Tematy - Konstytucja

Z początkiem roku szkolnego 2024/2025, czyli 1 września br. ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji zmieniające zasady organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW, to rozporządzenie "ze względów proceduralnych jest wadliwe, jest nielegalne, a w związku z tym jest niekonstytucyjne". Zdaniem eksperta w toku procesu legislacyjnego zabrakło koniecznego porozumienia ministra edukacji z Kościołem katolickim, Kościołem prawosławnym oraz innymi oficjalnie działającymi Kościołami i związkami wyznaniowymi. W dniu 16 sierpnia 2024 r. Stowarzyszenie Katechetów Świeckich zwróciło się do prezydenta Andrzeja Dudy z prośbą o pilne zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego tego rozporządzenia. Prezydium Episkopatu i Polska Rada Ekumeniczna chcą, żeby I prezes Sądu Najwyższego zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego rozporządzenie MEN ws. lekcji religii - poinformował rzecznik Episkopatu ks. Leszek Gęsiak. Dwie petycje w tej sprawie zostały złożone w SN 22 sierpnia 2024 r.

W świetle z art. 139 Konstytucji Prezydent RP ma możliwość zastosowania prawa łaski. Prawa łaski nie stosuje się jedynie w przypadku osób skazanych przez Trybunał Stanu. Jak wygląda procedura ułaskawienia?

Z punktu widzenia celowości ustanowienia mechanizmu odpowiedzialności konstytucyjnej, można sądzić, że regulacja art. 227 ust. 4 Konstytucji jest bezużyteczna a przy okazji również i groźna - napisał w opinii prawnej konstytucjonalista dr hab. Grzegorz Pastuszko.

Prezentowane przez organy podatkowe podejście do procedury złożenia deklaracji podatkowej przez spółkę narusza zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do tych organów, ale również art. 1 Konstytucji RP stanowiący, że Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Inicjowanie przez organy postępowań bezprzedmiotowych obarcza również ich kosztem obywateli, co z kolei stoi w sprzeczności z wywodzonym z art. 2 Konstytucji prawem do dobrej administracji. Tak orzekł WSA we Wrocławiu w sprawie firmy, której organy dwóch instancji odmówiły skuteczności złożenia deklaracji podatkowej z powodu użycia niewłaściwego formularza.

Trybunał Stanu to organ, przed którym odpowiedzialność za naruszenie Konstytucji lub ustaw ponoszą osoby piastujące najwyższe stanowiska państwowe. Wśród nich znajduje się prezes Narodowego Banku Polskiego. Większość w Sejmie X kadencji zapowiada postawienie przed Trybunałem sprawującego ten urząd Adama Glapińskiego. Czy wniosek o Trybunał dla prezesa NBP ma szanse na przyjęcie w Sejmie? Dlaczego nie należy się spodziewać, by przed Trybunałem stanęli dotychczasowi członkowie rządu? Wyjaśniamy.

Prezes Rady Ministrów, czyli zwyczajowo premier pełni ważną rolę, którą określa Konstytucja. Kto może objąć taki urząd? Jakie kompetencje i obowiązki spoczywają na szefie rządu?

Procedurę wybory premiera określają art. 154 i art. 155 Konstytucji

Konstytucja przewiduje trzy możliwe kroki wyłonienia rządu po wyborach. Jakie są możliwości?

Wysłanie do KSeF faktur, które będą dostępne dla prawie wszystkich organów władzy, jest naruszeniem wszystkich podstawowych zasad konstytucyjnych chroniących naszą prywatność i tajemnice gospodarcze – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

29 sierpnia 2023 r. Krajowa Rada Sądownictwa podjęła decyzję o zaskarżeniu do Trybunału Konstytucyjnego przepisu dającego możliwość nadania uchwale Sądu Najwyższego, podjętej w składzie siedmiu sędziów, mocy zasady prawnej. KRS wskazała, że wybór siedmiu sędziów "może być dokonywany arbitralnie".

Brak przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym stanowiłby przejaw nierównego traktowania w porównaniu z podatnikami, którzy nie posiadają żadnego majątku – tak wynika z wyroku WSA w Kielcach, który orzekł, że pomimo brzmienia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej i wbrew stanowisku organów skarbowych zabezpieczone w ww. sposób zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych (wyrok z 18 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 130/23).

Stan klęski żywiołowej – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.

Stan wyjątkowy – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Stan wojenny – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa, agresji zbrojnej lub zobowiązań sojuszniczych do wspólnej obrony.

Wyrok TK w sprawie ogłaszania Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie GIS nie ma wpływu na sam obowiązek poddawania się szczepieniom, odpowiednie rozporządzenie zostanie znowelizowane – przekazał PAP rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz.

Ogłaszanie Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego jest niezgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Według TK program ten powinien być publikowany w rozporządzeniu.

Procedura ustawodawcza to formalny proces tworzenia i wprowadzania nowych ustaw lub zmian w istniejących ustawach w Polsce. Procedura ta jest uregulowana przez Konstytucję RP oraz ustawy o działalności legislacyjnej Sejmu i Senatu. Projekt ustawy może być złożony przez Prezydenta RP, Radę Ministrów, posłów i senatorów, grupę co najmniej 100 tysięcy obywateli, a także inne podmioty. Każdy projekt ustawy musi przejść przez kilka etapów.

Kierowca prowadzący pojazd w stanie nietrzeźwości dożywotnio traci prawo jazdy, m.in. jeśli już był wcześniej skazany za tego typu przestępstwo. Obywatel złożył skargę konstytucyjną, wnosząc o uznanie tego przepisu za niekonstytucyjny. Obligatoryjność orzekania takiego zakazu nadmiernie ogranicza władzę sędziego. Dlaczego Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.

Czy obciążenie obywateli obowiązkiem finansowana składki zdrowotnej w całości właściwie wpisuje się w ciążący na władzy publicznej konstytucyjny nakaz zapewnienia ochrony zdrowia? Takie pytanie zadał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek ministrowi zdrowia Adamowi Niedzielskiemu. Nie można podzielić stanowiska, że zmiany legislacyjne wprowadzone ustawą Polski Ład doprowadziły do stanu niekonstytucyjności regulacji składki zdrowotnej lub prawnego systemu publicznej opieki zdrowotnej – odpowiedział 8 marca 2023 r. minister zdrowia.

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji. Konstytucyjna wolność zgromadzeń publicznych obejmuje prawo organizowania kontrmanifestacji i publicznego prezentowania poglądów przeciwnych innemu zgromadzeniu w tym samym miejscu i czasie, a pokojowe manifestowanie poglądów uczestników kontrmanifestacji nie powinno być podstawą interwencji Policji. Potwierdza to orzecznictwo sądów.

We wtorek wieczorem sejmowe komisje finansów publicznych oraz obrony narodowej zdecydowały o odroczeniu posiedzenia w sprawie projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP do czasu dostarczenia opinii ekspertów.

Do końca roku PiS powinno złożyć projekt zmiany konstytucji ws. zmiany zakresu immunitetu - powiedział w poniedziałek rzecznik PiS Radosław Fogiel.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 oraz do strefy Schengen kilka lat później sprawiło, że paszporty stały się w jakimś sensie zbędne. Każdy może przekroczyć pieszo granice z Niemcami lub Czechami i nie zwrócić na to większej uwagi. Jednak na strefie Schengen świat się nie kończy. Wycieczka w dalsze rejony świata wiąże się z koniecznością posiadania paszportu. Od czego zacząć, aby wyrobić paszport?

Zmiany w Polskim Ładzie. Koalicja Obywatelska wstrzymała się w Sejmie od głosu w głosowaniu nad nowelą ustawy, która obniża dolną stawkę PIT z 17 na 12 procent, bo nie zostały przyjęte poprawki zgłoszone przez nasz klub - mówi poseł Jarosław Urbaniak. Jak ponadto ocenił, nowela ustawa może być sprzeczna z konstytucją.

Projekt zmian Konstytucji może złożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub prezydent; pierwsze czytanie odbywa się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od złożenia projektu. Zmianę konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów oraz Senat bezwzględną większością głosów. Rzecznik rządu Piotr Müller powiedział 21 marca 2022 r., że liczy, iż projekt zmian w konstytucji w najbliższych dniach zostanie "doszlifowany" i będzie możliwe złożenie go w tym tygodniu w Sejmie. Chodzi m.in. o kwestie wyłączenia z reguły finansowej wydatków na armię i konfiskatę majątków rosyjskich oligarchów.

Przedstawiciele biznesu twierdzą, że zamknięcie jednej gałęzi działalności gospodarczej przy jednoczesnym zezwoleniu na działanie innych, to dyskryminacja, a udzielone wsparcie to marna rekompensata.

Stan wyjątkowy został określony w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jak i kiedy może być wprowadzony?

Wniosek premiera do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wyższości polskiego prawa konstytucyjnego nad prawem unijnym.

Premier zdecydował o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności konwencji stambulskiej z konstytucją. Jak podkreślił "sprawy tak wielkiej wagi należy rozpatrywać w ramach przejrzystej, prawomocnej procedury".

Obecne władze państwowe konsekwentnie odmawiają wprowadzenia w Polsce jednego ze stanów nadzwyczajnych, w tym narzucającego się w zaistniałych okolicznościach, stanu klęski żywiołowej. Ostatnio, koronnym argumentem przemawiającym rzekomo przeciwko ogłoszeniu stanu klęski żywiołowej jest wiążąca się z nim konieczność naprawienia szkód, które w prywatnych majątkach spowodują wprowadzone wraz ze stanem klęski żywiołowej ograniczenia. Przedstawiciele władz tłumaczą, że taniej dla budżetu Państwa będzie utrzymywać quasi stan nadzwyczajny, wprowadzając – na podstawie ustawy z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz specjalnej ustawy „koronawirusowej” z 2 marca 2020 r. – takie same ograniczenia, które zostałyby wprowadzone w ramach stanu klęski żywiołowej, jednak nie ogłaszając formalnie stanu nadzwyczajnego. Czy na pewno – tłumaczy adw. Tomasz Ludwik Krawczyk, partner w kancelarii GKR Legal.

Rzecznik Praw Obywatelskich podaje uwagi do specustawy dotyczącej koronawirusa. Jakie zasady konstytucyjne mogą zostać naruszone?

Prawo do wypoczynku jest jednym z wielu uprawnień, jakie przysługują pracownikom i służy regeneracji sił. Dodatkowo, prawo do wypoczynku jest szerszym uprawnieniem niż prawo do urlopu. Jak zatem należy rozumieć prawo do wypoczynku?

Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż trzymiesięczny termin na wznowienie postępowania cywilnego w sytuacji, gdy wyrok został oparty na dokumencie podrobionym jest zgodny z Konstytucją. Zdaniem TK regulacja ta nie jest nadmiernie restrykcyjna.

Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny uznał przepis nakładający na sąd obowiązek wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności przy łączeniu kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności. Zdaniem trybunału taka sytuacja pozbawia sąd możliwości oceny okoliczności indywidualnej sprawy.

Polonia uzyska swoich przedstawicieli w Senacie - to efekt zaproponowanych zmian w Konstytucji. Jeżeli przepisy wejdą w życie to liczba senatorów zwiększy się ze 100 do 102. Przepisy będą obowiązywać od następnej kadencji Senatu.

Prawo dostępu do informacji publicznej gwarantowane jest przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (art. 61), natomiast tryby udzielania informacji, o których mowa w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP zostały określone w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Należy podkreślić, iż dostęp do informacji publicznej stanowi jeden z najistotniejszych aspektów funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego. Wskazuje się, że celem prawa do informacji jest zapewnienie jawności życia publicznego, przejrzystości działań organów państwa i innych instytucji wykonujących zadania publiczne, a w konsekwencji zapewnienie możliwości wpływania obywateli na postępowanie władz publicznych w zakresie, w jakim pozwala na to system demokratycznego państwa prawnego. Jednakże zarówno definicja informacji publicznej, jak i pozostałe przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej niezmiennie budzą wątpliwości podmiotów zobowiązanych do jej udzielania. To z kolei powoduje, że kierowane do tych podmiotów wnioski często są nieuwzględniane. Poniżej przedstawiona została problematyka związana z udostępnianiem informacji publicznej na wniosek.

Senat nie wyraził w środę zgody na zarządzenie przez prezydenta referendum ogólnokrajowego ws. zmian w konstytucji. Za wyrażeniem zgody na przeprowadzenie referendum opowiedziało się zaledwie 10 senatorów, przeciw było 30, od głosu wstrzymało się 52, w tym 50 senatorów PiS. Większość konieczna do wyrażenia zgody na referendum wynosiła 47 głosów

Vox populi, vox dei – ta łacińska sentencja najlepiej oddaje sens instytucji referendum. Mówiąc ,,po polsku’’ referendum to forma głosowania o charakterze powszechnym będąca przejawem demokracji bezpośredniej. Dzięki referendum obywatele całego kraju lub danego obszaru mogą podejmować bezpośrednio decydować o sprawach będących przedmiotem głosowania.

Na 10 pytań mają odpowiedzieć Polacy podczas referendum konstytucyjnego. Termin referendum w prezydenckim projekcie został wyznaczony na 10-11listopada 2018 r.

Czy Konstytucja gwarantuje bezpłatny dostęp do opieki zdrowotnej? Równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, który gwarantuje Konstytucja, nie może być interpretowany jako bezpłatny dostęp – mówi w rozmowie z PAP profesor prawa z UKSW dr hab. Marek Świerczyński.

Zdaniem Prezydenta Andrzeja Dudy nowa konstytucja mogłaby być gotowa na 2021 r. Pierwszym krokiem w ewentualnej zmianie ustawy zasadniczej ma być referendum konsultacyjne.

Prawo do informacji o środowisku zapewnia Konstytucja i inne ustawy. Możliwość złożenia wniosku o udzielenie informacji o środowisku i jego ochronie ma każdy, niezależnie od miejsca zamieszkania, obywatelstwa czy zdolności do czynności prawnej. Sprawdź jakich informacji o środowisku i jego ochronie możesz zażądać od władz.

Procedurę rejestracji kościoła/związku wyznaniowego rozpoczyna wniosek składany do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Prawo do złożenia takiego wniosku ma co najmniej 100 obywateli RP posiadających pełną zdolność do czynności prawnych. Nie zapowiada się by w 2018 r. procedura rejestracji związku wyznaniowego miała się zmienić.

Wolność wypowiedzi jest jednym z fundamentalnych praw człowieka, chronionym zarówno aktami prawa międzynarodowego (m.in. przez art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), jak i Konstytucją (art. 54). Oznacza ono, że państwo zasadniczo nie może naruszać praw swoich obywateli do wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Od czasu pojawienia się mediów społecznościowych prawa te zyskały nowy wymiar.

Nowelizacja ustawy o kuratorach sądowych miała określić zasady tworzenia tzw. sekretariatów kuratorskich. Sekretariaty miały mieścić się przy sądach.

TK odwołał wyznaczony na czwartek termin rozprawy ws. konstytucyjności wyboru w 2010 r. trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego - Stanisława Rymara, Piotr Tulei i Marka Zubika. Wiceprezes TK Mariusz Muszyński powiedział PAP, że powodem jest wniosek RPO o wyłączenie go z tej sprawy.

20 czerwca 2017 r. Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał na wniosek Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry zgodność z Konstytucją ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Uznał, że niektóre regulacje tej ustawy są niezgodne z ustawą zasadniczą.

Posłowie PiS zaskarżyli w czwartek do TK instytucję zagadnień prawnych kierowanych przez sądy do Sądu Najwyższego, a także Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uważają, że jest ona niekonstytucyjna, sprzeczna z zasadą niezawisłości sędziów.

Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi na pytanie prawne związane z ułaskawieniem przez Prezydenta RP Mariusza Kamińskiego i innych byłych szefów CBA. Prezydent skorzystał z konstytucyjnego prawa łaski jeszcze przed zakończeniem postępowania sądowego.

22 czerwca Trybunał Konstytucyjny na wniosek parlamentarzystów PiS zbada konstytucyjność regulaminu wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. 13 lipca Trybunał rozpatrzy zaś wniosek Zbigniewa Ziobry w sprawie wyboru w 2010 r. do TK sędziów: Stanisława Rymara, Piotr Tulei i Marka Zubika.

Konstytucja

Religia w szkołach 2024/2025. Profesor prawa: nowe rozporządzenie MEN jest nielegalne, proceduralnie wadliwe, niekonstytucyjne. Jest apel do Prezydenta i petycje do SN

Na czym polega prawo łaski? Kiedy Prezydent RP ma możliwość zastosowania tego prawa?

Prezes NBP nie może prowadzić działalności, której nie da się pogodzić z godnością urzędu. Co to oznacza? [Opinia prawna]

Organy podatkowe naruszają zasady postępowania i Konstytucję. Wyrok WSA

Trybunał Stanu dla Adama Glapińskiego? Czy wniosek o postawienie w stan oskarżenie ma szanse na przyjęcie przez Sejm

Prezes Rady Ministrów

Art. 154 i art. 155 Konstytucji określają zasady wyboru premiera. Znasz te przepisy?

Konstytucja przewiduje trzy kroki wyłonienia rządu. Jakie są możliwości?

prof. Modzelewski: Obowiązkowe wysyłanie faktur do KSeF narusza prawo do prywatności

Czy zasady prawne uchwał 7 sędziów SN są zgodne z konstytucją? KRS: naruszenie zasady niezawisłości sędziowskiej

Czy zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem ulegają przedawnieniu?

Stan klęski żywiołowej

Stan wyjątkowy

Stan wojenny

Wyrok TK w sprawie szczepień ochronnych. Konieczna nowelizacja rozporządzenia!

Obowiązkowe szczepienia ochronne. Co orzekł Trybunał Konstytucyjny?

Kto ma prawo ustawodawcze? W jaki sposób uchwala się ustawy w Polsce?

Dożywotni przepadek prawa jazdy nietrzeźwego kierowcy. Rzecznik przystąpił do sprawy w TK

Składka zdrowotna to niepodatkowa danina publiczna zgodna z Konstytucją. Minister zdrowia odpowiada RPO

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji - RPO pisze do policji

Projekt zmian Konstytucji RP - sejmowe komisje zdecydowały o odroczeniu posiedzenia

Kiedy projekt zmiany konstytucji dotyczący immunitetu?

Jak wyrobić paszport? Wszystko, co musisz wiedzieć

Zmiany w Polskim Ładzie od lipca 2022 - wątpliwości konstytucyjne wobec ustawy

Zmiana Konstytucji RP - projekt, zasady, większość głosów

Niekonstytucyjne zamknięcie dyskotek a odszkodowania

Stan wyjątkowy - Konstytucja

Konstytucja a prawo unijne - wniosek premiera do TK

Decyzja premiera o skierowaniu do TK wniosku o zbadanie zgodności konwencji stambulskiej z konstytucją

Quasi stan nadzwyczajny będzie dla państwa odszkodowawczo droższy niż stan nadzwyczajny

Czy specustawa dotycząca koronawirusa narusza Konstytucję RP?

Prawo do wypoczynku w rozumieniu Kodeksu pracy

Wyrok oparty na podrobionym dokumencie - konstytucyjny termin na wznowienie sprawy cywilnej

Łączenie kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności - niekonstytucyjne przepisy

Zmiany w Konstytucji - zwiększy się liczba senatorów

Udostępnianie informacji publicznej na wniosek

Referendum nie będzie! Senat nie wyraził zgody

Czym jest referendum i jakie są jego rodzaje?

Referendum konstytucyjne - Prezydent przedstawił pytania

Czy Konstytucja gwarantuje bezpłatny dostęp do opieki zdrowotnej?

Nowa konstytucja w 2021 r.?

Dostęp do informacji o środowisku – dowiedz się wszystkiego o twoim otoczeniu + wniosek

Jak zarejestrować kościół/związek wyznaniowy w 2018 r?

Wolność wypowiedzi w mediach społecznościowych, czyli co wolno na Facebooku i Twitterze

Zmiany w ustawie o kuratorach sądowych

Sprawa wyboru trzech sędziów TK zostanie rozpatrzona przez Trybunał w innym terminie

TK: Przepisy ustawy o KRS niezgodne z Konstytucją

Instytucja zagadnień prawnych zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego

Czy Prezydent może stosować prawo łaski przed wydaniem prawomocnego wyroku? - uchwała SN

TK zbada konstutucyjność wyboru I prezesa SN oraz trzech sędziów TK