Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za wynagrodzenie uważa się natomiast przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Ustalając podstawę wynagrodzenia chorobowego, przychód stanowiący podstawę wymiaru składek społecznych pomniejsza się o 13,71% podstawy ich wymiaru.
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego nie wlicza się składników wynagrodzenia, które zgodnie z przepisami płacowymi obowiązującymi u danego pracodawcy nie ulegają zmniejszeniu za okresy choroby. W podstawie wymiaru nie uwzględnia się także tych składników, których wypłaty zaprzestano na podstawie postanowień aktów prawa wewnętrznego bądź które wypłacano do określonego terminu.
Tabela 1. Zasady wliczania wybranych składników wynagrodzenia do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego
Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy |
Sposób wliczania do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego |
miesięczne |
w kwocie wypłaconej za miesiące, za które wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia tej podstawy |
kwartalne |
w wysokości stanowiącej 1/12 kwot wypłaconych za 4 kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność |
roczne |
w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność |
Jeżeli w danym okresie pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby:
- wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
- przyjmuje się, po uzupełnieniu do pełnego miesiąca, wynagrodzenie z miesięcy, w których przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy przez liczbę przyjętych miesięcy.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego, podstawę wymiaru wynagrodzenia za czas choroby stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc.
Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego za 1 dzień niezdolności do pracy jest 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego jego podstawę wymiaru.
Za czas choroby pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu (np. w układzie zbiorowym lub umowie o pracę). Gdy niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w okresie ciąży, za czas zwolnienia przysługuje 100% wynagrodzenia (zasiłku).
Przykład 13
Pracownik w wieku 47 lat zachorował i na okres od 18 czerwca do 24 lipca 2019 r. (37 dni) przedstawił zwolnienie lekarskie. W okresie ostatnich 2 lat nie korzystał ze zwolnień lekarskich i nie przebywał na urlopie bezpłatnym. Pracodawca zatrudnia 10 osób.
Na wynagrodzenie pracownika składa się:
- wynagrodzenie zasadnicze w stałej stawce miesięcznej - 3000 zł,
- dodatek funkcyjny w wysokości 500 zł, który ulega proporcjonalnemu pomniejszeniu w stosunku do dni przepracowanych.
Pracownik jest zatrudniony od 1 stycznia 2018 r. i od tego czasu jego warunki zatrudnienia nie uległy zmianie.
Wynagrodzenie za czas choroby przysługuje pracownikowi od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego. Pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu wynagrodzenie chorobowe za okres 33 dni, tj. od 18 czerwca do 20 lipca 2019 r. Natomiast za okres od 21 lipca 2019 r. do końca zwolnienia lekarskiego pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy, finansowany i wypłacany przez ZUS.
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przychód za okres od czerwca 2018 r. do maja 2019 r., tj. miesięcznie kwota:
3000 zł + 500 zł = 3500 zł, a po pomniejszeniu o składki społeczne finansowane przez pracownika - 3020,15 zł.
Krok 1. Ustalamy wynagrodzenie za 1 dzień niezdolności do pracy, które stanowi 1/30 przeciętnego wynagrodzenia:
3020,15 zł : 30 = 100,67 zł.
Krok 2. Ustalamy wynagrodzenie za czas choroby (pracownikowi przysługuje 80% wynagrodzenia):
100,67 zł × 80% = 80,54 zł.
Krok 3. Obliczamy wysokość wynagrodzenia chorobowego za 33 dni zwolnienia lekarskiego:
80,54 zł × 33 dni = 2657,82 zł.
Pracownikowi przysługuje oprócz wynagrodzenia chorobowego w wysokości 2657,82 zł zasiłek chorobowy za 4 dni, który wypłaci ZUS.
Niniejszy artykuł stanowi fragment publikacji: Wynagrodzenia po 1 sierpnia 2019 r. Rozliczanie płac w praktyce