Potrącenia z wynagrodzenia - podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń (kogo dotyczy, przykłady)

Monika Smulewicz
ekspert z zakresu prawa pracy
rozwiń więcej
Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu./Fot. Shutterstock
Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń wprowadzają przepisy Tarczy antykryzysowej 3.0. Kogo dotyczą przedmiotowe zmiany w zakresie dokonywania potrącenia z wynagrodzenia? Prezentujemy najważniejsze informacje oraz przykłady obliczeń.

Zmiany w systemach kadrowo-płacowych

Bardzo szybko potrzebujemy teraz zmian w systemach kadrowo-płacowych. Bieżąca pensja musi bowiem być policzona z uwzględnieniem zmian i czeka nas ręczna dłubanina w potrąceniach niealimentacyjnych…

Na czym dokładnie polegają zmiany? Tego dowiesz się z bieżącej publikacji.

Polecamy: Pracujący rodzic. Wiesz, co Ci się należy! Poznaj swoje prawa nr 2

Kogo dotyczy nowa kwota wolna od potrąceń?

Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Kto jest członkiem rodziny w rozumieniu Ustawy?

Przez członka rodziny, rozumie się odpowiednio:

  • małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
  • dziecko w wieku do 25. roku życia,
  • dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r. poz. 1818).

Przez dziecko, należy rozumieć: dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W jaki sposób należy udokumentować uprawnienie pracownika-dłużnika do podwyższonej kwoty wolnej od potraceń?

Niestety ustawodawca nie uregulował w przepisach w jaki sposób i w jakim zakresie pracodawca powinien pozyskać od pracownika-dłużnika informacje uprawniające do skorzystania z podwyższonej kwoty wolnej od potraceń.

Najlepszym rozwiązaniem wydaje się jak najszybsze poinformowanie pracowników o przysługujących im uprawnieniach i pozyskanie oświadczenia o liczbie osób nieuzyskujących dochodów, a pozostających na utrzymaniu pracownika, którego:

  • objęto obniżonym wynagrodzeniem,
  • członek rodziny utracił źródło dochodu.

Mając na uwadze przepisy RODO zbieranie informacji powinno się odbyć poprzez oświadczenie pracownika. Pracodawca nie powinien oczekiwać od pracowników dodatkowych dokumentów na poświadczenie utraty pracy przez członka rodziny oraz liczby osób pozostających na utrzymaniu pracownika- dłużnika.

W przypadku złożenia przez pracownika fałszywego oświadczenia ewentualnymi sankcjami z tego tytułu zajmą się w odpowiednim czasie powołane do tego celu organa administracji publicznej. Weryfikacja wiarygodności składanych oświadczeń to nie zadanie pracodawcy i ich przedstawicieli w zespołach kadrowo-placowych.

Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń - przykłady

Wynagrodzenie pracownika wynosi 2800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 2.061,67 zł (podstawowe koszty i złożony PIT-2). Do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 1795,63 zł.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika można potrącić 50% kwoty netto, czyli 1030,84 zł. Jednak ze względu na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto (czyli w tym przypadku 1.920,62 zł) pracodawca w miesiącu kwietniu potrącił pracownikowi maksymalną kwotę 141,05 zł (2 061,67 – 1 920,62). Pozostałą część zajęcia tj. 1654, 58 będzie musiał zrealizować z kolejnych wypłat.

W miesiącu maju pracownik poinformował pracodawcę, że jego współmałżonek (nie posiadają dzieci) na skutek epidemii wywołanej SARS-CoV-2 utracił zatrudnienie.

W takim przypadki kwota wolna od potrąceń ulegnie podwyższeniu o 25% z 1.920,62 zł na 2.400,78 zł. Pracodawca nie potrąci więc pracownikowi z tego tytułu ani grosza w bieżącym miesiącu.

Od 1 kwietnia 2020 r. pracodawca dokonał obniżenia wynagrodzenia wszystkim pracownikom zatrudnionym w firmie o 10%. Aktualne obniżone wynagrodzenie pracownika wynosi 5800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 4.186,39 zł (podwyższone koszty i złożony PIT-2).

W maju 2020 r. do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 50.500 zł. z tytułu niespłaconego kredytu na samochód.

Pracownik ma na utrzymaniu niepracującą żonę, która opiekuje się ich dwójką dzieci w wieku przedszkolnym.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić 50% kwoty netto, czyli 2093,20 zł. jak to wynika z art. 87 § 3 pkt. 2 kodeksu pracy, pomimo zachowania standardowej kwoty wolnej od potrąceń 1.928, 62 zł.

Kwota wolna od potrąceń (w tym przypadku 1.928,62) zostanie zwiększona o 75% = 3 * 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny pozostającego na utrzymaniu pracownika.

Z uwagi na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto z uwzględnieniem postanowień art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (czyli w tym przypadku 1.928,62 zł + 75% = 3.375,09) pracodawca w miesiącu maju potrąci pracownikowi z wynagrodzenia maksymalną kwotę zajęcia egzekucyjnego w wysokości 811,30 zł (4.186,39 – 3.375,09).

Pozostałą część zajęcia tj. 49.688, 70 (10.500 zł – 811,30 zł) pracodawca będzie zrealizował z kolejnych wypłat.

Podstawa prawna:

Art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 875)

Polecamy serwis: Zarobki

Prawo
Opieka nad chorym rodzicem: Zwolnienie od pracy i zasiłek
17 lip 2024

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami
17 lip 2024

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami. Można łatwo zyskać dni wolne od pracy, bo pracodawca nie może odmówić.

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku
17 lip 2024

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku. Inwestycje mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się ASF. Wnioski trzeba składać elektronicznie.

Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Ile wynosi, dla kogo, kiedy, jak wystąpić?
17 lip 2024

Świadczenie wspierające jest formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Jego przyznanie nie jest zależne od kryterium dochodowego, a od określonego poziomu potrzeby wsparcia. Jak uzyskać świadczenie wspierające? Ile ono wynosi?

Waloryzacja emerytur i rent w 2025 roku. Wskaźnik 6,78%
17 lip 2024

W dniu 17 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Rząd zaproponował, by wskaźnik ten pozostał na poziomie ustawowego minimum.

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja
17 lip 2024

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja. Chodzi o kobiety pracujące w gospodarstwach rolnych, które tworzą rodziny wielodzietne.

Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za wezwanie karetki w tych przypadkach. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania pogotowia? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

pokaż więcej
Proszę czekać...