Ubezpieczenie emerytalne daje ubezpieczonemu prawa do emerytury po zakończeniu pracy. Natomiast ubezpieczenie rentowe, które jest nierozerwalne związane z ubezpieczeniem emerytalnym, daje prawo do renty, w przypadku długotrwałej utraty niezdolności do pracy, przez ubezpieczonego lub gwarantuje środki do życia rodzinie w przypadku śmierci żywiciela.
Pracownik musi być ubezpieczony
Ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo podlegają pracownicy. Z jednym wyłączeniem, nie podlegają prokuratorzy. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Czyli osobę, która zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Natomiast pracodawca ma obowiązek zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Co ważne osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania także podlegają ubezpieczeniu.
Osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński, również podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.
Osoby wykonujące pracę nakładczą również podlegają osoby wykonujące pracę nakładczą. Za osobę wykonującą pracę nakładczą uważa się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę nakładczą. Umowa o pracę nakładczą, zawierana jest na piśmie i zawiera określenie podstawowych warunków pracy i terminu jej rozpoczęcia oraz zasad wynagradzania.
Ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Osoby świadczące pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.
Zobacz także dział: Pracownik
Funkcjonariusze i żołnierze
Obowiązkowo ubezpieczenie podlegają żołnierze niezawodowi pełniący czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką, funkcjonariusze Służby Celnej oraz osoby odbywające służbę zastępczą.
Kto jeszcze podlega ubezpieczeniu obowiązkowo
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają ponadto, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:
- członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi,
- posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego,
- osobami pobierającymi stypendium sportowe,
- pobierającymi stypendium słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,
- osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy,
- osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych,
- osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania studiów podyplomowych,
- osobami duchownymi,
- osobami pobierającymi świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osobami pobierającymi zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osobami pobierającymi wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie,
- osobami pobierającymi świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
- osobami rezygnującymi z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,
- osobami pobierającymi świadczenie pielęgnacyjne.
Zobacz także: Wzrost składek ZUS w 2011 roku
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.)