Okres wyczekiwania
Osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym mają prawo do zasiłku chorobowego po upływie tzw. okresu wyczekiwania, a więc określonego czasu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Okres ten wynosi: 30 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia chorobowego w przypadku osób objętych obowiązkowo ubezpieczeniem chorobowym i 90 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia chorobowego dla osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie.
Do tego okresu ubezpieczenia można zaliczyć poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej.
Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje:
- absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
- ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem w pracy (zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego) albo wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy (zasiłek z ubezpieczenia chorobowego),
- ubezpieczonym obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
- posłom i senatorom, którzy przystąpią do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Okresy kolejno przysługujących świadczeń
Pracownikom za okres niezdolności do pracy przez pierwsze 33 dni kalendarzowe w roku przysługuje – zgodnie z przepisami Kodeksu pracy – stuprocentowe wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę. Wynagrodzenie takie przysługuje również nakładcom i osobom odbywającym służbę zastępczą. Osoby te nabywają prawa do zasiłku chorobowego od 34 dnia niezdolności do pracy. Pozostali ubezpieczeni mają prawo przysługuje zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy.
Jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Pracownikowi w takim przypadku nie przysługuje wynagrodzenie za czas choroby, lecz od razu zasiłek.
Zasiłek chorobowy przysługuje maksymalnie przez 182 dni, a w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą - przez 270 dni. Jest to tzw. okres zasiłkowy. Ilość dni okresu zasiłkowego zmniejsza się wraz ze zwiększaniem się ilości dni przebytej niezdolności do pracy. Pracownica w ciąży, niezdolna do pracy z powodu choroby, otrzyma zasiłek chorobowy przez 270 dni. Dotychczas otrzymywała go przez 182 dni. Zmiana ta pozwoliprzebywać pracownicy na zasiłku chorobowym przez cały okresciąży.
Do tego okresu zasiłkowego wlicza się:
- wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy,
- okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni,
- okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje wynagrodzenie i zasiłek chorobowy,
- okresy w których pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego z powodu:
- nie podjęcia proponowanej mu przez pracodawcę pracy (odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu) niezabronionej osobom odsuniętym od pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot, na podstawie przepisów o chorobach zakaźnych i zakażeniach z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej,
- umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego pracownika, w wyniku którego powstała niezdolność do pracy,
- spowodowania niezdolności do pracy nadużyciem alkoholu (zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych 5 dni tej niezdolności),
- wykonywania w okresie orzeczonej niezdolności do pracy zarobkowej lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.
Do okresu zasiłkowego nie wlicza się natomiast okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresie „wyczekiwania”.
Jeżeli ubezpieczony po okresie pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy, może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Przysługuje ono przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy orzeczony przez lekarza ZUS, nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Prawo do zasiłku chorobowego zachowujemy również po wygaśnięciu naszego ubezpieczenia chorobowego, w określonych przepisami przypadkach, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Antoni W. rozpoczął prowadzenie działalności od 2 stycznia 2007r. Z tego tytułu zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Poprzedni jego tytuł do ubezpieczenia chorobowego wygasł 4 miesiące wcześniej. W lutym 2008r. złamał nogę, w wyniku czego uzyskiwał kolejne zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy przez 127 dni i ubiegał się o przyznanie zasiłku chorobowego. Zasiłek ten nie został Antoniemu W. wypłacony, ponieważ nie upłynął okres 180 dni wyczekiwania, który uprawniałby do uzyskania zasiłku chorobowego. Ubezpieczony nie posiadał również 10 letniego okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, jak również przerwa od ostatniego okresu ubezpieczenia przekroczyła 30 dni. W lipcu 2007r. kontuzja nogi Antoniego W . odnowiła się i orzekano w stosunku do niego niezdolność do pracy nieprzerwanie przez 210 dni. W tym wypadku na wniosek Antoniego W. wypłacono mu zasiłek chorobowy od pierwszego dnia tym razem orzeczonej niezdolności do pracy. Zasiłek przysługiwał przez okres 182 dni, ponieważ trwała ona nieprzerwanie, a do łącznego okresu zasiłkowego nie wliczały się dni niezdolności do pracy, przypadające w okresie wyczekiwania. Od 183 dnia niezdolności do pracy Antoniemu W. przyznano po badaniu i orzeczeniu lekarskim świadczenie rehabilitacyjne na okres 28 dni.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa