REKLAMA
Sprzęgło cierne tarczowe
Tarcza sprzęgła ma zadanie przenoszenia momentu obrotowego z koła zamachowego silnika na wałek sprzęgłowy, a tym samym na mechanizmy skrzyni biegów. Tarcza, dzięki połączeniu wielowypustowemu może się przesuwać po wałku sprzęgłowym, a tym samym oddalać lub przybliżać do koła zamachowego. Ruchy te są wymuszane przez docisk sprzęgła zgodnie z wolą kierowcy. Dzięki nim sprzęgło spełnia swoją zasadniczą rolę, czyli pozwala na płynne łączenie i rozłączanie silnika i skrzyni biegów.
%%advert-placeholder-video%%%%advert-placeholder-2%%Tarcza sprzęgła ma interesującą budowę. Składa się z dwóch metalowych „talerzy”, z których jeden ma średnicę o kilka do kilkunastu centymetrów większą niż drugi. Jest to tarcza nośna. Wewnątrz jej osi znajdują się nacięcia wieloklinu, służące do osadzenia tarczy na wałku sprzęgłowym. Większy z „talerzy” jest wykonany z cienkiej blachy sprężystej, a jego krawędzie są nacięte promieniowo, co czyni je elastycznymi. Są do nich przynitowane nakładki cierne. Tarcza nośna i tarcza z nakładkami są ze sobą połączone obrotowo. Ruch ten ograniczają osadzone między nimi sprężyny spiralne, które mają za zadnie tłumić drgania skrętne sprzęgła.
%%content-block%%Docisk sprzęgła, składa się z ruchomej tarczy w postaci płaskiego pierścienia o szerokości, odpowiadającej szerokości nakładek ciernych na tarczy sprzęgła i średnicy wewnętrznej nieco większej, niż średnica tarczy nośnej. Pierścień ten jest dociskany do tarczy sprzęgłowej za pomocą systemu specjalnych dźwigienek i bardzo mocnych sprężyn, lub sprężystej, sztywnej tarczy z nacięciami promienistymi, zwanej sprężyną centralną, a popularnie - słoneczkiem. Docisk sprzęgła wraz z tarczą znajdują się w tzw. koszu sprzęgłowym, który jest obudową o specjalnym kształcie, przykręcaną za pomocą kilku lub kilkunastu śrub do koła zamachowego. W obudowie tej są zamocowane wspomniane wcześniej dźwigienki, sterujące pierścieniem docisku sprzęgła. Dźwigienki te swoimi wewnętrznymi końcami opierają się o tzw. łożysko wyciskowe, czyli o pierścień ślizgowy, zamocowany na specjalnej dźwigni, osadzonej w korpusie skrzyni biegów po stronie sprzęgła. Dzięki niej łożysko może być przesuwane wzdłuż wałka sprzęgłowego, zgodnie z wolą kierowcy. Naciskając z dużą siłą na wewnętrzne końce dźwigienek docisku sprzęgła powoduje ono ściśnięcie sprężyn docisku, a tym samym zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie siły, ściskającej tarczę sprzęgła pomiędzy dociskiem i kołem zamachowym, a tym samym odłączenie silnika od skrzyni biegów, czyli wysprzęglenie. Po zwolnieniu przez kierowcę nacisku na pedał sprzęgła łożysko wyciskowe cofa się, dźwigienki zostają zwolnione, a tym samym tarcza sprzęgła zostaje ściśnięta z pełną siłą pomiędzy dociskiem i kołem zamachowym. Moment obrotowy silnika jest ponownie przekazywany do skrzyni biegów, a za jej pośrednictwem na koła napędzane pojazdu.
Zobacz też: Sprzęgła. Zasada pracy, rodzaje, sposoby sterowania
REKLAMA