Kredyt we franku, Ugoda

W razie sporu co do rozliczeń związanych z realizacją inwestycji, strony umowy o roboty budowlane często zawierają ugody sądowe i mediacyjne. Choć rozwiązanie to jest relatywnie szybkie i skuteczne, to w praktyce często bywa źródłem kolejnych nieporozumień pomiędzy inwestorem a wykonawcą. Dotyczą one ewentualnych skutków VAT płatności uzgodnionej w wyniku zawartej ugody. Zasadnicza wątpliwość sprowadza się do pytania – czy tego typu płatności podlegają opodatkowaniu VAT?

Zarówno Frankowicze jak i banki z niecierpliwością oczekują na opinię rzecznika generalnego TSUE, który 16 lutego przedstawi stanowisko w kwestii prawa banków do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału. Chodzi o procesy frankowiczów i przypadki, w których zapada wyrok o unieważnienie umowy kredytu hipotecznego we franku. Jakie skutki poniosą strony?

Banki zachęcają klientów do konwersji kredytów frankowych na kredyty złotowe ze stałą stopą procentową, jednak w wielu przypadkach kredyt po konwersji spłacany jest od razu – wynika z odpowiedzi instytucji finansowych na pytania PAP.

Minister Finansów przedłużył do końca 2024 r. termin obowiązywania rozporządzenia zwalniającego kredytobiorców walutowych z podatku PIT od części dochodów związanych z kredytem mieszkaniowym.

Sprawy frankowe stanowią istotną część sporów toczących się obecnie przed polskimi sądami. Ale będzie ich jeszcze więcej, zwłaszcza w przypadku spadku wartości złotego. Od złożenia pozwu do uzyskania prawomocnego wyroku mija przeważnie od kilku miesięcy do kilku lat. Wpływ na to mają banki, które podejmują działania torpedujące przebieg procesu. Część tych praktyk można ukrócić, ale sędziowie bardzo rzadko korzystają z narzędzi przyspieszających postępowanie sądowe. Sprawy frankowe mogą potrwać jeszcze około 5 lat, a na systemowe uregulowania jest już za późno, bo nie satysfakcjonowałyby żadnej ze stron. Unijne ustawodawstwo daje podstawy do tego, aby należycie chronić konsumenta w sporze z bankiem. Ale część sędziów tego nie dostrzega. Orzeczenia sądów apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego są korzystne dla kredytobiorców.

O to, czy umowa kredytu indeksowana do franka szwajcarskiego jest umową wzajemną - zapytał ostatnio kolejny z sądów rozpatrujących takie sprawy. Tym razem pytanie do Sądu Najwyższego skierował krakowski sąd, który skłania się do tezy, że umowa kredytu indeksowanego nie może być wzajemną.

Jak wynika z danych 45 sądów okręgowych, w pierwszych siedmiu miesiącach br. zakończono w nich łącznie ponad 10,5 tys. tzw. spraw frankowych. Wydano w sumie blisko 8,3 tys. wyroków.

W najbliższym czasie można spodziewać się, że w ślad za konsumentami również przedsiębiorcy zaczną kierować do sądów sprawy przeciwko bankom o unieważnienie umów kredytowych lub „odfrankowienie” kredytów - uważa radca prawny Bartosz Bachman.

Zgodnie z prognozami na rok 2022, ilość ugód zawieranych z Frankowiczami ma ulec znacznemu zwiększeniu. Przyczyną jest m.in. wyrażenie przez banki chęci przystąpienia do rozwiązań proponowanych przez KNF w 2020 roku w obliczu rosnącej liczby kredytobiorców wstępujących na drogę sądową. Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę sporów sądowych wygranych przez Frankowiczów, banki coraz częściej wychodzą do kredytobiorców, pozostających w sporze z nimi, z propozycją ugody. Niestety proponowane warunki najczęściej mają na celu zabezpieczenie wyłącznie interesu banku wychodzącego z taką inicjatywą.

Czy po sądowym unieważnieniu wadliwej umowy kredytowej bankowi należy się od kredytobiorcy wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału? Jak orzekają w takich sprawach sądy? Wyjaśnia Kamila Grabalska, aplikant radcowski z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Liczni kredytobiorcy, którzy mają tzw. kredyt frankowy, kredyt odnoszony do euro czy dolara amerykańskiego - obawiają się postępowania sądowego przeciwko bankowi. W związku z tym liczą na propozycje ugodowe ze strony banków. Czy słuszne są te obawy i czy warto zawierać ugodę z bankiem w sprawie kredytu frankowego?

W wyroku z dnia 10 czerwca 2021 r. w sprawach połączonych BNP Paribas Personal Finance (od C‑776/19 do C‑782/19) Trybunał Sprawiedliwości dokonał wykładni przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. 1993, L 95, s. 29) między innymi w kontekście reguł przedawnienia roszczeń wynikających z umowy kredytu hipotecznego denominowanego we franku szwajcarskim, wymogu przejrzystości oraz znaczącej nierównowagi pomiędzy stronami takiej umowy.

Sędzia, który zawarł z bankiem będącym stroną postępowania umowę kredytu frankowego nie jest z tej przyczyny wyłączony z mocy ustawy ze sprawy dotyczącej roszczeń wynikających z umowy zawartej przez ten bank z innym podmiotem - wynika z uchwały Sądu Najwyższego.

Pierwszy kwartał 2022 r. był kolejnym, rekordowym kwartałem pod względem wydanych wyroków sądowych w sprawach frankowych, ich liczba wzrosła w tym czasie do co najmniej 1,7 tys.- wynika z danych rynkowych zebranych przez Votum Robin Lawyers. Według Votum w sądach mocno przyśpieszyło tempo procedowania spraw frankowych.

Banki w sprawach frankowych często posługują się argumentacją mającą na celu zakwestionowanie statusu strony powodowej jako konsumenta i tym samym odmówienie jej ochrony z art. 3851 k.c. Taktyka ta stosowana jest zwłaszcza w przypadku osób prowadzących w dacie zawarcia umowy kredytu działalność gospodarczą, w szczególności zaś, gdy działalność została zarejestrowana na kredytowanej nieruchomości lub jest częściowo na niej wykonywana. Argumentację banków w powyższym zakresie, w świetle dotychczasowego orzecznictwa, należy uznać za niezasadną.

Nie tylko Polacy ruszyli do sądów w sprawie nieuczciwych kredytów frankowych. Podobnie było we Francji, Hiszpanii czy na Węgrzech. Również i tam za pokrzywdzonymi musiał się ostatecznie ująć Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Czy sytuacja frankowiczów w Polsce zmieniła się w ostatnich latach? W jaki sposób tzw. kredyty frankowe trafiły do Polski?

Sądy w całym kraju są poważnie oblężone sprawami frankowymi. Rekordzistą są Gliwice z ponad 750% wzrostem liczby spraw.

Zamiana wskaźnika LIBOR na SARON. Frankowiczka (kredytobiorczyni kredytu we frankach szwajcarskich) złożyła do TSUE skargę na rozporządzenie KE dotyczące zamiany w umowach o kredyt frankowy wskaźnika pozwalającego wyliczyć oprocentowanie z LIBOR-u na SARON - poinformowano 25 listopada 2021 r. na konferencji prasowej.

Kredytobiorcy frankowi nie zawsze mogą liczyć na to, że po prawomocnej wygranej z bankiem szybko uda się im wykreślić hipotekę czy zlikwidować wpis w BIK. Banki analizują wyroki i nie zawsze realizują je zgodnie z uzasadnieniem, trzymając się sentencji. Często składane są skargi kasacyjne - wynika z danych prawników kredytobiorców CHF. Banki informują, że respektują prawomocne orzeczenia sądowe.

Kredyty walutowe - SARON zamiast LIBOR. Komisja Europejska wydała rozporządzenie wykonawcze, zgodnie z którym zamiennikiem dla wskaźnika LIBOR dla franka szwajcarskiego m.in. w walutowych kredytach hipotecznych zostanie od 1 stycznia 2022 r. stopa SARON powiększona o spread korygujący.

Niespłacanie kredytów to bardzo ryzykowna taktyka dla frankowiczów, m.in. dlatego że korzystna dla frankowiczów linia orzecznicza sądów może się zmienić, tak jak zmieniła się dla banków - wskazał w rozmowie z PAP Tadeusz Białek, Wiceprezes Związku Banków Polskich.

Frankowicze w sądzie. Prawie 60 proc. społeczeństwa uważa, że sędziowie, którzy sami mają kredyty we frankach szwajcarskich, nie powinni orzekać w sprawach frankowiczów, a 51 proc. jest zdania, że powinni oni zostać odsunięci od orzekania w tych kwestiach – wynika z czerwcowego badania Centrum Badania Opinii Publicznej Ipsos o Fundacji Laboratorium Prawa i Gospodarki. To tylko przykład konfliktu interesów w procesie stosowania prawa, o których coraz częściej alarmują eksperci. – Dobrym krokiem byłoby zwrócenie się z zaproszeniem do instytucji publicznych i organizacji pozarządowych o zainicjowanie prac nad procesem monitorowania potencjalnych konfliktów interesów ­– mówi dr hab. Krzysztof Koźmiński, prezes Fundacji.

Kredyty frankowe. Frankowicze wygrywają większość spraw w sądach. Banki: Dlatego, że sądy postępują niewłaściwie.

Kredyty frankowe a kurs CHF. Przez rok frank szwajcarski wzmocnił się wobec złotego o prawie 3,8 proc. Jednak kurs poniżej poziomu 4,25 zł za franka powinien być obroniony.