REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

HR w biurze rachunkowym, Pracownik

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Regulamin wynagradzania - obowiązki pracodawcy

Regulamin wynagradzania określa warunki i zasa­dy wypłaty wynagrodzenia za pracę, ponadto może określać inne świadczenia związane z pracą oraz zasady ich przyznawania. Regulamin tworzy pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy.

Kiedy pracodawca ma obowiązek tworzenia regulaminu pracy?

Regulamin jest podstawowym aktem wewnętrz­nym w zakładzie pracy określającym prawa i obo­wiązki stron stosunku pracy związane z organi­zacją i porządkiem w procesie pracy. Pracodawca powinien ustalić w nim m.in. organizację pracy, warunki przebywania na tere­nie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakoń­czeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały. Kiedy pracodawca musi wprowadzić regulamin pracy?

Rachunek za podróż służbową

Do rozliczenia kosztów podróży pracownik załącza dokumenty (rachunki) potwierdzające poszczegól­ne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków obję­tych ryczałtami.

Program rabatowy dla pracowników - składki, podatek

Program rabatowy jest to świadczenie przyznawane pracownikom, polegają­ce na obniżeniu ceny na towar lub usługi pracodaw­cy. Jednym z jego celów jest motywacja do pracy. Jak wygląda kwestia rabatu w podatkach dochodowych oraz w ubezpieczeniach?

REKLAMA

Udział pracownika w imprezie integracyjnej wolny od opodatkowania

Sprawa opodatkowania nieodpłatnych świadczeń w postaci uczestnictwa w imprezach integracyjnych jest tematem stale powracającym w ostatni latach. Sposób interpretacji przepisów ustawy o PIT charakteryzował się skrajną odmiennością w różnych okresach. Od stanowiska uznającego wydatki poniesione przez pracodawcę przedsiębiorcę na organizację imprez integracyjnych jako koszt reprezentacji i wyłączone z podatku PIT, poprzez stanowisko skrajnie odmienne pozwalające w całości zaliczyć wydatki przedsiębiorcy do kosztów uzyskania przychodu z jednoczesnym opodatkowaniem przychodów uzyskiwanych przez pracownika w wysokości wartości otrzymanych świadczeń. Aktualny ton interpretacji składa się do przyjęcia za słuszne stanowiska, iż poniesione wydatki na organizację imprez integracyjnych stanowią dla pracodawcy koszt uzyskania przychodu z jednoczesnym uznaniem za niepodlegającą opodatkowaniu świadczeń, z których pracownicy korzystają w trakcie takiej imprezy.

Czy kontrakt menedżerski stanowi odrębny tytuł do ubezpieczenia?

Kontrakt menedżerski zawarty przez spółkę kapitałową z członkiem zarządu, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług zarządzania stanowi odrębny tytuł do ubezpieczenia (wyrok Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I UK 246/14).

Kiedy rozpocznie działalność Rada Dialogu Społecznego?

Trwają ostatnie ustalenia, kiedy rozpoczną się prace Rady Dialogu Społecznego (RDS), która zrzesza przedstawicieli rządu, pracodawców i pracowników. RDS ma zająć się zmianami w Kodeksie pracy, ustawą o związkach zawodowych oraz ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Ustawa o Radzie Dialogu Społecznego weszła w życie 11 września br. i zastąpiła Komisję Trójstronną ds. Społeczno-Gospodarczych.

Czy pracownik może swobodnie zmieniać środek transportu w delegacji?

Pracownik otrzymał polecenie wyjazdu w podróż służbową z określeniem środka transportu - PKP TLK II kl. w obie strony. Po powrocie złożył pisemne oświadczenie, w którym wskazał, że nie może przedstawić w rozliczeniu biletów na przejazd, gdyż pojechał swoim prywatnym samochodem. Czy powinniśmy w tym przypadku dokonać rozliczenia według zasad przypisanych dla rozliczania prze­jazdu samochodem niebędącym własnością pracodawcy?

REKLAMA

Czy pracodawca może narzucić pracownikowi skorzystanie z prywatnego samochodu w podróży służbowej

Czterech pracowników ma pojechać wspólnie w podróż służbową do oddalonego o 150 km miasta. Ze względu na stopień skomplikowania przejazdu przy skorzystaniu ze środków transportu publicznego, najlepszym rozwiązaniem byłoby dla nas, aby pracownicy pojechali prywatnym samochodem które­goś z nich. Czy możemy ich do tego zobowiązać?

Kiedy pracownik może zostać przywrócony do pracy?

Przywrócony do pracy może zostać zarówno pra­cownik, któremu pracodawca niezgodnie z przepi­sami wypowiedział umowę o pracę, jak i pracow­nik, który został zwolniony z pracy dyscyplinarnie. Jednak prawo do przywrócenia do pracy zależy od rodzaju umowy o pracę. Nie każda bowiem wadli­wie rozwiązana umowa o pracę uprawnia pracow­nika do przywrócenia do pracy.

Przychód ze stosunku pracy

Przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pienięż­na świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, na przykład wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbo­we, różnego rodzaju dodatki, nagrody. W art. 12 ust. 1 updof wskazano, co uważa się za przychody ze stosunku pracy,

Przychód ze stosunku pracy

Przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pienięż­na świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, na przykład wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbo­we, różnego rodzaju dodatki, nagrody. W art. 12 ust. 1 updof wskazano, co uważa się za przychody ze stosunku pracy,

Przeniesienie służbowe pracownika w różnych grupach zawodowych

Przeniesienie służbowe może polegać na zmia­nie miejsca pracy lub warunków pracy i płacy. Pracodawca, przenosząc pracownika na inne miejsce pracy lub stanowisko pracy, powinien mu zmienić warunki pracy i płacy. W przypadku szczególnych grup pracowników może nastąpić przeniesienie służbowe na innych zasadach. Dotyczy to pracowników sfery budże­towej i samorządowej.

Premia a podatek

Premia regulaminowa jest składnikiem wyna­grodzenia za pracę. Dodatkowe świadczenia dla pracowników i osób zatrudnionych na innej podstawie, np. zlecenio­biorców, przyznawane najczęściej w postaci pie­niężnej, co do zasady, podlegają opodatkowaniu w pełnej przyznanej wysokości.

Jakie są skutki udostępniania pracownikom samochodów do celów prywatnych

Złożyliśmy informację VAT-26, w której wskazaliśmy posiadane samochody osobowe. Latem zamie­rzamy udostępniać samochody swoim pracownikom do celów prywatnych. Czy jest to możliwe? Co w tym celu spółka powinna uczynić i jakie będą tego konsekwencje? Czy sytuacja się zmieni, jeżeli spółka zamiast nieodpłatnie udostępniać samochody wynajmie je pracownikom?

Procedura rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron

Porozumienie stron jest najczęściej i najchętniej stosowaną metodą zakończenia stosunku pracy. Porozumienie stron jest jednym z kilku możliwości rozwiązania umowy o pracy przewidzianych przepisami ustawy – Kodeks pracy. Obie strony stosunku pracy, pracownik i pracodawca mogą skorzystać z tego trybu rozwiązania umowy o pracę.

Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze - definicja

Prace o szczególnym charakterze to prace wyma­gające od pracowników szczególnej odpowiedzial­ności oraz szczególnej sprawności psychofizycz­nej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicz­nemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniej­sza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.

Ubezpieczenie w Anglii a leczenie w Polsce - część II

Zjawisko emigracji zarobkowej w unijno-europejskiej rzeczywistości stało się czymś codziennym i oczywistym. Tysiące osób, mających trudności ze zdobyciem środków utrzymania w kraju ojczystym, szukają szans na wyższe zarobki, a co za tym idzie życia na wyższym poziomie, za granicą. Emigracja zarobkowa nie ominęła również Polski. Kraje Europy Zachodniej stały się celem tysięcy naszych rodaków, dla których polskie realia okazały się niemożliwą do pokonania przeszkodą na drodze do godnego i dostatniego życia.

Przedsiębiorcy proponują podwyżkę dla pracowników w wysokości 25%

Eksperci Związku Przedsiębiorców i Pracodawców zaprezentowali swoją propozycję nowego systemu podatkowego, w którym pojawiła się propozycja automatycznej, ustawowej zmiany umów o pracę, w wyniku której pracownicy otrzymaliby średnio 25% podwyżki na rękę.

Postępowanie o roszczenia ze stosunku pracy

Postępowanie o roszczenia ze stosunku pracy jest prowadzone przed sądem pracy. W spra­wach pracowniczych można występować do sądu pracy w przypadkach wskazanych przez przepisy Kodeksu pracy.

Świadczenia nieodpłatne a zgoda i korzyść pracownika

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) uznał za zgodne z Konstytucją przepisy o opodatkowaniu nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników. Wyrok jest ważny przede wszystkim z tego powodu, że wyjaśnia kryteria i metodologię, którymi należy się kierować przy określeniu, które świadczenia (i kiedy) będą przychodem pracownika do opodatkowania, a za które (i kiedy) nie należy pobierać podatku.

Co przysługuje pracownikowi z tytułu podróży służbowej?

Pracownikowi, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonych przez pracodawcę, przysłu­gują diety oraz zwrot kosztów: przejazdów, dojaz­dów środkami komunikacji miejscowej, noclegów, innych niezbędnych udokumentowanych wydat­ków (określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb). W czasie podróży krajowej dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia.

Wysokość dofinansowania z PFRON

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) to fundusz celowy, w rozumieniu przepi­sów o finansach publicznych, posiadający osobo­wość prawną powołany do wspierania rehabilitacji oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Jaka jest kwota miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego oraz kto nie może skorzystać z dofinansowania?

Czym jest outplacement?

Outplacement jest to pomoc zwalnianym pracownikom w znalezieniu nowej pracy, oferowana przez przedsiębiorstwo zmuszone do redukcji zatrudnienia. Outplacement może być indywidualny (prowadzony dla konkretnej, wybranej osoby) bądź grupowy (dla określonych grup zawodowych zwalnianych w fir­mie).

Potwierdzenie zdolności do pracy - orzeczenie lekarskie

Potwierdzenie zdolności pracownika do pracy następuje na podstawie badań lekarskich zakoń­czonych wydaniem przez lekarza medycyny pracy orzeczenia o braku przeciwwskazań do świadczenia pracy przez pracownika na danym stanowisku. Orzeczenie lekarskie jest również dokumentem usprawiedliwiającym nieobecność pracownika w pracy z powodu choroby (jego lub w określonych sytuacjach również członka rodzi­ny).

Rola controllera personalnego w firmie

O języku controllingu oraz roli controllera personalnego w firmie mówi Mirosław Wójcik, menedżer odpowiedzialny za obszar controllingu personalnego w jednej z największych działających na polskim rynku firm szeroko rozumianego sektora energetycznego.

Blisko 2 mln osób pracuje na umowach cywilnoprawnych

Na umowach cywilnoprawnych, czyli zatrudnionych na umowy-zlecenia i umowy o dzieło, pracuje obecnie 2 mln osób. Szacuje się, że 15 proc. z tych osób powinno mieć etat.

Czy sfinansowane z ZFŚS bilety do kina muszą być przyznawane z uwzględnieniem kryterium socjalnego

Tworzymy ZFŚS. W ramach integracji chcemy wynająć salę kinową i zaprosić wszystkich pracowników na maraton filmowy. Czy ze środków funduszu możemy sfinansować bilety do kina dla wszystkich uprawnionych, bez stosowania kryterium socjalnego?

Czy pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia, przysługuje odszkodowanie?

Wypowiedzieliśmy pracownikowi umowę o pracę z powodu likwidacji stanowiska. Trzymiesięczny okres wypowiedzenia, który obowiązuje pracownika, skróciliśmy do 1 miesiąca. Po kilku dniach od doręczenia pracownikowi pisma o wypowiedzeniu umowy złożył on pismo o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym z winy pracodawcy z powodu niewypłacenia mu nagrody jubileuszowej w terminie. Czy w tej sytuacji pracownika nadal obowiązuje nasze wypowiedzenie, a tym samym czy jesteśmy zobowiązani do wypłaty odszkodowania za 2 miesiące wypowiedzenia?

Czy pracodawca musi naprawić szkodę wyrządzoną przez pracownika innemu pracownikowi?

Jeden z naszych pracowników uległ wypadkowi przy pracy, którego sprawcą był inny pracownik. W wyniku wypadku został zniszczony prywatny laptop poszkodowanego pracownika, którego używał w pracy do celów służbowych. Kto w takiej sytuacji powinien wypłacić odszkodowanie za wyrządzoną szkodę - my, jako pracodawca, czy pracownik, który spowodował wypadek?

Czy tymczasowe aresztowanie pracownika można uznać za powód rozwiązania z nim umowy w trybie dyscyplinarnym

Pracownik zatrudniony w naszej jednostce samorządowej został tymczasowo aresztowany. Aresztowanie nie miało związku z jego pracą w jednostce. Czy jest to wystarczający powód, aby rozwiązać z nim umowę o pracę w trybie dyscyplinarnym - natychmiastowym?

Polski rynek pracy będzie potrzebować ponad milion imigrantów

W 2050 roku liczba ludności w Polsce może spaść do niespełna 34 mln osób, a już w 2030 roku może brakować rąk do pracy. Zapełnić lukę demograficzną mogą imigranci. Oni będą także wzmacniać popyt wewnętrzny. W Polsce brakuje jednak odpowiedniej polityki migracyjnej oraz przepisów związanych z integracją i asymilacją. To konieczność, zwłaszcza że w najbliższych latach będą do Polski napływać imigranci z Azji i Afryki.

Raport specjalny „UJARZMIJ OPEN SPACE 2015”

Właśnie powstał raport specjalny „UJARZMIJ OPEN SPACE 2015”. Każdy może pobrać go bezpłatnie i dzięki niemu stworzyć wysoko produktywny zespół pracowników na open space lub samemu nauczyć się pracować w tego typu przestrzeniach tak, aby nie tracić czasu. Patronat medialny nad raportem objął portal Infor.pl

Ubezpieczenie w Anglii a leczenie w Polsce - część I

Zjawisko emigracji zarobkowej w unijno-europejskiej rzeczywistości stało się czymś codziennym i oczywistym. Tysiące osób, mających trudności ze zdobyciem środków utrzymania w kraju ojczystym, szukają szans na wyższe zarobki, a co za tym idzie życia na wyższym poziomie, za granicą. Emigracja zarobkowa nie ominęła również Polski. Kraje Europy Zachodniej stały się celem tysięcy naszych rodaków, dla których polskie realia okazały się niemożliwą do pokonania przeszkodą na drodze do godnego i dostatniego życia.

Ochrona kobiet w ciąży

Ochrona pracy kobiet może przejawiać się w kilku aspektach: w ochronie kobiet w ciąży, pracownic korzystających z uprawnień związanych z rodziciel­stwem czy zakazie zatrudniania na stanowiskach wzbronionych kobietom pracownicom w ciąży. Pracownicy w ciąży nie można wypowiedzieć ani rozwiązać z nią umowy o pracę. Dopuszczalne jest to tylko wówczas, gdy następuje z przyczyn przez nią zawinionych i zakładowa organizacja związko­wa wyraziła na to zgodę oraz jeżeli pracownica była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na okres próbny nieprzekraczający 1 miesiąca.

Firmy narzekają na brak odpowiednich pracowników

Tak źle nie było od sześciu lat - aż 32 proc. średnich i dużych polskich firm twierdzi, że nie jest w stanie znaleźć odpowiednio wykwalifikowanych kandydatów do pracy.

Ochrona pracownika w prawie pracy

Ochrona pracowników może przyjąć w pra­wie pracy różne formy. Może dotyczyć ochrony przed wypowiedzeniem czy rozwiązaniem umowy o pracę, ochrony życia i zdrowia, czyli obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higie­nicznych warunków pracy, czy ochrony poszcze­gólnych kategorii pracowników.

Urlop rodzicielski łączony z pracą w 2016 r.

W 2016 r. urlop rodzicielski łączony z pracą u pracodawcy udzielającego urlopu będzie ulegał proporcjonalnemu wydłużeniu. Nowelizacja Kodeksu pracy w tym zakresie będzie obowiązywała od 2 stycznia 2016 r.

Podstawowe obowiązki pracownika w prawie pracy

Pracownik zawierając umowę o pracę zobowiązuje się do sumiennego i starannego świadczenia pracy, stosowania się do poleceń przełożonych, wykonywa­nia ciążących na nim obowiązków i dbania o dobro zakładu pracy. Podstawowe obowiązki pracownika zostały wskazane w Kodeksie pracy. Za niewypełnianie lub niewłaściwe wypełnianie obowiązków pracownik może ponieść odpowie­dzialność porządkową, a nawet może zostać zwolniony dyscyplinarnie.

Niezdolność do pracy a składki ZUS

Niezdolność do pracy polega na całkowitej lub częściowej utracie zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności orga­nizmu i niemożności odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Czy wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu?

Niewypłacalność pracodawcy w prawie pracy

Niewypłacalność pracodawcy zachodzi, gdy na pod­stawie przepisów prawa upadłościowego i napraw­czego sąd upadłościowy wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości pracodawcy obejmującej likwidację majątku dłużnika, ogłoszeniu upadłości pracodawcy z możliwością zawarcia układu. W sytuacji gdy pracodawca jest niewypłacalny, roszczenia jego pracowników, byłych pracowni­ków lub członków rodziny zmarłego pracowni­ka są zaspokajane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Kiedy umowa o pracę jest nieważna?

Umowa o pracę jest nieważna wtedy kiedy nie ma określonych stron umowy oraz brak jest określenia rodzaju pełnionej pracy. Ponadto pamiętać należy, że umowa o pracę musi być pisemna. Za niepotwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.

Jak usprawiedliwić nieobecność w pracy?

Pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobec­ności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidze­nia. Natomiast gdy wystąpiły przyczyny uniemoż­liwiające stawienie się pracownika do pracy, powi­nien on niezwłocznie poinformować pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności w pracy i prze­widywanym terminie jej trwania. Jeżeli nie może tego zrobić niezwłocznie, to powinien zawiado­mić pracodawcę o swojej nieobecności najpóź­niej w drugim dniu nieprzystąpienia do pracy.

Nagroda dla pracownika a składki ZUS

Nagrodą jest dodatkowe, zwykle jednorazowe, wynagrodzenie pieniężne, wypłacane pracownikom za specjalne zasługi, z okazji świąt, jubileuszu firmy itp. Czy wartość nagrody pracownika podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu?

Na czym polega mobbing w miejscu pracy?

Mobbing oznacza działania lub zachowania doty­czące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na jego uporczywym i długo­trwałym nękaniu bądź zastraszaniu, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu: poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie lub wyeliminowanie z zespołu współ­pracowników (art. 943 § 2 k.p.). Pracodawca powinien przeciwdziałać mobbingowi w pracy.

Kiedy przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?

Ekwiwalent pieniężny wypłacany jest każdemu pracownikowi za niewykorzystany przez niego urlop wypoczynkowy jeśli nastąpi rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Ekwiwalent pieniężny powinien zostać wypłacony pracownikowi w ostatnim dniu pracy. Czy pracodawca musi wypłacić ekwiwalent pieniężny w każdej sytuacji rozwiązania umowy o pracę?

Czy podatnik może odliczyć VAT od zakupu artykułów spożywczych dla pracowników

Czy możemy odliczyć VAT z faktury wystawionej za zakup artykułów spożywczych: ciastek, paluszków i cukierków spożywanych przez pracowników w budynku naszej firmy oraz kawy i herbaty?

IFK poleca: Będzie nowy wzór umowy o pracę

MPiPS opublikowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Projektowane przepisy zawierają zmodyfikowany wzór umowy o pracę. Chodzi o dostosowanie przepisów do zmian w Kodeksie pracy.

Jak zrekompensować pracownikowi pracę nadliczbową, jeżeli czas wolny został oddany tylko za część godzin nadliczbowych

Nasz pracownik wykonywał w okresie rozliczeniowym przez 10 godzin pracę w godzinach nadlicz­bowych. Zdecydowaliśmy się na oddanie mu w zamian czasu wolnego w proporcji 1 do 1,5, gdyż pracownik nie złożył wniosku o odbiór tych nadgodzin w formie czasu wolnego. Do końca okresu roz­liczeniowego zdążyliśmy jednak oddać pracownikowi jedynie czas wolny w proporcji 1 do 1. Co z po­zostałą częścią nieoddanego czasu wolnego? Czy możemy go udzielić w kolejnym okresie rozliczenio­wym, czy musimy zapłacić pracownikowi za godziny nadliczbowe, a jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Wyższy dodatek do zasiłku rodzinnego - zmiany od 2016 r.

Projekt noweli ustawy o świadczeniach rodzinnych zakłada, że rodzice, którzy na urlopie wychowawczym opiekują się więcej niż jednym dzieckiem, będą otrzymywać wyższy dodatek do zasiłku rodzinnego. Obecnie, niezależnie od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu, pracownikowi przysługuje jeden urlop wychowawczy i jeden dodatek. Zmiany mają obowiązywać od 2 stycznia 2016 r.

REKLAMA