System nadgodzin w szkołach jest tak skonstruowany, że logiczne jest wypłacanie wynagrodzenia za nadgodziny, których nauczyciel nie wykonał (nie ze swojej winy). Tak się nie dzieje. Z punktu widzenia nauczyciela jest on poszkodowany, gdy nie mógł „przydzielonej” mu godziny ponadwymiarowej zrealizować np. z uwagi na święto. To nie jest jego wina, a przyznana godzina jest elementem jego pracy i wynagrodzenia.
W szkołach godziny nadliczbowe określane są jako godziny ponadwymiarowe. Kluczem dla zrozumienia perspektywy nauczyciela jest słowo "przydzielona". Mamy art. 35 ust. 2 Karty Nauczyciela i taką definicję:
„Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.”
Czy stanowisko MEN z 2009 r. się zmieni?
Departament Strategii Ministerstwa Edukacji Narodowej w piśmie z 27 stycznia 2009 r., sygn. DS-WPZN-RD-400-66/09 stwierdził, że nie ma uzasadnienia dla poglądu, iż wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe powinno być wypłacane również wtedy, kiedy nie są faktycznie realizowane zadania wynikające z nałożonych obowiązków.
Dlatego powiaty chcą zmian w systemie płacenia za godziny ponadwymiarowe
Związek Powiatów Polskich oczekuje zmian w przepisach dotyczących wynagrodzenia nauczycieli za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Dlatego ZPP zwrócił się do współprzewodniczących Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z wnioskiem o rozpoczęcie prac nad uregulowaniem kwestii wynagrodzenia nauczycieli za godziny ponadwymiarowe.
Prezes zarządu ZPP Andrzej Płonka wskazał, że w sprawie niezrealizowanych godzin ponadwymiarowych wypowiedział się m.in. Sąd Najwyższy. W uchwale z 29 marca 1989 r. (III PZP 53/88) rozstrzygnął kwestię naliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w czasie dni wolnych od zajęć dydaktycznych albo dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
ZPP przypomina, ze do 1992 roku art. 35 ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela określał, że wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przydzielone nauczycielowi w planie organizacyjnym szkoły, wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatków, o których mowa w art. 34, również w przypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć. Przepis ten został zmieniony w związku z przeniesieniem dotychczasowych regulacji ustawowych dotyczących czasu pracy i wynagradzania nauczycieli do układu zbiorowego (ustawa z dnia 5 czerwca 1992 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, Dz.U. 1992.53.252).
ZPP wskazał też, że kolejne zmiany przepisów doprowadziły do przyjęcia przez ustawodawcę, że zasady wypłacania wynagrodzenia za nieodbyte godziny ponadwymiarowe będą materią regulaminów przyjmowanych na podstawie art. 30 ust. 6 ustawy – Karta Nauczyciela. Natomiast sądy administracyjne kwestionują tę możliwość, co znalazło odzwierciedlenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 stycznia 2020 r. III SA/Łd 877/19 oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2008 r. I OSK 1873/07.
Źródło: PAP, Infor