Świadczenie rehabilitacyjne w 2024 roku. Dla kogo, ile wynosi, jak długo można dostawać? Kiedy najlepiej złożyć wniosek do ZUS?

• Jak długo można być na zasiłku chorobowym? I co potem?
• Kto może otrzymać świadczenie rehabilitacyjne?
• Kto nie dostanie świadczenia rehabilitacyjnego?
• Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne? 
• Zadłużenie wobec ZUS a świadczenie rehabilitacyjne
• Trzeba złożyć wniosek do ZUS o świadczenie rehabilitacyjne. Samo zwolnienie lekarskie nie wystarczy
• Na jaki okres może być przyznane świadczenie rehabilitacyjne?

Jak długo można być na zasiłku chorobowym? I co potem?

Na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów, zasiłek chorobowy może być wypłacany:
- do 182 dni albo 
- do 270 dni gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą bądź przypada w trakcie ciąży, albo 
- do 91 dni po ustaniu ubezpieczenia. 

A co jeżeli choroba trwa dłużej?

Kto może otrzymać świadczenie rehabilitacyjne?

- Po upływie maksymalnego okresu pobierania zasiłku chorobowego, chory może starać o świadczenie rehabilitacyjne. Warunkiem otrzymania świadczenia rehabilitacyjnego jest to, że osoba, wyczerpała okres pobierania zasiłku chorobowego i nadal jest niezdolna do pracy, jednak po okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego rokuje powrót do niej. O przyznaniu świadczenia decyduje lekarz orzecznik ZUS – informuje Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.

ZUS wyjaśnia, że świadczenie rehabilitacyjne może otrzymać osoba ubezpieczona, jeśli jest objęta ubezpieczeniem chorobowym jako:
- pracownik,
- osoba pracująca na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, albo osoba współpracująca z taką osobą, w tym np. osoba pracująca na podstawie umowy uaktywniającej np. jako niania,
- osoba wykonująca pracę nakładczą,
- prowadzący pozarolniczą działalność lub współpracujący z taką osobą,
- członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
- osoba pracująca odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, gdy odbywa karę pozbawienia wolności lub jest tymczasowo aresztowana,
- duchowny,
- osoba odbywająca służbę zastępczą.

Świadczenie rehabilitacyjne może także otrzymać osoba, która już po zakończeniu chorobowego ubiegała się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ale lekarz orzecznik ZUS uznał, że stan jej zdrowia rokuje odzyskanie zdolności do pracy 
i w związku z tym wystarczające będzie przyznanie jej tego świadczenia, a nie renty.

Kto nie dostanie świadczenia rehabilitacyjnego?

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobom uprawnionym do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, urlopu dla poratowania zdrowia i rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. 
Osoba, która pobiera świadczenie rehabilitacyjne nie może pracować ani w inny sposób dorabiać. Jakiekolwiek zajęcie zarobkowe pozbawi ją prawa do tego świadczenia.

Co więcej, świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje także:
- za okresy, w których dana osoba zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
- w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
- w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności,
- za cały okres świadczenia, jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co z stwierdza prawomocne orzeczenie sądu,
- za miesiąc kalendarzowy, w którym dana osoba wykonywała pracę zarobkową albo wykorzystywała okres, na który świadczenie zostało przyznane, niezgodnie z jego celem,
- jeśli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego dana osoba wróciła do pracy, w której ma ubezpieczenie chorobowe albo ma zapewnione prawo do świadczeń za okres choroby,
- jeżeli podle się obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne? 

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku przez okres pierwszych 3 miesięcy. Natomiast za pozostały okres ubezpieczony otrzymuje świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. 
Świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100% jest wypłacane wtedy, gdy ta niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. W takim wypadku wymagane jest zaświadczenie lekarskie, potwierdzające ciążę. 

Zadłużenie wobec ZUS a świadczenie rehabilitacyjne

W przypadku:
- osób prowadzących pozarolniczą działalność lub współpracujących z taką osobą, lub 
- współpracujących z osobą fizyczną, która prowadzi działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych,
- duchownych, którzy sami opłacają składki na własne ubezpieczenie, 
to świadczenie rehabilitacyjne przysługuje, o ile ZUS nie stwierdzi na koncie tej osoby zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo kwota tego zadłużenia nie będzie przekraczała 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Gdy ZUS stwierdzi zadłużenie z powodu niepłacenia składek, które jest wyższe niż 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę - to do czasu spłaty całości zadłużenia (stan zadłużenia ustala się na dzień powstania prawa do świadczenia), świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje tej osobie.  Ale jeżeli ten dłużnik spłaci w całości zadłużenie w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, to świadczenie to przysługuje za cały okres.

W sytuacji gdy dłużnik nie spłacisz w całości zadłużenia w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego - to prawo do świadczenia przedawni się. 
A gdy zadłużenie spłaci w całości po upływie 6 miesięcy, to prawo do świadczenia za dalszy okres będzie miał dopiero od dnia spłaty całości zadłużenia.

Trzeba złożyć wniosek do ZUS o świadczenie rehabilitacyjne. Samo zwolnienie lekarskie nie wystarczy

ZUS informuje, że aby otrzymać świadczenie rehabilitacyjne nie wystarczy samo zwolnienie lekarskie. Konieczne jest złożenie wniosku (ZNp-7) o to świadczenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9), które wypełnia lekarz, wywiad zawodowy z miejsca pracy (formularz OL-10). 

Pracodawca/zleceniodawca, który nie wypłaca sam zasiłków cały komplet dokumentów wraz z zaświadczeniem  płatnika składek Z-3 albo Z-3a przekazuje do ZUS-u. Natomiast osoby prowadzące własną firmę i po ustaniu tytułu ubezpieczenia same składają dokumenty w ZUS-ie. Druk OL-10 nie jest wymagany, jeśli niezdolność do pracy powstała po ustaniu okresu ubezpieczenia lub gdy wniosek dotyczy przedłużenia  świadczenia rehabilitacyjnego. Formularza tego nie składają również osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Na jaki okres może być przyznane świadczenie rehabilitacyjne?

Świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane na okres przywrócenia zdolności do pracy, najdłużej na 12 miesięcy. Może ono być przyznane jednorazowo lub w częściach. To lekarz orzecznik decyduje wydając orzeczenie o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego na konkretny okres. Jeśli jest on krótszy niż 12 miesięcy, a choroba nie ustąpiła, można złożyć wniosek o kontynuację świadczenia.

Po wydaniu orzeczenia przez lekarza orzecznika ubezpieczony ma prawo odwołać się od niego, może to zrobić w ciągu 14 dni. Również w ciągu 14 dni od wydania orzeczenia prezes ZUS ma prawo wnieść zarzut wadliwości. Jeżeli nie zostanie wniesiony ani sprzeciw, ani zarzut wadliwości orzeczenie staje się prawomocne. Na jego podstawie ZUS wydaje decyzję.