Fundacja rodzinna

Celem zawiązywania fundacji rodzinnych jest przede wszystkim ochrona i pomnażanie rodowego majątku i podejmowanie działań na rzecz jej beneficjentów. Dla realizacji tego celu fundacje mogą prowadzić działalność gospodarczą, ale i udzielać beneficjentom nieodpłatnych świadczeń. Taka rozbieżność rodzi wątpliwości co do kwalifikacji poszczególnych czynności z punktu widzenia opodatkowania VAT.

Ministerstwo Finansów planuje zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych od 2025 r. Zdaniem ekspertki dr Anny Marii Panasiuk proponowane przez resort finansów zmiany idą za daleko, a ich wprowadzenie może doprowadzić do tego, że fundacje rodzinne umrą śmiercią naturalną.

Rząd szykuje ostrą ofensywę przeciw fundacjom rodzinnym, zarzucając im unikanie podatków i zapowiadając radykalne zmiany przepisów. Przedsiębiorcy biją na alarm – nowe regulacje mogą zniszczyć zaufanie do instytucji, która dotychczas była wzorem współpracy biznesu z państwem. Rada Przedsiębiorczości apeluje o realny dialog, zanim zmiany pogrzebią przyszłość polskich firm rodzinnych.

Ministerstwo Finansów informuje o toczących się pracach legislacyjnych nad projektem nowelizacji ustaw o podatku dochodowym. Między innymi - w ramach uszczelnienia systemu podatkowego - mają być wprowadzone zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych. Jak stwierdził Jarosław Neneman, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów: „Nie rozumiem, czemu osoby zamożne, będące beneficjentami fundacji rodzinnych, mają korzystać z preferencji podatkowych, które dalece wychodzą poza ducha ustawy o fundacjach rodzinnych." Jedną ze zmian będzie objęcie podatkiem sprzedaży majątku przez fundacje rodzinne. Podatek ten fundacja będzie mogła odliczyć od podatku należnego przy wypłacie świadczeń dla beneficjentów.

W ciągu roku od wprowadzenia przepisów o fundacjach rodzinnych, powstało ich ponad tysiąc, a setki innych czekają na rejestrację. Niemniej jednak, w tym okresie pojawiły się pewne aspekty wymagające poprawy.

Szef Krajowej Administracji skarbowej wydał opinię zabezpieczającą w której potwierdził, że utworzenie fundacji, wniesienie do niej akcji i następnie ich sprzedaż nie będzie tzw. „unikaniem opodatkowania”, mimo wysokich korzyści podatkowych. Opinię zabezpieczające wydaje się właśnie w celu rozstrzygnięcia, czy proponowana czynność tym unikaniem by była.
Przedmiotowa opinia została wydana na wniosek przedsiębiorcy, który planuje utworzenie rodzinnej platformy inwestycyjnej przy wykorzystaniu Fundacji poprzez wniesienie do niej m.in. akcji spółki. Natomiast spółka jest właścicielem spółek zależnych, które uzyskują przychody prowadząc działalność operacyjną w różnych krajach świata. 

Fundacja rodzinna może przystępować jedynie do spółek prawa handlowego, które są podatnikami CIT. Natomiast spółka cywilna jest podatnikiem PIT, a nie CIT, a więc nie spełnia wskazanego kryterium. W konsekwencji nie może zostać uznana jako podmiot o podobnym charakterze do spółek prawa handlowego.

Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

Jednym ze sposobów przekazania mienia na rzecz fundacji rodzinnej jest wykonanie darowizny. Co do zasady taka darowizna może być neutralna podatkowo. Poniższa analiza obejmuje swoim zakresem zdarzenie, w ramach którego na rzecz fundacji rodzinnej dokonywana jest darowizna nieruchomości, zaś darczyńcą jest osoba będąca fundatorem obdarowanej fundacji rodzinnej.

W ostatnim czasie głośno było o założeniu fundacji rodzinnej przez byłego prezesa Orlenu – w szczególności w kontekście przekazania do fundacji majątku przez jego syna. Zostawiając z boku politykę, jest to na pewno ciekawy przyczynek do rozważań o tym, czy takie działanie jest dopuszczalne i w jakikolwiek sposób opłacalne – a szerzej do dyskusji o roli beneficjenta.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wydał interpretację, w której potwierdził, że przychód fundacji rodzinnej ze sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie podlegał opodatkowaniu CIT, ponieważ będzie zwolniony z tego podatku na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Udzielenie przez fundację rodzinną odpłatnej licencji do oprogramowania komputerowego na rzecz podmiotu powiązanego stanowi dozwolony zakres działalności fundacji rodzinnej. Jednakże, jeżeli udzielenie owej licencji przez fundację rodzinną będzie służyło prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany to dochód z tego tytułu nie będzie korzystał ze zwolnienia podatkowego i będzie opodatkowany zgodnie z ogólnymi zasadami podatku CIT.  Tak wynika z Interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 września 2023 roku.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację indywidualną, w której potwierdziła, że wniesienie do fundacji rodzinnej przedmiotu transakcji, tj. przedsiębiorstwa stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Długoterminowa integralność majątku firmy rodzinnej to główna korzyść z założenia fundacji rodzinnej wskazana przez uczestników webinaru „Jak z sukcesem przekazać firmę następcom? Fundacja rodzinna jako nowe rozwiązanie dla przedsiębiorców”, który odbył się w ramach cyklu #idearozwojubiznesu, organizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT).

Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej w interpretacji z 11 sierpnia 2023 roku po raz kolejny podzielił stanowisko podatnika w tematyce dotyczącej fundacji rodzinnej. W tym przypadku potwierdził pogląd podatnika, że czynsz najmu płacony przez fundację na rzecz fundatora, w związku z udostępnieniem nieruchomości dla fundacji rodzinnej, nie  będzie dla niej stanowił przychodu odpowiadającego wartości świadczenia w rozumieniu art. 2 ust. 2  ustawy o fundacji rodzinnej (tj. świadczenia wypłacanego na rzecz beneficjenta) i nie będzie tym samym opodatkowany na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zryczałtowanym podatkiem w wysokości 15 % CIT). Ponadto potwierdził, że stosowny czynsz najmu nie będzie stanowił świadczenie w postaci tzw. ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 1a Ustawy CIT.

Pod koniec sierpnia 2023 r. pojawiła się kolejna istotna dla funkcjonowania fundacji rodzinnej interpretacja podatkowa. Kolejny raz Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej przyznał rację stanowisku podatnika, który wystąpił z następującymi, trzema pytaniami:

Od połowy maja 2023 r. przedsiębiorcy mogą korzystać z rozwiązania, na które środowisko czekało ponad trzy dekady, czyli z fundacji rodzinnej na prawie polskim. Większość komentarzy dotyczy fundacji rodzinnej jako wehikułu sukcesyjnego. Jest to rzeczywiście najczęstszy powód, dla którego fundacje są powoływane, czyli budowanie biznesu na pokolenia. Tymczasem można spojrzeć na fundację w szerszej perspektywie. Jedną z nich jest wykorzystanie fundacji jako rozwiązania o charakterze family office.

Pożyczki w fundacjach rodzinnych bez podatku? W ostatnim czasie toczyła się publiczna dyskusja wokół tego, że art. 24q pkt. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje rozstrzygnięcie, które może być furtką do unikania podatku przez fundacje rodzinne. Czy to kwestia niewłaściwego sprecyzowania przepisu czy też luka prawna? Stanowisko Ministerstwa Finansów jest jednoznaczne.

Fundacje rodzinne nie są uprawnione do nabywania obligacji oszczędnościowych. Czy w trakcie prowadzenia procesu legislacyjnego doszło do przeoczenia? I jakie mogą być tego konsekwencje? 

Zapraszamy na praktyczne webinarium „Opodatkowanie fundacji rodzinnych – poradnik dla księgowych” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 17 lipca 2023 roku. Polecamy!

Zachowek to istotne uprawnienie osób najbliższych spadkodawcy w sytuacji, gdy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym. Czym jest zatem zachowek i komu przysługuje? Jakie zmiany weszły w życie 22 maja 2023 r.? Oto najważniejsze informacje.

Fundacja rodzinna jest sposobem na sukcesję. Pozwala bowiem zapewnić ciągłość działania firmy. Jakie przepisy regulują działalność fundacji rodzinnej?

Po trzymiesięcznym vacatio legis 22 maja w polskim systemie prawnym zaczyna obowiązywać ustawa o fundacji rodzinnej. To znane w wielu krajach Zachodu rozwiązanie jest na gruncie polskim nowością. Czy przedsiębiorcy są gotowi?

Ustawa o fundacji rodzinnej weszła w życie w poniedziałek 22 maja. Ma ona pozwolić firmom rodzinnym na stabilną działalność po śmierci właściciela lub po jego przejściu na emeryturę.

Beneficjent rzeczywisty – osoba fizyczna, której korzyść ekonomiczna lub prawna wynika z istnienia lub wykonywania danej transakcji lub działania, mimo że formalnie nie jest ona jej uczestnikiem lub właścicielem.