Zmiany
Na mocy ustawy z 7 grudnia 2012 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2012 r. Poz.1548) zmieniły się zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z tą nowelizacją świadczenie pielęgnacyjne przysługuje niepracującym rodzicom, faktycznym opiekunom i najbliższym krewnym dzieci niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub nie później niż do ukończenia 25. roku życia, w razie nauki w szkole lub w szkole wyższej; wynosi 620 zł i przysługuje niezależnie od dochodów rodziny.
Przed nowelizacją świadczenie to mogli pobierać również krewni osób niepełnosprawnych, nawet jeśli niepełnosprawność powstała po 25. roku życia, czyli głównie dzieci lub wnuki niepełnosprawnych rodziców. Obecnie osoby te utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Zastąpiono je specjalnym zasiłkiem opiekuńczym w kwocie 520 zł miesięcznie, ale jego otrzymanie uzależniono od kryterium dochodowego. Oznacza to, że dochód obu rodzin (osoby sprawującej opiekę i osoby niepełnosprawnej) w przeliczeniu na jedną osobę nie może przekroczyć określonego w ustawie limitu – 623 zł netto. W przeciwnym razie zasiłek nie przysługuje.
Kogo obowiązuje nowelizacja?
Nowe zasady obejmują zarówno tych, którzy prawo do świadczenia nabyli dopiero w roku 2013, jak i tych, którzy prawo to nabyli dużo wcześniej. W związku z tym osoby, które do tej pory świadczenie otrzymywały, a obecnie nie mieszczą się w progu dochodowym, nie otrzymują żadnego wsparcia. W taki sposób świadczenie, do tej pory przyznawane bez dodatkowych warunków, straciły dziesiątki tysięcy osób.
Polecamy serwis: Zasiłki
Dalsze zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych
Nie obyło się bez licznych protestów ze strony osób, które świadczenie utraciły. Niezadowolenie argumentowano tym, że wcześniej świadczenie przyznane zostało bezterminowo. Wiele osób zwolniło się z pracy lub w ogóle jej nie podejmowało, by móc sprawować opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Taka nowelizacja zachwiała zasadę zaufania obywateli do państwa. W związku z tym jeszcze jesienią, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało kolejną nowelizację ustawy o świadczeniach rodzinnych, która miała częściowo przywrócić utracone świadczenia. Projekt zakładał jedno świadczenie dla wszystkich opiekunów osób niepełnosprawnych niezależnie od tego, w jakim wieku powstała niepełnosprawność, rezygnację z kryterium dochodowego i zróżnicowanie wysokości zasiłku w zależności od stopnia niepełnosprawności.
5 grudnia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych jest niezgodny z Konstytucją. Na ich mocy bowiem wygasły decyzje przyznające wcześniej prawo do takich świadczeń. Wyrok TK jest konsekwencją wniosku RPO – Ireny Lipowicz.
Jednocześnie Trybunał jednoznacznie stwierdził, że opiekunom nie przysługuje zwrot zabranych świadczeń. Świadczenia będą im przysługiwać na nowo, gdy tak uchwali sejm. Wedle TK, Sejm powinien bez zbędnej zwłoki znowelizować przepisy ustawy.
Obecnie w Ministerstwie Pracy powstał zespół przygotowujący kolejną nowelizację ustawy, który ma uwzględnić wytyczne zawarte w wyroku. Do kwietnia przyszłego roku mają zostać przywrócone świadczenia pielęgnacyjne, ale na nowych zasadach.
Zobacz również: Nowy specjalny zasiłek opiekuńczy - od 2013 r.?