Budowla

Konsultowany obecnie przez Ministerstwo Finansów projekt zmian w podatku od nieruchomości budzi wątpliwości podatników i ekspertów. Dotyczą one m.in. definicji budynków i budowli. Oceniając potencjalne skutki projektowanych zmian, tak przedsiębiorcy jak i osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej -  powinni zastanowić się nad swoim majątkiem. Bo w świetle nowych przepisów mogą pojawić się problemy z tym, czy dany obiekt budowlany jest budynkiem, czy budowlą.

W dniu 17 czerwca 2024 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt zmian podatku od nieruchomości, który wzbudził nieukrywane zaskoczenie i kontrowersje. Oczywiście wszyscy się go spodziewali, bo Trybunał Konstytucyjny (zob. wyrok TK z 4 lipca 2023 r., sygn. SK 14/21, wyrok TK z 18 października 2023 r., sygn. SK 23/19) nie dał ustawodawcy wyboru – od 1 stycznia 2025 r. podatek ten musi mieć inny kształt. Konsternację wywołało jednak brzmienie proponowanych rozwiązań.

Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej, który wprowadza zmianę definicji „budowli” i „budynku” dla celów podatkowych oraz ujednolica opodatkowanie garaży wielostanowiskowych.

Wszyscy właściciele nieruchomości wiedzą, że trzeba płacić podatek od nieruchomości w przypadku gruntów i budynków. Ale czy trzeba także płacić podatek od ogrodzenia i bramy wjazdowej? Okazuje się, że tak. Warto wiedzieć, że ten podatek płaci się m.in. od budowli związanych z prowadzeniem biznesu. A jedną z budowli są ogrodzenia.

W wyroku z 4 lipca 2023 roku (sygn. akt SK 14/21) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że definicja budowli zawarta w art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.) jest sprzeczna z art. 84 i art. 217 Konstytucji RP.

Zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych definicja budowli używana na potrzeby podatku od nieruchomości jest niekonstytucyjna. Tak orzekł 4 lipca 2023 r. Trybunał Konstytucyjny. Przepis zawierający tę definicję ma utracić moc po upływie półtora roku od ogłoszenia wyroku TK, aby zapewnić zachowanie ciągłości opodatkowania budowli.

Podatek od nieruchomości. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości dla budowli zakupionych w trakcie roku?

Posiadanie nieruchomości w ramach działalności gospodarczej wiąże się z tym, że stawka podatku od nieruchomości będzie wyższa niż przy posiadaniu na potrzeby prywatne. Jednak nie w każdym przypadku…

W przepisie dotyczącym ustalania postawy opodatkowania budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej mowa jest o wszystkich budowlach podlegających amortyzacji oraz o rodzaju tych budowli, czyli budowlach zamortyzowanych. Ustawodawca wyróżnił budowle całkowicie zamortyzowane w celu wskazania momentu, na który ustala się stosowną wartość budowli. Innych różnic nie wprowadzono. Skoro nie uwzględnia się odpisów od budowli podlegających amortyzacji, w tym tych w trakcie amortyzacji, to tym bardziej nie uwzględnia się takich odpisów po amortyzacji.

Podatek od nieruchomości. Jakie są zasady ustalania podstawy opodatkowania w podatku od nieruchomości w przypadku budowli lub ich części?

Punktem wyjścia rozważań o podatku od nieruchomości z całą pewnością jest definicja budynku. Skonstruowanie jej poprzez pozytywne wyliczenie cech tego obiektu budowlanego (trwałe związanie z gruntem, wydzielenie z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, fundament, dach), stanowi podstawę negatywnej definicji budowli (zgodnie z którą – w dużym uproszczeniu – budowlą jest to, co nie jest budynkiem lub obiektem małej architektury). W ocenie autora tekstu, w przypadku potencjalnego opodatkowania podatkiem od nieruchomości kontenerów, przytoczyć należy także definicję obiektu budowlanego i tymczasowego obiektu budowlanego. Pomocna (albo nawet kluczowa) przy ocenie prawidłowości ich kwalifikacji, może okazać się nawet istota podatku od nieruchomości.

W stosunku do obecnego roku podatek od nieruchomości w 2021 roku może zostać podniesiony o maksymalnie 3,9%. Decyzję o ewentualnej podwyżce podejmą poszczególne gminy, na co będziemy musieli jeszcze trochę poczekać. Przyjrzyjmy się także temu, jak podatek o nieruchomości w 2021 roku będzie formalnie uiszczany, tj. kto będzie zobowiązany, kto będzie zwolniony, jakie dokumenty będą niezbędne, w jakich terminach podatek powinny opłacać osoby fizyczne oraz osoby prawne. Oczywiście sytuacja wywołana przez COVID-19 może doprowadzić do zmian w zakresie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, o czym na pewno będziemy informować na naszym portalu.

Dokonana latem 2018 r. zmiana przepisów odnosząca się do elektrowni wiatrowych, wprowadzona z mocą wsteczną od 1 stycznia 2018 r., która wpłynęła na wysokość uzyskiwanych przez gminy dochodów z podatku od nieruchomości, była niekonstytucyjna - orzekł 22 lipca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny. Zgodnie z wyrokiem TK przepis ma utracić moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia tego wyroku w Dzienniku Ustaw.

Wydany niedawno wyrok NSA wydaje się rozstrzygać spór w zakresie kwalifikacji parkingów pod galeriami handlowymi. Zarówno organy podatkowe, jak również sądy administracyjne są zdania, że powierzchnia takich parkingów powinna być traktowana jak powierzchnia budynków na potrzeby podatku od nieruchomości.

Potrzebę stworzenia nowej, klarownej definicji "budowli" w podatku od nieruchomości dostrzegł Trybunał Konstytucyjny już w 2011 roku. Od tego czasu nadal ta definicja nie uległa zmianie. Zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe mają ciągłe wątpliwości co należy opodatkować. Efektem są liczne spory podatników - przedsiębiorców różnych branż - z fiskusem o to, jakie obiekty mogą być uznane za „budowle”. Chodzi m.in. o opodatkowanie stacji transformatorowych, stacji telefonii komórkowej, sieci telekomunikacyjnych i energetycznych, elektrowni wiatrowych i wyrobisk górniczych. Rzecznik Praw Obywatelskich po raz PIĄTY pyta o to ministra finansów.

Nowy kierunek interpretacyjny w tym temacie został zapoczątkowany w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 13 lutego 2019 r. (sygn. I SA/Ke 3/19), w którym to WSA wskazuje, że podatnik ustalając podstawę opodatkowania w podatku od nieruchomości dla budowli całkowicie zamortyzowanych – powinien uwzględnić dokonane odpisy amortyzacyjne. Wyrok WSA oznaczać może niezwykle wysokie oszczędności dla podatników.

Kolejne zmiany w ustawie Prawo budowlane już niedługo. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego przepisy o ograniczeniach uprawnień budowlanych zostaną przeniesione do ustawy.

Jak opodatkować obiekt budowlany, który pomimo posiadania wszelkich cech budynku pełni funkcje budowli? W wyroku SK 48/15 z 13 grudnia 2017 r. Trybunał Konstytucyjny stanął po stronie podatników, oceniając za niezgodne z Konstytucją stanowisko, iż obiekt budowlany spełniający definicję budynku może być uznany za budowlę. W konsekwencji przedsiębiorstwa mają szansę na odzyskanie niesłusznie pobranego podatku od nieruchomości.

Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy prawo budowlane znacznie uprościła proces budowlany w kwestii obowiązku pozyskiwania pozwolenia na budowę. Jak tłumaczą eksperci portalu RynekPierwotny.pl zwolnienie z tego ostatniego ma obecnie charakter warunkowy, a zależne jest od powierzchni planowanych do wybudowania obiektów na posesji obok domu jednorodzinnego.

Tak. Stadion piłkarski jest budowlą opodatkowaną podatkiem od nieruchomości. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2017 r. (sygn. akt II FSK 295/15) płyta boiska oraz zadaszone trybuny są budowlą opodatkowaną podatkiem od nieruchomości.