Wysokość wynagrodzenia
Podstawowym obowiązkiem zamawiającego jest zapłata wynagrodzenia przyjmującemu zamówienie. Jeżeli strony nie postanowią inaczej, należy się ono w chwili oddania dzieła.
Strony mają swobodę w określaniu wynagrodzenia w umowie o dzieło. Nie musi mieć ono postaci pieniężnej. Jego wysokość można określić poprzez wskazanie podstaw do jego ustalenia, np. odwołanie do określonych cenników lub stawek.
Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie.
Zobacz również: Co powinna zawierać umowa o dzieło?
Wynagrodzenie ryczałtowe
Wynagrodzenie ryczałtowe to wynagrodzenie z góry określone w umowie w oznaczonej kwocie lub wartości globalnej za wykonanie całego dzieła.
Określenie wynagrodzenia w sposób ryczałtowy ma ten skutek, że przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia chociażby w momencie zawierania umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Co ważne zamawiający również nie może żądać obniżenia wynagrodzenia, gdyby ostatecznie rozmiar prac lub koszt ich wykonania okazał się niższy (np. wskutek spadku cen, zastosowania przez przyjmującego zamówienie oszczędniejszych metod) od przewidywanego.
Jeżeli wskutek zmiany okoliczności, których nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby wykonawcy rażącą stratą, sąd może powyższych wynagrodzenie lub rozwiązać umowę.
Zobacz również: Ustalenie wynagrodzenia w umowie o dzieło
Wynagrodzenie kosztorysowe
Wynagrodzenie kosztorysowe polega na wskazaniu podstaw do jego ustalenia, tzn. zestawieniu planowanych prac i wydatków.
Ustalone w ten sposób wynagrodzenie nie powinno ulegać zmianie, jednak możliwość zmiany jego wysokości jest większa niż ma to miejsce w wypadku wynagrodzenia ryczałtowego. Otóż przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego w dwóch wypadkach:
1. gdy zestawienie prac planowanych sporządził zamawiający, a zaszła konieczność przeprowadzenia prac w tym zestawieniu nie przewidzianych oraz
2. gdy zestawienie prac planowanych sporządził sam przyjmujący zamówienie, a zaszła konieczność przeprowadzenia prac dodatkowych, których przyjmujący zamówienie nie mógł mimo zachowania należytej staranności przewidzieć.
Zobacz również serwis: Wysokość zarobków
W obu powyższych sytuacjach zamawiający ma prawo odstąpić od umowy jeżeli zaszła konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego, a zamawiający nie wyraził zgody na przeprowadzenie prac dodatkowych. Ciąży jednak na nim w tej sytuacji obowiązek zapłaty przyjmującemu zamówienie odpowiedniej, stosownej do stopnia zaawansowania dzieła i przydatności nieukończonego dzieła dla zamawiającego części umówionego wynagrodzenia.
Przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, jeżeli wykonał prace dodatkowe bez uzyskania zgody zamawiającego.