rażąco godzące w interesy konsumentów. Naruszenia polegają na niewykonaniu podstawowego obowiązku informacyjnego. Nie doręczając klientom regulaminu, na podstawie którego ustalany jest ww. wskaźnik, banki masowo łamały także art. 384 k.c. i art. 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Jesienna odwilż — tak obrazowo można by określić sytuację kredytobiorców we wrześniu 2023. U progu jesieni oprocentowanie kredytów wreszcie wyraźnie spadło, oczywiście za sprawą decyzji Rady Polityki Pieniężnej, która po raz pierwszy od jesieni 2021, a więc po dwóch latach, w czasie których stopy procentowe tylko rosły, wreszcie zdecydowała się na ich cięcie —  i to mocno, bo aż o 75 punktów bazowych. Jak kształtują się więc obecnie oprocentowanie kredytów mieszkaniowych i marże? Eksperci portalu GetHome.pl postanowili to sprawdzić.  

Wróciła dobra koniunktura na rynku kredytów mieszkaniowych (hipotecznych). Od 3 miesięcy popyt na te kredyty osiąga poziom z początku 2019 roku. Co więcej, w lipcu ruszyła fala osób, które szykowały się na kredyt z dopłatą. Niedługo zacząć się mogą też obniżki stóp procentowych, które ułatwią dostęp do „hipotek” dla wszystkich, a nie tylko wybranych.

Oba wyroki TSUE powinny "natychmiast" wpłynąć na korzystne rozstrzygnięcia dla frankowiczów; oddalenie pozwów banków przeciwko konsumentom w kwestii wynagrodzenia za korzystanie z kapitału i zgodę sądów na zabezpieczenia roszczenia do czasu prawomocnego wyroku - ocenił w rozmowie z PAP Kamil Chwiedosik, założyciel społeczności Życie Bez Kredytu.

Z ogromnym prawdopodobieństwem po wyroku TSUE sprawy, w których kredytobiorcy zostali pozwani przez banki o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu, zakończą się porażką banków – ocenił w komentarzu do orzeczenia TSUE radca prawny Piotr Pląska z Kancelarii Prawnej Radosław Górski i Wspólnicy.

Narodowy Bank Polski uważa, że, jeżeli w dużej części istniejących umów kredytowych z WIBOR-em nastąpi przejście na nowy wskaźnik referencyjny (prawdopodobnie WIRON) i zmiana ta zajdzie na drodze regulacyjnej (czyli przez wprowadzenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa) - to istotne będzie zapewnienie braku uprzywilejowania którejkolwiek ze stron umów. W takim przypadku - zdaniem NBP - spread korygujący z rozporządzenia Ministra Finansów powinien być jednolity dla różnych produktów.

Stopy procentowe NBP mogą być obniżone i to już po wakacjach 2023 roku – tak sugerują notowania kontraktów terminowych na WIBOR. Czy tak faktycznie się stanie? To się dopiero okaże, ale jeśli taki scenariusz będzie realizowany, to rata kredytu może spaść o około 5% do końca tego roku. 

Bezpieczny kredyt o stałej stopie procentowej (2%) z dopłatą państwa zwiększy o 50 proc. zdolność kredytową kupujących mieszkanie - wynika z wyliczeń ekspertów portalu RynekPierwotny.pl. 

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 16 marca 2023 r. wyrok w sprawie kredytów frankowych. Zdaniem TSUE ochrona przyznana konsumentom przez prawo UE nie jest ograniczona jedynie do okresu wykonania umowy, lecz obowiązuje również po jej wykonaniu.

W lutym 2023 r. o 80% wzrósł popyt na kredyty mieszkaniowe w porównaniu do dołka z sierpnia 2022 roku – sugerują szacunki HRE Investments oparte o dane BIK. Jest to zasługa spadającego oprocentowania, nowych zaleceń wydanych przez KNF oraz zbliżających się programów rządowych.

Czy da się podważyć zapisy umów kredytowych opartych o wskaźnik WIBOR i wyeliminować WIBOR z umowy? Jest kilka istotnych argumentów prawnych sugerujących, że jest to możliwe – wskazuje Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy. Czy WIBOR oddaje rzeczywisty koszt pieniądza na rynku? Jak zweryfikować obiektywność i rzetelność WIBOR-u? Składać pozew do sądu, czy jeszcze poczekać? Jakie są skutki wyeliminowania WIBOR-u z umowy kredytowej?

Urząd Komisji Nadzoru Finansowego złagodził warunki oceny zdolności kredytowej i wskazał, że najniższy, minimalny poziom bufora (2,5 p.p.) powinien być stosowany dla kredytów z tymczasowo stałą stopą proc., a dla kredytów ze zmienną stopą proc. bufor powinien być adekwatnie wyższy - poinformował PAP Biznes Jacek Barszczewski, rzecznik UKNF.

Według szacunków Lendi, po zmianie wskaźnika z WIBOR-u na WIRON, dla kredytu 400 000 zł, zaciągniętego na 30 lat, wysokość miesięcznej raty może się obniżyć o blisko 400 zł. 

Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR) opublikowała 17 stycznia 2023 r. projekt rekomendacji w zakresie zasad i sposobów stosowania wskaźnika stopy procentowej WIRON (lub wskaźników z Rodziny Indeksów Składanych WIRON) przy zawieraniu nowych umów dla produktów w złotych bazujących na wskaźniku referencyjnym oferowanych przez podmioty rynku finansowego. Konsultacje tego projektu potrwają do 7 lutego 2023 r.