Co to jest dyżur?
Dyżur jest okresem pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę, w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Cechą charakterystyczną dyżuru jest to, że w przeciwieństwie do pozostawania w pogotowiu do pracy czy przestoju, pełnienie dyżuru odbywa się poza godzinami pracy.
Celem dyżuru jest zabezpieczenie potrzeb pracodawcy w sytuacji, gdy występuje prawdopodobieństwo konieczności wykonania pewnej pracy. Pełnienie dyżuru jest obowiązkiem pracownika, stanowi bowiem dodatkowe zadanie robocze po normalnych godzinach pracy, bez względu na to, czy zadanie to mieściło się w ramach uzgodnionego rodzaju pracy, czy też wykraczało poza ten rodzaj.
Zobacz również: Dyżur w pracy
Praca w trakcie dyżuru
W przypadku, gdy dyżur łączy się ze świadczeniem pracy, wówczas godziny przepracowane są wliczane do czasu pracy i traktowane jako nadliczbowe, a pracownik otrzymuje wynagrodzenie oraz dodatek za godziny nadliczbowe albo czas wolny.
Zobacz również serwis: Wysokość zarobków
Jeżeli okaże się, że pracownik nie przepracował w danym miesiącu obowiązującego go wymiaru czasu pracy, to godziny pracy podczas dyżuru uzupełniają ten wymiar i pracownik otrzyma wynagrodzenie jak za normalne godziny pracy.
Czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do nieprzerwanego jedenastogodzinnego odpoczynku dobowego i trzydziestopięciogodzinnego odpoczynku tygodniowego.
Czas wolny od pracy lub wynagrodzenie
Jeżeli pracownik nie wykonywał pracy w trakcie dyżuru, to czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy. W tej sytuacji za czas dyżuru (z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu) pracownikowi przysługuje:
1. czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego,
2. wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.
Jeśli pracownik w trakcie dyżuru tylko przez jakiś czas świadczył pracę, to czas dyżuru w tej części, w której praca była wykonywana wlicza się do czasu pracy. Za pozostałą część dyżuru przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru.