Inwentaryzacja aktywów i pasywów powinna być przeprowadzona na ostatni dzień roku obrotowego. Fakt, że należy ją przeprowadzić na ten dzień, nie oznacza, że czynności inwentaryzacyjne należy wykonać tego dnia. Dlatego termin ten uznaje się za dotrzymany, jeżeli inwentaryzację rozpoczyna się nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a kończy 15 stycznia następnego roku. W przypadku jednostek, których rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, inwentaryzację za 2016 r. można było rozpocząć 1 października 2016 r. i należy ją zakończyć do 15 stycznia 2017 r.
Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.
Znane jest już stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Te jednostki, które stosują Krajowe Standardy Rachunkowości, mają obowiązek zastosować je przy najbliższej rocznej inwentaryzacji zapasów, która może się rozpocząć już 1 października 2016 r. A zatem jednostki stosujące KSR nie muszą zmieniać instrukcji inwentaryzacyjnej, ale pozostałe już tak.
Podstawą do sporządzenia sprawozdania finansowego jest inwentaryzacja. Oczywiście prawidłowo przeprowadzona. Warto więc wiedzieć, co należy inwentaryzować drogą spisu z natury, drogą potwierdzenia sald, a co należy weryfikować na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych i w jakich terminach. Jednak właśnie teraz, w drugiej połowie stycznia, niezbędna jest wiedza przede wszystkim o tym, co zrobić z ujawnionymi różnicami między stanem rzeczywistym a wykazanym w księgach?
Podatnicy, którzy podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani do sporządzania spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego.
Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.
Przeprowadzenie inwentaryzacji umożliwia weryfikację rzetelności i aktualności ewidencji, a także pozwala na przyjrzenie się temu, w jaki sposób wygląda ochrona i zarządzanie majątkiem jednostki. Obowiązek rzetelnego i przejrzystego przedstawienia sytuacji majątkowej firmy określa art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wiarygodność danych zaistnieje tylko wtedy, gdy mogą one zostać porównane ze stanem rzeczywistym. Jedną z zasad, dzięki której można osiągnąć zamierzony cel inwentaryzacji, jest zasada „zamkniętych drzwi”.