„Czy w 2025 r. zasiłek pielęgnacyjny przysługuje również przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności? Kiedy to świadczenie zostanie podwyższone?” – pyta Czytelniczka. W artykule prezentujemy aktualne przepisy i przykłady orzeczeń.
- Zasiłek pielęgnacyjny dla osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym. Jakie są przepisy?
- Kiedy zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje?
- Ile wynosi zasiłek pielęgnacyjny w 2025 r.?
- Zasiłek pielęgnacyjny dla stopnia umiarkowanego [Przykładowe orzeczenia]
- Podsumowanie
Zasiłek pielęgnacyjny dla osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym. Jakie są przepisy?
Otóż zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków, wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
• niepełnosprawnemu dziecku;
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia (art. 16 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych).
„Jest oczywistym błędem mylenie daty powstania niepełnosprawności i daty jej ustalenia” – podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 czerwca 2019 r. (I OSK 3893/18).
Kiedy zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje?
Trzeba też pamiętać, iż w określonych przypadkach zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje. Świadczenia nie mogą otrzymywać osoby uprawnione do dodatku pielęgnacyjnego, jak również umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
Z przepisów wynika zatem, że zasiłek może otrzymać osoba niepełnosprawna, która legitymuje się określonym orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o niepełnosprawności (dla dziecka do ukończenia 16. roku życia). W przypadku osoby, która ukończyła 75 lat jedynym kryterium jest wiek.
Ile wynosi zasiłek pielęgnacyjny w 2025 r.?
Zasiłek pielęgnacyjny jest przyznawany niezależnie od dochodu i wynosi 215,84 zł miesięcznie. Jest to kwota, która będzie obowiązywała również w 2025 r. Najbliższy termin weryfikacji kwot świadczeń rodzinnych (w tym zasiłku pielęgnacyjnego) przypada na 2027 rok. Weryfikacja nie oznacza jednak obowiązkowej podwyżki.
Zasiłek pielęgnacyjny dla stopnia umiarkowanego [Przykładowe orzeczenia]
Przepisy wydają się być dość jasne. Problemy mogą pojawić się w sytuacji, gdy z orzeczenia powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności nie da się ustalić, kiedy powstała niepełnosprawność.
Poniżej przykłady najnowszych orzeczeń:
„Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem służącym częściowemu pokryciu wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Wobec tak wyznaczonego celu trudno znaleźć argumenty uzasadniające, że tego rodzaju wsparcie miałyby uzyskać osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, którym niepełnosprawność "ustalono" przed ukończeniem 21. roku życia, zaś wyłączone miałyby być osoby, których niepełnosprawność wprawdzie "powstała" przed ukończeniem 21. roku życia, ale jej wówczas administracyjnie nie ustalono.”– uznał przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 25 września 2024 r. (II SA/Gl 638/24).
„Zawarte w złożonym przez skarżącego orzeczeniu sformułowanie iż "nie da się ustalić" od kiedy istnieje jego niepełnosprawność świadczy, że okoliczność ta była przez właściwy organ badana i pomimo tego okazała się niemożliwą do ustalenia. Organ administracyjny rozpoznający wniosek w przedmiocie uprawnień skarżącego do zasiłku pielęgnacyjnego był związany zawartym w powyższym orzeczeniu rozpoznaniem oraz innymi jego elementami. Orzeczenie Zespołu do Spraw Niepełnosprawności wydane na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie może być ani zastąpione żadnym innym dokumentem, ani ustaleniami organu w postępowaniu dowodowym, ani tym bardziej domniemaniami czy sugestiami wysuwanymi przez stronę” – podkreślił z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 14 listopada 2024 r. (II SA/Łd 640/24).
„Jeżeli nawet ustawodawca uzależnia zróżnicowanie sytuacji osób, w przypadku których niepełnosprawność powstała w wieku późniejszym niż 21. rok życia to, zdaniem Sądu, jest obowiązany precyzyjnie ustalić racjonalne przesłanki, od których uzależni przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego jedynie w sytuacji gdy niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie znalazł takich przesłanek, uzasadniających zróżnicowanie sytuacji osób niepełnosprawnych polegające na wyłączeniu w całości prawa do zasiłku pielęgnacyjnego dla osób, u których niepełnosprawność powstała po ukończeniu przez nie 21. rok życia” – uzasadniał WSA w Olsztynie w wyroku z 5 listopada 2024 r. (II SA/Ol 599/24).
Podsumowanie
Osoba z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym może uzyskać zasiłek pielęgnacyjny, jeżeli jej niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Zasiłki wypłacają ośrodki pomocy społecznej.
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 323; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1615)