Alkomat
Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego pojęcie „alkomat” rozumiane jest jako urządzenie elektroniczne służące do wykrywania obecności alkoholu i określania jego ilości we krwi na podstawie próbki wydychanego powietrza. Mierzy więc poziom trzeźwości u kierowców. Stąd też nazywany jest testerem trzeźwości.
Badanie alkomatem stanowi podstawowy sposób stosowany przez służby porządkowe (głównie Policję) zbadania poziomu trzeźwości kierowcy samochodu lub roweru. Policja dysponuje trzema rodzajami alkomatów: przesiewowym, podręcznym i stacjonarnym.
Alkomat przesiewowy to najprostsze urządzenie, pozwalające jedynie na wstępną kontrolę trzeźwości. Wynik otrzymany na podstawie tego badania nie może stanowić dowodu w postępowaniu karnym. Alkomat podręczny przeznaczony jest do dokonywania badania w terenie. Pomiar tym testerem nie gwarantuje prawidłowości wyników. Dlatego też powinien zostać powtórzony przy pomocy alkomatu stacjonarnego. Znajduje się on w komisariacie policji i może stanowić wiarygodny dowód w postępowaniu karnym, podstawę skazania. W tym celu należy wykonać badanie dwukrotnie i uzyskać zbliżone wyniki.
Zobacz również: Aktualny taryfikator punktów karnych 2014 r.
Obowiązek posiadania alkomatu
Od 1 stycznia 2015 roku zmianie ulegną przepisy dotyczące karania pijanych kierowców. Jedną ze zmian jest wprowadzenie obowiązku posiadania alkomatu przez każdego kierującego pojazdem. Posiadanie podręcznego alkomatu ma przyczynić się do zmniejszenia liczby nietrzeźwych kierowców i zapewnienia większego bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Ma to rozwiązać problem tzw. przypadkowych nietrzeźwych, czyli osób, które wychodzą z założenia, że już są w stanie trzeźwości. Samobadanie przy pomocy alkomatu ma być sposobem na rozwianie wątpliwości, czy po wczorajszej imprezie mogę rano prowadzić. Ceny alkomatów kształtują się na poziomie od 50 do 500 zł. Alkomaty mają być przeznaczone do kontroli prewencyjnej, która uświadomi kierującym stan nietrzeźwości i powstrzyma ich przed prowadzeniem pojazdu.
Podobny pomysł 1 lipca 2012 roku wprowadzono w życie we Francji. Obowiązek posiadania alkomatu mają tam wszyscy, począwszy od właścicieli pojazdów osobowych, przez kierowców ciężarówek, po kierujących motocyklami. Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi we Francji to 0,5 promila.
Nałożony ustawowo obowiązek dotyczy posiadania alkomatu, nie zaś jego używania. Zmiany te mają wejść w życie od 1 stycznia 2015 roku. Będą wprowadzane stopniowo. Ma to zapewnić wystarczający dostęp do urządzeń.
Kodeks wykroczeń i Kodeks karny
Rząd proponuje także szereg innych zmian. Prowadzenie bez uprawnień ma zostać przeniesione z Kodeksu wykroczeń do Kodeksu karnego. Stanie się więc nie wykroczeniem ale przestępstwem.
W polskim porządku prawnym zakaz prowadzenia pojazdów nie ma jednolitego charakteru prawnego. Przybiera postać zarówno środka karnego, orzekanego obok kary lub w razie odstąpienia od kary jak i środka probacyjnego, środka zabezpieczającego i wychowawczego. Orzekany jest wobec sprawców przestępstw lub wykroczeń skierowanych przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (m.in. spowodowanie wypadku drogowego lub katastrofy w komunikacji, prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego czy dopuszczenie do ruchu pojazdu w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu ruchu). Do 2015 roku wskazane zachowanie penalizowane jest przez art. 87 kodeksu wykroczeń, zawarty w rozdziale o tytule: „Wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji”. Jego treść brzmi: „Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych". Karami grożącymi za takie zachowanie są: areszt, grzywna oraz zakaz prowadzenia pojazdów. Druga regulacja to art. 42 Kodeksu karnego: „Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji".
Zaostrzenie kar
Zaostrzeniu mają ulec kary za jazdę pod wpływem alkoholu, nie zmieni się jednak ich katalog. Obecnie zagrożenie karą utraty prawa jazdy wynosi od roku do 10 lat. Jest to dla sądu rozwiązanie fakultatywne. Od 2015 roku zagrożenie karą ma wynosić od 3 do 15 lat. Orzeczenie utraty prawa jazdy będzie dla sądu obligatoryjne. Osoba skazana po raz pierwszy zapłaci także nawiązkę w wysokości co najmniej 5 tysięcy złotych na rzecz funduszu pomocy pokrzywdzonym oraz pomocy postpenitencjarnej, z którego wypłacane są też świadczenia na rzecz ofiar wypadków drogowych. Dodatkową sankcją ma być publiczne ogłoszenie wyroku, zawierające nazwisko sprawcy. Kolejne zatrzymanie i ukaranie za jazdę po alkoholu będzie skutkowało bezwzględnym pozbawieniem wolności. Recydywista ponosił będzie karę w podwyższonej wysokości: pozbawienie prawa jazdy od 5 do 15 lat, nawiązka w wysokości od 10 do 100 tysięcy. Kara w zawieszeniu ma być tylko sytuacją wyjątkową, nie powszechną praktyką, co ma miejsce obecnie. Tak wysokie kary, które z pewnością staną się bardziej dotkliwe, mają pełnić funkcję odstraszającą i doprowadzić do wyeliminowania tolerancji dla pijanych kierowców.
Dożywotnie odebranie prawa jazdy
Rząd proponuje by osoby, które pod wpływem alkoholu spowodowały śmiertelny wypadek drogowy lub doprowadziły inną osobę do trwałego kalectwa, dożywotnio utraciły możliwość prowadzenia samochodu. Ma to następować automatycznie.
Polecamy serwis: Wykroczenia drogowe
Kalibracja
Pomysł wprowadzenia obligatoryjnego posiadania alkomatu budzi wiele kontrowersji. Alkomat, którego koszt zakupu wynosi kilka złotych, jest de facto jedynie zabawką. Jego wynik jest zupełnie niemiarodajny. Wyposażenie się w profesjonalne i funkcjonalne urządzenie to koszt około kilku tysięcy złotych. Sam zakup drogiego sprzętu nie gwarantuje jednak prawidłowości uzyskanych wyników. Należy pamiętać, że alkomat to tylko urządzenie elektroniczne, które przy częstym użytkowaniu może przestać należycie funkcjonować. Każdy alkomat powinien podlegać co jakiś czas kalibracji. W celu długiego i satysfakcjonującego korzystania z testera należy poddawać go okresowemu sprawdzaniu. Należy tego dokonać w odpowiednim serwisie. Kalibracja, czyli czynności służące wzorcowaniu przyrządu pomiarowego, ma na celu zapewnienie dokładności wskazań.