Ile naprawdę zarabia przeciętny Polak? Duże różnice w płacach kobiet i mężczyzn

• Mediana a przeciętne wynagrodzenie – na czym polega różnica?
• Dysproporcje w zarobkach ze względu na płeć
• Wpływ wieku i wielkości przedsiębiorstwa na wynagrodzenia
• Różnice w zarobkach w zależności od miejsca pracy i branży
• Analiza wynagrodzeń w Polsce: Wzrosty, stabilizacja i różnice płacowe ze względu na płeć i wiek

Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował najnowsze dane dotyczące wynagrodzeń w gospodarce narodowej za październik 2024 roku. Wynika z nich, że mediana wynagrodzeń jest istotnie niższa od przeciętnego wynagrodzenia, które wyniosło 8363,69 zł brutto. Wartości te wskazują na znaczące dysproporcje w zarobkach pomiędzy różnymi grupami społecznymi, płciami, a także w zależności od wieku czy wielkości przedsiębiorstwa.

Mediana a przeciętne wynagrodzenie – na czym polega różnica?

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez GUS, mediana wynagrodzeń w październiku 2024 roku wyniosła 6856,75 zł, co oznacza, że połowie zatrudnionych wypłacono wynagrodzenie nie wyższe niż ta kwota, a drugiej połowie – nie niższe. Mediana jest więc wskaźnikiem, który pozwala lepiej zrozumieć rzeczywiste zarobki przeciętnego pracownika, ponieważ nie jest tak wrażliwa na skrajnie wysokie płace, jak średnia arytmetyczna.

Tymczasem przeciętne wynagrodzenie wyniosło wspomniane 8363,69 zł brutto, co oznacza, że mediana była niższa o 18 proc. To wyraźnie pokazuje, że duża część pracowników zarabia poniżej średniej, co może wynikać z rozwarstwienia płacowego oraz dużego wpływu wysokich wynagrodzeń na przeciętną.

Dysproporcje w zarobkach ze względu na płeć

Analizując dane według płci, widać wyraźnie, że mężczyźni zarabiają więcej niż kobiety. Mediana wynagrodzeń mężczyzn wyniosła 7028,98 zł i była o 328,64 zł wyższa niż w przypadku kobiet, gdzie mediana wyniosła 6700,34 zł. Różnica ta oznacza, że mediana wynagrodzeń mężczyzn była wyższa od mediany ogółem o 2,5 proc., natomiast w przypadku kobiet była niższa o 2,3 proc.

Dysproporcje widać również w przeciętnych wynagrodzeniach – mężczyźni zarabiali średnio 8660,04 zł, a kobiety 8057,24 zł. W przeliczeniu na procenty, wynagrodzenie mężczyzn stanowiło 103,5 proc., a kobiet 96,3 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogółem.

Wpływ wieku i wielkości przedsiębiorstwa na wynagrodzenia

Dane GUS wskazują, że najwyższą wartość mediany wynagrodzeń osiągnięto w grupie wiekowej 35-44 lata, gdzie wyniosła ona 7160,00 zł. Jednak przeciętne wynagrodzenie było najwyższe wśród osób w wieku 45-54 lata i wyniosło 8831,55 zł.

Jeśli chodzi o wielkość przedsiębiorstwa, najwyższą wartość mediany wynagrodzeń odnotowano w podmiotach zatrudniających 1000 i więcej osób – wynosiła tam 8203,24 zł. Jednocześnie, w tych samych podmiotach przeciętne wynagrodzenie wynosiło 9787,74 zł.

Różnice w zarobkach w zależności od miejsca pracy i branży

GUS zauważył również znaczące różnice w wynagrodzeniach w zależności od miejsca pracy i sektora zatrudnienia:

• Najwyższa mediana wynagrodzeń wystąpiła w sekcji „Informacja i komunikacja” i wyniosła 11 000 zł. Przeciętne wynagrodzenie w tej sekcji osiągnęło 13 641,63 zł.
• W sekcji „Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” różnica między płciami była szczególnie widoczna – mediana wynagrodzeń mężczyzn była o 38,2 proc. wyższa niż kobiet.
• W czterech sekcjach przeciętne wynagrodzenie kobiet było wyższe niż mężczyzn. Największa różnica wystąpiła w sekcji „Budownictwo”, gdzie kobiety zarabiały przeciętnie o 1101,18 zł więcej niż mężczyźni.

Analiza wynagrodzeń w Polsce: Wzrosty, stabilizacja i różnice płacowe ze względu na płeć i wiek

Krajowa Izba Gospodarcza, badając dane dotyczące rozkładu wynagrodzeń w okresie od stycznia do października, wskazuje, że największy wzrost płac miał miejsce w pierwszych miesiącach 2024 roku. Zjawisko to było bardziej widoczne w przypadku kobiet, co można tłumaczyć m.in. waloryzacją płac oraz wypłatami ruchomych części wynagrodzenia w sektorze budżetowym, gdzie udział kobiet jest znacznie wyższy niż mężczyzn. Po okresie letniej stabilizacji (i spadku we wrześniu), przeciętne wynagrodzenia w październiku ponownie wzrosły.

Dane dotyczące rozkładu wynagrodzeń wskazują również na różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn w zależności od wieku. W przypadku kobiet, wynagrodzenia utrzymują się na stabilnym poziomie począwszy od przedziału wiekowego 35-44 lata. Natomiast u mężczyzn zauważalny jest spadek wynagrodzeń od grupy wiekowej 45-54 lata, co może być związane z ograniczeniami fizycznymi, które pojawiają się z wiekiem i wpływają na możliwość wykonywania prac wymagających dużej sprawności.

Dane GUS wskazują także, że najwyższe wynagrodzenia oferują duże przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 1000 osób. Może to wynikać z charakterystyki struktury zatrudnienia (wyższy odsetek dobrze opłacanych specjalistów i kadry kierowniczej) oraz większej wydajności w porównaniu do mniejszych firm.

Tabela: Dane GUS dotyczące struktury wynagrodzeń w gospodarce narodowej

Główny Urząd Statystyczny opublikował dane dotyczące struktury wynagrodzeń w gospodarce narodowej w październiku 2024 roku. Dane obejmują pełną zbiorowość zatrudnionych (zarówno sektor przedsiębiorstw, jak i inne sektory) i prezentowane są w podziale m.in. na płeć, wiek zatrudnionych, miejsce zamieszkania, wielkość podmiotu, branżę i miejsce siedziby podmiotu. Uwzględniają również medianę wynagrodzeń. Oto tabela:

Kategoria	Wynagrodzenie
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej (październik 2024)	8 363,69 PLN (wrzesień 2024 – 8 075,07 PLN)
Mediana wynagrodzeń (październik 2024)	6 856,75 PLN (wrzesień 2024 – 6 683,15 PLN)
Najwyższe wynagrodzenie w firmach zatrudniających powyżej 1000 pracowników	Przeciętnie – 9 787,74 PLN, Mediana – 8 203,24 PLN
Najniższe wynagrodzenie w firmach zatrudniających 5 lub mniej pracowników	Przeciętnie – 5 367,66 PLN, Mediana – 4 300,00 PLN
Najwyższe wynagrodzenie w branży "Informacja i komunikacja"	Przeciętnie – 13 641,63 PLN, Mediana – 11 000,00 PLN
Najniższe wynagrodzenie w branży "Zakwaterowanie i gastronomia"	Przeciętnie – 5 552,67 PLN, Mediana – 4 342,32 PLN
Przeciętne wynagrodzenie mężczyzn (październik 2024)	8 660,04 PLN (Mediana – 7 028,98 PLN)
Przeciętne wynagrodzenie kobiet (październik 2024)	8 057,24 PLN (Mediana – 6 700,34 PLN)
Najwyższe wynagrodzenie w grupie wiekowej 45-54 lata	8 831,55 PLN
Najniższe wynagrodzenie w grupie wiekowej 24 lata i mniej	6 024,13 PLN
Mediana wynagrodzeń w grupie wiekowej 35-44 lata	7 160,00 PLN
Mediana wynagrodzeń w gm. Szaflary, woj. małopolskie (najniższa)	4 995,33 PLN
Mediana wynagrodzeń w gm. Jerzmanowa, woj. dolnośląskie (najwyższa)	9 554,60 PLN
Mediana wynagrodzeń w gm. Mszana Dolna, gm. Kamionka Wielka, woj. małopolskie (najniższa)	4 300,00 PLN
Mediana wynagrodzeń w gm. Wysokie Mazowieckie, woj. podlaskie (najwyższa)	10 067,06 PLN