Tematy - Encyklopedia prawa - INFOR.PL

Wyzysk to sytuacja polegająca na wykorzystaniu trudnego położenia innej osoby i zawarciu z nią umowy z zastrzeżeniem dla siebie bądź osoby trzeciej świadczenia nieproporcjonalnego do świadczenia wzajemnego.

Wznowienie postępowania administracyjnego to instytucja procesowa, która umożliwia uchylenie prawomocnego orzeczenia sądu i ponowne rozpoznanie sprawy wskutek zaistnienia nadzwyczajnych przyczyn wymienionych w ustawie.

Rezerwę obowiązkową banków stanowi wyrażona w złotych część środków pieniężnych w złotych i walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Rada Polityki Pieniężnej to organ Narodowego Banku Polskiego. Ustala ona corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.

Na rachunku powierniczym mogą być gromadzone wyłącznie środki pieniężne powierzone posiadaczowi rachunku – na podstawie odrębnej umowy – przez osobę trzecią. Stronami umowy rachunku powierniczego są bank i posiadacz rachunku (powiernik).

Przygotowanie to jedna z form popełnienia przestępstwa.

Wznowienie postępowania cywilnego to instytucja procesowa, która umożliwia uchylenie prawomocnego orzeczenia sądu i ponowne rozpoznanie sprawy wskutek zaistnienia nadzwyczajnych przyczyn wymienionych w ustawie.

Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin.

Wznowienie postępowania karnego to instytucja procesowa, która umożliwia uchylenie prawomocnego orzeczenia sądu i ponowne rozpoznanie sprawy wskutek zaistnienia nadzwyczajnych przyczyn wymienionych w ustawie.

Przedstawicielstwo to instytucja prawa cywilnego polegająca na tym, że czynność prawna dokonywana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem, w imieniu osoby zwanej reprezentowanym, oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Mianem przedsiębiorstwa określamy zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przez wzorzec umowny należy rozumieć wszelkie jednostronnie ustalone z góry przed zawarciem umowy, gotowe klauzule umów np. ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin.

Protokół to pisemne sprawozdanie, wymagające sporządzenia w odniesieniu do niektórych czynności podejmowanych w toku postępowania karnego.

Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.

Wynagrodzenie za pracę to świadczenie wypłacane w kwocie odpowiadającej w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniającej ilość i jakość świadczonej pracy.

Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.

Prezes UKE jest organem regulacyjnym w dziedzinie rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych. Prezes UKE jest centralnym organem administracji rządowej.

Pod pojęciem prania pieniędzy rozumie się kilka rodzai zamierzonego postępowanie.

Jeżeli spadkobiercy ustawowi zostali pozbawieni w testamencie jakiegokolwiek udziału w spadku, mają prawo dochodzić od spadkobierców wypłacenia zachowku. Na rzecz zachowku uprawnieni muszą jednak zaliczyć darowizny otrzymane od spadkodawcy, oraz ewentualne zapisy w testamencie. W niektórych przypadkach zachowek przysługuje również spadkobiercom ustawowym – jeśli masa spadkowa była znacząco uszczuplona przez darowizny spadkodawcy na rzecz osób trzecich.

Przy pracach, które ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane (praca w ruchu ciągłym), może być stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin.

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.

Pożytki rzeczy mogą być naturalne bądź cywilne. Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (np. owoce z sadu). Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (np. czynsz z tytułu najmu).

Przez zadatek należy rozumieć dodatkowe zastrzeżenie umowne, które zabezpiecza interes obu stron umowy. Strona, która nie wykona swojego zobowiązania traci zadatek, jeśli sama go dała, albo obowiązana jest go zwrócić w dwukrotnej wysokości.

Mianem powództwa określamy żądanie udzielenia ochrony prawnej skierowane do sądu, dochodzone w drodze procesu cywilnego.

W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody na zasadach określonych w przepisach Kodeksu pracy.

Polska Izba Ubezpieczeń jest organizacją ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego, reprezentującą krajowe i zagraniczne zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, i które z mocy ustawy są członkami Izby, działającej na rzecz rozwiązywania problemów rynku ubezpieczeń w Rzeczypospolitej Polskiej. Izba reprezentuje również zakłady reasekuracji. Izba posiada osobowość prawną.

Polecenie zapłaty stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Dyspozycja wierzyciela oznacza równocześnie jego zgodę na cofnięcie przez bank dłużnika obciążenia rachunku dłużnika i cofnięcie uznania rachunku wierzyciela w przypadku dokonanego przez dłużnika odwołania polecenia zapłaty.

Mianem zakazów dowodowych określa się normy prawne zabraniające przeprowadzenia dowodu w określonych warunkach lub ograniczające możliwość uzyskania dowodów.

Przez podpis elektroniczny należy rozumieć dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny.

Przez pieniądz elektroniczny należy rozumieć wartość pieniężną stanowiącą elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która spełnia łącznie pewne warunki.

Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i posiada osobowość prawną. Siedzibą Zakładu jest miasto stołeczne Warszawa. Nadzór nad zgodnością działań Zakładu z obowiązującymi przepisami sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Nadzór ten nie może dotyczyć spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej.

Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników.

Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Powyższe stosuje się również do należności z tytułu podatków, zaliczek na podatki oraz rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika lub inkasenta.

Zapis to rozrządzenie testamentowe, na mocy którego spadkodawca zobowiązuje swego spadkobiercę testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby – zapisobiorcy. Z chwilą otwarcia spadku powstaje stosunek zobowiązaniowy. Zapisobiorca staje się wierzycielem, a spadkobierca lub zapisodawca – dłużnikiem.

Przez pełnomocnictwo należy rozumieć czynność prawną, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie.

Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

W sytuacji, gdy w akcie urodzenia jest wpisana jako matka kobieta, która dziecka nie urodziła, można żądać zaprzeczenia macierzyństwa. Powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa dziecko wytacza przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, a jeżeli kobieta ta nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Matka wytacza powództwo przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka i przeciwko dziecku, a jeżeli kobieta ta nie żyje – przeciwko dziecku.

Przez oświadczenie woli należy rozumieć przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania skutku prawnego w postaci powstania, zmiany, ustania stosunku prawnego. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.

Zarząd majątkiem wspólny małżonków to wszelkie czynności podejmowane przez małżonków dotyczące tego majątku.

Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Inny pokrzywdzony tym samym czynem może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do toczącego się postępowania.

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

Zasiedzenie to jeden ze sposobów nabycia prawa, wskutek upływu czasu.

Za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Zastaw to tzw. ograniczone prawo rzeczowe, które służy zabezpieczeniu oznaczonej wierzytelności. W sytuacji braku możliwości zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika, wierzyciel ma prawo do sprzedaży rzeczy objętej zastawem w trybie egzekucji sądowej i zaspokojenia się z uzyskanej sumy. Co więcej, wierzyciel ma pierwszeństwo do zaspokojenia się z rzeczy zabezpieczonej zastawem przed innymi wierzycielami (pod warunkiem, że nie mają oni także ustanowionego wcześniej zastawu na tej samej rzeczy).

Mianem odsetek określa się formę rekompensaty („odszkodowania”) za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Zatarcie skazania to instytucja prawa karnego polegająca na uznaniu skazania za niebyłe po upływie określonego czasu.

Obrońcą w postępowaniu karnym może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury.

Obrona obligatoryjna to sytuacje przewidziane przez Kodeks postępowania karnego, w których oskarżony musi mieć obrońcę.

W razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu albo za inne przestępstwo umyślne, którego skutkiem jest śmierć człowieka, ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, sąd może orzec nawiązkę na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, wpisanej do wykazu prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości, której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z ochroną zdrowia, z przeznaczeniem na ten cel.

Encyklopedia prawa

Wyzysk

Wznowienie postępowania administracyjnego

Rezerwy obowiązkowe banków

Rada Polityki Pieniężnej

Rachunek powierniczy

Przygotowanie [popełnienia przestępstwa]

Wznowienie postępowania cywilnego

Przerywany czas pracy

Wznowienie postępowania karnego

Przedstawicielstwo

Przedsiębiorstwo

Wzorce umów

Protokół [w postępowaniu karnym]

Promesa koncesji

Wynagrodzenie za pracę

Prokura

Wzór użytkowy

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej [Prezes UKE]

Pranie pieniędzy

Zachowek

Praca w ruchu ciągłym

Praca w godzinach nadliczbowych

Pożytki

Zadatek

Powództwo

Zakaz konkurencji [w prawie pracy]

Polska Izba Ubezpieczeń

Polecenie zapłaty

Zakazy dowodowe [w postępowaniu karnym]

Podpis elektroniczny

Pieniądz elektroniczny

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Pełnomocnicy procesowi [w postępowaniu cywilnym]

Zaległość podatkowa

Zapis

Pełnomocnictwo

Partnerstwo publiczno-prywatne

Zaprzeczenie macierzyństwa

Oświadczenie woli

Zarząd majątkiem wspólnym małżonków

Oskarżyciel prywatny

Oskarżyciel posiłkowy

Zasiedzenie

Oskarżony

Zastaw

Odsetki

Zatarcie skazania

Obrońca

Obrona obligatoryjna

Nawiązka