Gwałt

Nowa definicja gwałtu w Kodeksie karnym - będzie dłuższe vacatio legis dla zmiany definicji zgwałcenia. Daje się tym samym więcej czasu sędziom, prokuratorom, policjantom i środowisku naukowemu na zapoznanie się z nowymi przepisami.

We wtorek wieczorem, dyżurny raciborskiej komendy odebrał zgłoszenie o znalezieniu zwłok kobiety na ulicy Nowomiejskiej w Raciborzu, przy rzece Odrze. Policjanci, którzy pojechali na miejsce, ustalili, że to ciało 46-latki, która przebywała w Raciborzu od kilku miesięcy.

W dniu 7 marca 2024 r. w Sejmie przeprowadzone zostało pierwsze czytanie poselskiego projektu nowelizacji Kodeksu karnego, która ma zmienić definicję gwałtu. Podczas debaty wszystkie kluby opowiedziały się za dalszymi pracami nad projektem. Jeżeli ta zmiana zostanie przez Sejm uchwalona, za gwałt uznawane będzie doprowadzenie do obcowania płciowego bez wcześniejszego wyrażenia świadomej i dobrowolnej zgody. Obecnie Ta nowelizacja ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, a więc jest bardzo prawdopodobne, że stanie się to jeszcze w 2024 roku. Ekspert Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego dr Witold Zontek zwraca uwagę, że ta zmiana definicji gwałtu budzi pytania o interpretację "świadomej i dobrowolnej zgody" w różnych kontekstach.

Obecnie obowiązujący przepis w Kodeksie karnym stanowi, że do gwałtu dochodzi, gdy ktoś doprowadza do obcowania płciowego "przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem". O zmianę tego zapisu apeluje m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich odwołując się do aktów prawa międzynarodowego, w tym do Konwencji przeciw przemocy wobec kobiet, proponując, by definicja gwałtu była oparta na braku zgody na współżycie, a nie na konieczności stawiania widocznego oporu.

1 października 2017 r. ruszył powszechny rejestr sprawców przestępstw na tle seksualnym. Składa się on z dwóch części. Rejestr publiczny, w którym znajdują się dane najbardziej groźnych sprawców jest dostępny dla wszystkich.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada zmianę przepisów Kodeksu karnego. Surowsze mają być kary za przestępstwo zgwałcenia - w szczególności za zgwałcenie dziecka lub zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem.

Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło prace nad ulepszeniem przepisów dotyczących przesłuchań ofiar gwałtów. O zmiany w zakresie przesłuchiwania ofiar gwałtów postulował Rzecznik Praw Obywatelskich.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja prawa i postępowania karnego przewiduje ściganie przestępstwa zgwałcenia z urzędu, a nie - tak jak dotychczas - z urzędu. Nowe przepisy przewidują również łagodniejsze dla ofiar procedury przesłuchania.

Miejsce zbrodni często uzależnione jest od wielu czynników. W niektórych miejscach przestępcy czuja się pewniej i chętniej dopuszczają się naruszenia prawa. Gdzie dochodzi do największej liczby ciężkich przestępstw?

Przemoc seksualna to zachowanie mające na celu zmuszenie drugiej osoby do podjęcia współżycia lub innych niechcianych zachowań, np. gwałcenie, obmacywanie, zmuszanie do uprawiania nieakceptowanych form współżycia.

Przestępstwo zgwałcenia naraża na cierpienia fizyczne i psychiczne a także traumę związaną z tym aktem przemocy. Niestety, zgłaszalność wypadków gwałtu jest niska, gdyż kobiety boją się dalszych upokorzeń. W przypadku gwałtu w małżeństwie mają obawy, że nikt ich nie zrozumie i nie uwierzy, chcąc zapomnieć o tym co się stało. Należy zaznaczyć, że przestępstwo gwałtu jest to przestępstwo wnioskowe, co nie pozwala na ingerencję osób trzecich. Przepis ten ma na celu ochronę kobiet przed kolejnymi traumami i upokorzeniami oraz pozwala im decydować czy chcą ukarania sprawcy. Niestety właśnie sprawcy często pozostają bezkarni, zastraszając swoje ofiary.