Czy komornik zabierze wczasy pod gruszą? Trzeba uważnie przeczytać treść zajęcia, ale na pewno dłużnik straci, a wierzyciel zyska. Nie jest jednak pewne, ile.
Jak dokonywać potrąceń z wynagrodzenia?
Wakacje to obok Bożego Narodzenia ten moment roku, w którym pracownicy najczęściej otrzymują świadczenia z ZFŚS. Cieszy to nie tylko ich, ale również wierzycieli i komorników. Zasady, na jakich dokonywane są potrącenia z wynagrodzenia za pracę, wynikają z przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. To one wskazują, w jakiej kolejności i wysokości dokonywać potrąceń i określają minimum, które musi wpłynąć na konto wynagradzanego pracownika (nie dotyczy to potrąceń na świadczenia alimentacyjne). Powstaje jednak pytanie, czy świadczenie z ZFŚS to wynagrodzenie w rozumieniu tych przepisów i również może podlegać zajęciu? W przypadku egzekucji z wynagrodzenia pracę zajęciu podlegają w szczególności:
1) periodyczne wynagrodzenie za pracę;
2) wynagrodzenia za prace zlecone;
3) nagrody i premie przysługujące pracownikowi dłużnikowi za okres jego zatrudnienia;
4) związany ze stosunkiem pracy zysk lub udział w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.
Czy świadczenie z ZFŚS to część wynagrodzenia?
Możliwość zajęcia przez komornika należności z tytułu świadczenia z ZFŚS wywołuje spory. Niektórzy wskazują, że to świadczenie nie jest częścią wynagrodzenia za pracę i ma charakter socjalny, co przemawia za wyłączeniem go z egzekucji. Jednak niestety, nawet jeśli uznamy te argumenty za słuszne, to nie sprawi to, że świadczenie z ZFŚS będzie bardziej „bezpieczne”, a wręcz przeciwnie. Owszem bowiem, jeżeli komornik w przesłanym do pracodawcy zajęciu dokonał jedynie egzekucji z wynagrodzenia za pracę, to w takiej sytuacji egzekucja ta nie obejmie świadczenia wypłacanego pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jednak jeśli dokonał zajęcia także na podstawie art. 895 Kodeksu postępowania cywilnego (egzekucja z innych wierzytelności), to nie tylko będzie mógł dokonać zajęcia, ale jednocześnie to świadczenie nie będzie podlegało ochronie, jaką ustawodawca przewidział dla wynagrodzenia, a więc będzie mogło zostać zajęte w całości. Nie należy w tej sytuacji liczyć na to, że przyznanie takiego świadczenia umknie uwadze komornika. Jeśli dokonał zajęcia wynagrodzenia i innych wierzytelności, to pracodawca automatycznie powinien dokonać z niego potrącenia. Jeśli natomiast zajął tylko wynagrodzenie, to obowiązkiem pracodawcy jest niezwłocznego poinformowania go o każdej zmianie okoliczności związanych z nie tylko z periodycznym wynagrodzeniem, ale również z dochodami z wszelkich innych tytułów, co w konsekwencji będzie się zapewne wiązało z rozszerzeniem dokonanego zajęcia.
art. 881, art. 882, art. 895 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.)