W wyroku z dnia 8 lipca 2014 roku (P33/13) TK orzekł o zgodności ze standardem konstytucyjnym zasad przyznawania dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego. Według Trybunału, zasady te nie naruszają konstytucyjnej zasady równości i obowiązku państwa uwzględniania w polityce społecznej i gospodarczej dobra rodziny.
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Z wnioskiem do TK wystąpił WSA w Poznaniu. Jego przedmiotem była wątpliwość co do zgodności art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (w zakresie, w jakim uzależnia przyznanie dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego od spełnienia warunku określonego w art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych) z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 71 ust. 1 Konstytucji.
WSA w Poznaniu zapytał, czy prawo do dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego powinni mieć wszyscy opiekunowie osób niepełnosprawnych, czy tylko opiekunowie dzieci niepełnosprawnych. TK przychylił się do tej drugiej opcji.
Dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego
Poddana w wątpliwość regulacja przyznawała osobom dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości 100 zł, okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2013 r (okres sześciu miesięcy). Cel i funkcje świadczenia pielęgnacyjnego oraz dodatku nie są więc tożsame. Uprawnionymi do tego świadczenia były:
- osoby spełniające nowe warunki uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego określone w art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, które prawo to nabyły na mocy przepisów dotychczasowych, oraz
- osoby, którym przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego po raz pierwszy na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych
Zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej - 15 maja 2014 r.
Czas wystąpienia niepełnosprawności
Zdaniem WSA przyznanie dodatku wyłącznie osobom spełniającym nowe kryteria (czas wystąpienia niepełnosprawności) i jednoczesne nieprzyznanie go tym osobom, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego po 30 czerwca 2013 r. narusza zasady wynikające z Konstytucji.
Wątpliwość powstała na kanwie stanu faktycznego, w którym prawa do dodatku do zasiłku pielęgnacyjnego pozbawiona została małżonka-opiekunka a niepełnosprawność jej męża powstała później niż po ukończeniu przez niego 18. bądź – w razie kontynuowania nauki – 25. roku życia.
Specjalny zasiłek opiekuńczy
TK nie dopatrzył się w działaniu ustawodawcy znamion niekonstytucyjności. Ograniczenie przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego wynika z faktu, iż osoby, (których niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. bądź – w razie kontynuowania nauki – 25. roku życia) nie były w stanie wypracować własnych źródeł dochodu – emerytury/ renty. Dla pozostałych opiekunów (np. małżonków osób niepełnosprawnych) wprowadzono nowe świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy - zależne od spełnienia kryterium dochodowego. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, zasada równości dopuszcza, by nakładać różne obowiązki lub przyznawać różne prawa podmiotom, które posiadają tą samą cechę istotną, oraz podmiotom, które jej nie posiadają.
Polecamy serwis: Zasiłki
Podstawa prawna:
Wyrok TK z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt P 33/13.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1548 2013.01.01).
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255 z późn. zm.).