REKLAMA
Sprawca
Realizacja przestępstwa może jednak odbywać się nie tylko w formie jednoosobowej, lecz także wieloosobowej.
%%advert-placeholder-video%%Kodeks karny poszerzył pojęcie sprawstwa o sprawstwo kierownicze oraz sprawstwo polecające.
%%content-block%%Sprawca kierowniczy
%%advert-placeholder-1%%Zgodnie z art. 18 par. 1 k.k., sprawcą jest również ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę. Istotną cechą sprawstwa kierowniczego jest więc władztwo sprawcy kierowniczego nad realizacją przez inną osobę (inne osoby) znamion czynu zabronionego. Władztwo to z istoty swej zakłada konieczność istnienia porozumienia między sprawcą kierowniczym a fizycznym wykonawcą (fizycznymi wykonawcami) czynu zabronionego. Sprawca kierowniczy jest organizatorem, głównym planistą, "mózgiem" przestępstwa. Steruje przestępstwem i panuje nad nim. W każdej chwili może zdecydować o przerwaniu akcji, o zmianie planów. Tak rozumiane władztwo jest tym elementem, który pozwala odróżnić sprawstwo kierownicze od podżegania i pomocnictwa.
Kierowanie wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę polega na rzeczywistej możliwości faktycznego panowania nad rozwojem i przebiegiem realizacji czynu przez sprawcę, który czyn wykonuje. Istotnym elementem panowania jest to, że od decyzji osoby kierującej zależy rozpoczęcie akcji i prowadzenie jej bądź zmiana lub nawet przerwanie całej akcji. Kierujący i wykonujący winni zatem znajdować się w takim układzie, który stwarza rzeczywistą i uświadamianą możliwość kształtowania przez kierującego przebiegiem akcji .
Sprawca polecający
Sprawstwo przez polecenie polega na tym, że sprawca wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie i poleca jej wykonanie czynu zabronionego. Istotą sprawstwa polecającego jest więc wykorzystanie uzależnienia. Uzależnienie występuje w takim układzie międzyosobowym, że jedna osoba ma wpływ na osobę drugą. Uzależnienie to może być formalne lub nieformalne: układ szef - podwładny, rodzic - dziecko etc.
REKLAMA