Podstawowe regulacje dotyczące zasiłku pogrzebowego znajdują się w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tym aktem, zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie przyznawane przez ZUS lub KRUS (dla rolników), przysługujące w razie śmierci bliskiej osoby, którego celem jest choćby częściowa rekompensata poniesionych kosztów pochówku tej osoby.
Komu przysługuje?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie (podmiotowi), która poniosła koszty związane z pogrzebem. Uprawnionymi do zasiłku nie będą więc tylko członkowie rodziny zmarłego, ale również ponoszący koszty pochówku przyjaciele, pracodawca, gmina albo nawet kościół. W przypadku gdy koszty pogrzebu poniosło kilka osób/podmiotów, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowy między te osoby/podmioty, proporcjonalnie do poniesionych przezeń kosztów.
Kiedy się należy?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie uprawnionej w razie śmierci:
- ubezpieczonego – osoby, która podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu;
- osoby pobierającej emeryturę lub rentę;
- osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania;
Istnieje możliwość ubiegania się o zasiłek pogrzebowy po osobie ubezpieczonej, której ubezpieczenie ustało. Warunkiem jest jednak to, że śmierć tej osoby musiała nastąpić w okresie pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje również w razie śmierci członka rodziny osoby ubezpieczonej lub pobierającej emeryturę lub rentę. Chodzi tu o śmierć następujących członków rodziny:
- małżonek (wdowa, wdowiec) – także w czasie trwania orzeczonej przez sąd separacji;
- rodzice, ojczym, macocha, oraz osoby przysposabiające;
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej;
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż w/w;
- rodzeństwo;
- dziadkowie;
- wnuki;
- osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Należy zaznaczyć, że zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu. Ponadto, w razie zbiegu prawa do zasiłku pogrzebowego z ZUS określonego ustawą z prawem do zasiłku pogrzebowego ustalanym na podstawie odrębnych ustaw (np. z tytułu ubezpieczenia rolniczego) przysługuje tylko jeden zasiłek.
Ile wynosi zasiłek pogrzebowy?
Kwota zasiłku pogrzebowego jest niezmienna od kilku lat. Podobnie jak i w zeszłym roku, zasiłek pogrzebowy w 2019 r. wynosi maksymalnie 4000 zł.
Na zasiłek w wysokości 4000 zł liczyć mogą członkowie rodziny zmarłego. W przypadku pozostałych osób (przyjaciele, pracodawca, kościół, DPS, itd.), zasiłek pogrzebowy przysługuje do wysokości poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł.
Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy?
Jak już zostało wspomniane, zasiłek pogrzebowy jest przyznawany przez ZUS albo przez KRUS. Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy należy złożyć odpowiedni wniosek (ZUS Z-12; KRUS SR-26) wraz z kompletem dokumentów, w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby – po przekroczeniu tego terminu prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa. Wniosek można złożyć w dowolnej placówce ZUS:
- osobiście;
- przez osobę upoważnioną;
- pocztą;
- elektronicznie przez PUE ZUS.
Jeżeli nie mogłeś złożyć wniosku w terminie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby z przyczyn od ciebie niezależnych (np. dlatego, że ciało zostało odnalezione dużo później), złóż wniosek do ZUS/KRUS w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Pamiętaj jednak by dołączyć dokument, który potwierdza przyczynę opóźnienia. Może to być np. odpis aktu zgonu lub stosowne zaświadczenie z prokuratury lub policji.
Osoby pokrywające koszty pogrzebu członka rodziny mogą upoważnić zakład pogrzebowy organizujący pogrzeb do złożenia wniosku. W takiej sytuacji ZUS przekazuje zasiłek na konto zakładu pogrzebowego.
Jakie dokumenty są potrzebne?
Do wniosku o przyznanie zasiłku pogrzebowego należy załączyć następujące dokumenty:
- akt zgonu, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;
- oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
- dokumenty potwierdzające Twoje pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego).
- zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Po złożeniu wniosku wraz z kompletem dokumentów, zasiłek pogrzebowy powinien ci zostać przesłany (na konto lub wskazany adres), w ciągu 30 dni kalendarzowych.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270)