Korupcja

Funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego przeprowadzili operację na terenie Warszawy, Łodzi, Rzeszowa i Katowic, zatrzymując trzech mężczyzn i jedną kobietę. Śledztwo dotyczy nieprawidłowości na niepublicznych uczelniach wyższych, a także działalności zorganizowanej grupy przestępczej.

W dniu 7 września 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w którym stwierdził iż dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej nie zezwala, aby dane zgromadzone w celu zwalczania poważnej przestępczości były wykorzystywane w ramach dochodzeń administracyjnych dotyczących korupcji w służbie publicznej  Dyrektywa ta dotyczy wyłącznie ścigania karnego.

Przestępstwa korupcyjne mają swoją specyfikę. W zakresie, w jakim popełniane są bez udziału przemocy, ich karalność nie zawsze jest intuicyjna. Z uwagi okoliczność, iż w odniesieniu do pewnych dziedzin życia publicznego istnieje społeczne przeświadczenie o tym, że „koperta” załatwi sprawę, karygodność tego typu działań tym bardziej się rozmywa. Niezależnie jednak od tego, są to czyny karalne i organy ścigania coraz intensywniej z nimi walczą.

W mediach dyskutowany jest ostatnio problem odpowiedzialności karnej członków zarządu największych spółek państwowych, w których Skarb Państwa nie jest jednak większościowym udziałowcem. Eksperci twierdzą, że nie będą oni ponosić odpowiedzialności karnej na gruncie znowelizowanych przepisów, strona rządowa twierdzeniom tym zaprzecza. Kogo obejmie zatem definicja „osoby pełniącej funkcję publiczną”?

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad zmianami w Kodeksie karnym, które mają zapobiec korupcji wśród sędziów i prokuratorów, a w razie wykrytych przypadków przekupstwa – pozwolić na surowe karanie sprawców.

Gdy przedsiębiorca znajdzie się w sytuacji zagrożenia korupcyjnego, konieczna staje się umiejętność połączenia przepisów prawa i wynikających z nich procedur lub algorytmów postępowania. Dlatego też w kolejnej części opracowania przedstawiono propozycje postępowania w takich sytuacjach.

Każda organizacja doceniając wagę problemu korupcji powinna zdecydować się na podjęcie działań minimalizujących ryzyko w tym zakresie. W tym celu powinien zostać stworzony program antykorupcyjny wewnątrz organizacji.

Pomimo upływu wieków, problem korupcji nie stracił na znaczeniu. Niektóre jej formy zniknęły. Pojawiły się nowe.

W związku z wejściem w życie ustawy o CBA powstała nowa sytuacja prawna dotycząca ścigania przestępstw korupcyjnych w Polsce. Celem służby jest zwalczanie korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także zwalczanie działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa.

Bezkarność oznacza, że organ ścigania nie wszczyna postępowania karnego przeciwko osobie, która wręczyła łapówkę, natomiast wszczęte umarza. Z dobrodziejstwa bezkarności mogą skorzystać jedynie sprawcy przekupstwa, nawet gdy z inicjatywą łapówki wyszedł dający, który następnie złożył stosowne zawiadomienie.

W pewnych przypadkach sprawca przestępstwa naraża się na wyższą odpowiedzialność karną. Dotyczy to zarówno przestępstwa sprzedajności, jak i przekupstwa.

Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on organowi ścigania informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.

Przyjęte przez ustawodawcę uregulowania mają na celu skuteczne zwalczanie korupcji poprzez zastosowanie sankcji karnej oraz pozbawienie sprawców owoców przestępstw. Mają również spełniać względy profilaktyczne.

Najczęściej spotykaną formą korupcji jest łapownictwo. Płatną protekcją jest zaś podjęcie się pośrednictwa w załatwieniu sprawy.

Definicja korupcji znajduje się w ustawie o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.