REKLAMA
Sprzęgło
Sprzęgło jest urządzeniem (elementem lub zespołem elementów), dzięki któremu obroty jednego wału są przenoszone na drugi wał. W samochodzie sprzęgło przenosi obroty wału korbowego, a tym samym sprzężonego z nim koła zamachowego na wałek sprzęgłowy skrzyni biegów.
%%advert-placeholder-video%%%%advert-placeholder-1%%Każde sprzęgło składa się z dwóch współpracujących ze sobą członów: czynnego, czyli napędzającego, i biernego, czyli odbierającego napęd. Często pomiędzy tymi członami znajduje się element pośredniczący. W przypadku silnika samochodowego i skrzyni biegów funkcję tę pełni tarcza sprzęgłowa.
%%content-block%%Istnieje kilkadziesiąt rodzajów sprzęgieł, z których w napędach pojazdów mechanicznych mają zastosowanie w zasadzie tylko dwa: sprzęgło suche i sprzęgło mokre. To ostatnie jest stosowane głównie w motocyklach. Oba mają działanie dwukierunkowe, to znaczy że wał silnika może być raz elementem czynnym, innym razem (np. podczas zapalania „na pych”), elementem biernym. Oba są także sprzęgłami tarczowymi.
Tylko w niektórych przypadkach, głownie w małych silnikach skuterów i motorowerów stosuje się sprzęgła automatyczne, działające w wyniku siły odśrodkowej powodującej rozchylenie szczęk, podobnych do szczęk hamulcowych, które znajdują się wewnątrz bębna, który jest kołem zamachowym.
Aby sprzęgło samochodowe mogło spełniać swoje zadanie, jego tarcza stykać się z powierzchnią koła zamachowego z odpowiednią siłą, aby istniejące tarcie wykluczało niekontrolowany jej poślizg. Siłę tę wywarza specjalna tarcza dociskowa. Dwustronne okładziny tarczy sprzęgłowej dotykają zarówno niej, jak i specjalnej powierzchni dociskowej na kole zamachowym.
%%content-videotarget%%%%advert-placeholder-2%%Do wytworzenia odpowiedniej siły dociskającej między tarczą i obudową sprzęgła znajdują się sprężyny dociskowe o bardzo dużej twardości. Do ich ściskania, co jest warunkiem wysprzęglania, służą specjalne dźwignie („łapki”) symetrycznie rozmieszczone wokół pokrywy sprzęgła.
W niektórych typach sprzęgieł zamiast tak skomplikowanego rozwiązania stosuje się pojedynczą sprężynę centralną w postaci odpowiednio przetłoczonej sprężystej blachy z nacięciami promieniście rozchodzącymi się od jej środka (stąd popularna nazwa takiego docisku – „słoneczko”). Nacięcia te łączą się z płytką wyciskową, o którą opiera się łożysko wyciskowe sprzęgła podczas wysprzęglania.
Zobacz też: DSG
REKLAMA