Rak staje się chorobą przewlekłą. Szacuje, się liczbę chorych w Polsce na 1,5 mln. Można z nowotworem żyć wiele lat. Zmiana charakteru chorób onkologicznych powoduje problemy z otrzymywaniem od ZUS rent dla osób, które przeszły leczenie nowotworu i na dziś nie mają jej wznowienia. Dla ZUS taka osoba jest zdrowa w rozumieniu przepisów o rentach (nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy). Dla sądów nie jest to tak prosta sprawa.
Przykładem jest wyrok z 9 marca 2021 r., sygn. akt III AUa 719/20, Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - sąd oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Legnicy od korzystnego dla rencisty wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy. Sąd apelacyjny stwierdził:
Krótki okres obserwacji od rozpoznania choroby i zastosowanego leczenia przeciwnowotworowego wymaga jego przedłużenia w celu kontynuowania terapii w spokoju fizycznym i psychicznym. Brak potwierdzenia wznowy choroby oraz prawidłowe wyniki badań laboratoryjnych nie są tożsame ze zdolnością wnioskodawcy do pracy.
Oznacza to, że mężczyzna walczący z rakiem otrzymał rentę pomimo tego, że miał dobre bieżące wyniki badań. Sąd dał mu okres spokoju na kontynuowanie dochodzenia do siebie. Sąd uwzględnił szereg objawów z przebytej radioterapii i hormonoterapii oraz dodatkowo pogłębiają zasłabnięcia ortostatyczne.
Mamy tutaj dwa warianty takich sporów z ZUS przed sądami. ZUS wiadomo nie chce dać renty, ale sądy zgadzają z ZUS albo nie zgadzają według tego algorytmu:
Wariant 1. Nie ma wznowienia choroby nowotworowej, ale od leczenia minął stosunkowo krótki okres czasu - sądy wstrzymują się przed wyciągnięciem wniosku, rencista naprawdę wygrał walkę z rakiem, uznają, że minęło za mało czasu.
Wariant 2. Nie ma wznowienia choroby nowotworowej, ale od leczenia minął dłuższy czas - sądy zgadzają się z ZUS, że rencista naprawdę wygrał walkę i może wrócić do pracy.
W obu tych wariantach ZUS przyjmuje, że rencista jest zdrowy i nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Sąd: ZUS odmawia renty osobie walczącej z rakiem. Nie ma wznowy raka piersi albo prostaty. Czy rencistka jest zdrowa?
Co wiemy o całej sprawie:
1) Osoba chora na raka ukończyła 55 lat. Wykształcenie wyższe - licencjat ze służb publicznych. Praca jako ślusarz mechanik maszyn i urządzeń górniczych pod ziemią, dekarz, pracownik archiwum, pracownik firmy reklamowej oraz w straży miejskiej, a ostatnio prowadził działalność gospodarczą w zakresie projektowania graficznego (została zawieszona w maju 2018 r.).
2) W dniu 1 marca 2019 r. wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
3) Lekarz orzecznik ZUS, po zasięgnięciu opinii lekarza konsultanta z zakresu chirurgii ogólnej i onkologicznej, orzeczeniem z 25 marca 2019 r., uznał wnioskodawcę za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 sierpnia 2021 r. Wskazał, iż stan wnioskodawcy po radioterapii, a w czasie hormonoterapii w przebiegu gruczolakoraka stercza z następowymi powikłaniami leczenia, skutkuje całkowitą niezdolnością do pracy.
4) Sprawę rozpoznawała komisja lekarska ZUS. Orzekła ona w dniu 10 kwietnia 2019 r., że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Komisja ustaliła, że wnioskodawca przeszedł leczenie onkologiczne w postaci radioterapii (lipiec-wrzesień 2017 r.), wobec stwierdzonego u niego raka stercza. W chwili orzekania był w trakcie hormonoterapii, prowadzonej od marca 2017 r., jego stan nie wykazywał cech wznowy czy rozsiewu procesu onkologicznego. Komisja wskazała, że stwierdzone schorzenia, ich przebieg i skutki leczenia nie ograniczają w istotny sposób możliwości świadczenia pracy. Dodała, iż wnioskodawca wymaga dalszej kontroli i leczenia, ma naruszoną wydolność organizmu z powodu schorzeń, jak i następstw stosowanej w przeszłości i obecnie terapii. Jedynie ze względów profilaktycznych nie powinien wykonywać ciężkiej pracy fizycznej, w narażeniu na niekorzystne warunki zewnętrzne (np. działanie czynników onkogennych, na wilgoć itp.). ZUS zaskarżoną decyzją z 7 maja 2019 r. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
5) Jaki był stan zdrowia?
U wnioskodawcy występuje: stan po radioterapii w okresie od lipca do września 2017 r. stosowanej wobec stwierdzonego u niego raka gruczołu krokowego, stan związany z hormonoterapią, której podlega on od marca 2017 r. do chwili obecnej, nadciśnienie tętnicze ortostatyczne (w dokumentacji), niewielka przepuklina pępkowa. Powodują one częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy od 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2021 r. Przede wszystkim znaczne upośledzenie funkcji organizmu wnioskodawcy wynika z negatywnych skutków kontynuowanej terapii przeciwnowotworowej. Podawane przez niego objawy ze strony przewodu pokarmowego manifestujące się bólami podbrzusza, zaburzeniami w oddawaniu stolca, jego częstotliwością, wzmożonym parciem na stolec z okresowo występującą domieszka krwi w stolcu, częstym oddawaniem moczu uniemożliwiają wnioskodawcy sprawne i rzetelne wykonywanie czynności zawodowych. Są przy tym przyczyną osłabienia, braku napędu, zaburzeń koncentracji i uwagi oraz zaburzeń depresyjnych. Objawy te wynikają z przebytej radioterapii i hormonoterapii oraz dodatkowo pogłębiają zasłabnięcia ortostatyczne.
Wyrok sądu w sprawie odmowy przyznania renty po zakończeniu leczenia
Wyrokiem z 17 lutego 2020 r., sygn. akt V U 808/19, Sąd Okręgowy w Legnicy zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Legnicy z 7 maja 2019 r. w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy M. Ż. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2021 r. (pkt I) oraz stwierdził, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia (pkt II).