Zasiłek macierzyński w 2023 roku. Ile wynosi, jak długo się otrzymuje? Kiedy złożyć wniosek?
REKLAMA
REKLAMA
- Okres zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego
- Wysokość zasiłku macierzyńskiego w 2023 roku
- Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego
- Wniosek o zasiłek macierzyński
W kwietniu 2023 r. zaczęły obowiązywać w Kodeksie pracy zmiany długości urlopów związanych z rodzicielstwem. Urlop rodzicielski został wydłużony o 9 tygodni, a co za tym idzie - zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje dłużej.
REKLAMA
Okres zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego. Wypłacany jest przez:
- 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 43 tygodnie – w przypadku urodzenia dwóch lub więcej dzieci przy jednym porodzie,
- 38 tygodni – w przypadku gdy:
- rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
- osoba ubezpieczona przyjmie na wychowanie dziecko do lat 14 i złoży wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.
Ze wskazanego wymiaru urlopu rodzicielskiego każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Tego prawa nie można przenieść na drugiego z rodziców. Skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni oznacza wykorzystanie przez rodzica dziecka urlopu z wymienionej wyżej puli urlopu.
Oznacza to, że rodzice mogą się dzielić wymiarem zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (odpowiednio np. 32, 34 tygodnie) na dotychczasowych zasadach, a pozostałe dodatkowe 9 tygodni urlopu może wykorzystać tylko jedno z ubezpieczonych rodziców.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego w 2023 roku
Jeżeli złożysz wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (tzw. długi wniosek) do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, zasiłek będzie wynosił 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Długi wniosek o zasiłek macierzyński nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Jeżeli nie wykorzystasz ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 81,5 proc. w pierwszym roku życia dziecka (na podstawie długiego wniosku), będzie Ci przysługiwać jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednorazowe wyrównanie będzie wypłacane na wniosek uprawnionego rodzica. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego można skorzystać jednorazowo albo można go podzielić maksymalnie na 5 dowolnych części. Ostatnia część urlopu może przypadać najpóźniej do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat, a w przypadku dziecka przyjętego na wychowanie odpowiednio 7, 10 i 14 lat.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego
Ubezpieczony ojciec dziecka ma prawo do 2 tygodni zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Musi je wykorzystać do:
- dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy, albo
- dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.
Za okres urlopu ojcowskiego ojcu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Wniosek o zasiłek macierzyński
Podstawą do ustalenia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego jest wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego oraz pozostałe niezbędne dokumenty.
Formularze stanowiące podstawę do wypłaty zasiłku macierzyńskiego to: ZUR, ZAM, Z-15a, Z-15b, ZAS-24, Z-3a, ZAS-5, ZNp-7. Nowe wzory formularzy są dostępne na www.zus.pl oraz na PUE ZUS.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Podstawa prawna i źródła:
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
www.zus.pl
Zasiłek macierzyński przysługuje:
-pracownikom,
- członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osobom, które wykonują pracę nakładczą,
- osobom, które pracują na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług oraz osobom, które z nimi współpracują, a także osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej,
- osobom, które prowadzą pozarolniczą działalność, i osobom, które z nimi współpracują,
- osobom, które pracują odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- osobom, które odbywają służbę zastępczą,
- duchownym,
którzy są objęci ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo lub dobrowolnie.
Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy, które odpowiadają okresom:
- urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- urlopu rodzicielskiego,
- urlopu ojcowskiego.
Zasiłek macierzyński przysługuje niezależnie od tego, jak długo ma się ubezpieczenie chorobowe. Na przykład jeśli urodziłaś dziecko dzień po tym, jak zgłosiłaś się do ubezpieczenia chorobowego albo zgłosił Cię do niego płatnik, to zasiłek macierzyński i tak Ci przysługuje.
Źródło: ZUS
Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z taką osobą, lub współpracujesz z osobą fizyczną, która prowadzi działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych albo jesteś duchownym i sam opłacasz składki na własne ubezpieczenie, to otrzymasz świadczenie, o ile nie stwierdzimy na Twoim koncie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo kwota Twojego zadłużenia nie będzie przekraczała 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jeśli stwierdzimy, że nie opłaciłeś składek, a twoje zadłużenie jest wyższe niż 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę, (określonego w odrębnych przepisach), to do czasu spłaty całości zadłużenia (stan zadłużenia ustala się na dzień powstania prawa do świadczenia), to świadczenie nie przysługuje Ci. Jeżeli spłacisz w całości zadłużenie w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, to świadczenie to przysługuje Ci za cały okres.
Jeżeli nie spłacisz w całości zadłużenia w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, prawo do świadczenia przedawni się. Jeśli zadłużenie spłacisz w całości po upływie 6 miesięcy, to prawo do świadczenia za dalszy okres będziesz miał dopiero od dnia spłaty całości zadłużenia.
Jeżeli korzystasz z odroczenia terminu płatności należności z tytułu składek lub rozłożenia należności na raty i:
- opłacasz należności z tytułu składek w termiach i wysokościach ustalonych w umowie,
- nie posiadasz zadłużenia z tytułu należności z tytułu składek nieobjętych umową o rozłożeniu należności na raty lub umową odroczeniu terminu płatność
uznaje się, że nie posiadasz zadłużenia z tytuły składek i przysługuje Ci prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.
Źródło: ZUS
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
REKLAMA