Odmowa przyjęcia mandatu
Jeżeli uważamy, że nie popełniliśmy wykroczenia, a policjant chce nas ukarać mandatem, możemy odmówić jego przyjęcia. Sprawa, owszem, może się trochę wydłużyć, gdyż będzie rozpatrywana przez sąd, ale to jedyna droga, by udowodnić naszą niewinność.
Uchylenie mandatu
Podpisanie mandatu oznacza jego przyjęcie, a co za tym idzie – staje się on prawomocny. Nie oznacza to jednak, że nie mamy już żadnej możliwości odwołania się od niego, jeżeli podważamy zasadność jego nałożenia.
Zobacz również: Co warto wiedzieć o mandatach karnych?
Art.101 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia przewiduje nadzwyczajny środek zaskarżenia, jakim jest możliwość uchylenia prawomocnego mandatu karnego. Przepis ten stanowi, iż mandat podlega uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabroniony jako wykroczenie.
Oznacza to, że z wnioskiem o uchylenie mandatu możemy wystąpić jedynie wówczas, gdy został on nałożony za czyn, który w ogóle nie jest wykroczeniem. Nie bada się, czy sprawca wykroczenia był winny czy też nie albo czy dana osoba mogła zostać ukarana mandatem.
W zależności od wyniku sprawy, sąd wydaje postanowienie o uchyleniu mandatu (i zwrocie uiszczonej kwoty, jeżeli już za mandat zapłaciliśmy) lub odmowie uchylenia, jeżeli nie znalazł podstaw do takiego rozstrzygnięcia. Postanowienie w tym przedmiocie jest niezaskarżalne.
Kiedy i gdzie?
Wniosek o uchylenie mandatu powinien zostać złożony przez ukaranego w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się mandatu (czyli od jego przyjęcia – w przypadku mandatu kredytowanego, lub zapłaty – w przypadku mandatu zaocznego). Mandat może zostać uchylony również z urzędu.
Termin 7-dniowy na złożenie wniosku jest terminem zawitym. Oznacza to, jeżeli z przyczyn od nas niezależnych nie będziemy mogli złożyć wniosku w tym terminie, możemy wnioskować o jego przywrócenie. Należy wówczas złożyć do sądu wniosek o przywrócenie terminu wraz z wnioskiem o uchylenie mandatu.
Gdzie złożyć wniosek? Kodeks wskazuje, iż ma być to sąd właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona grzywna. Będzie to więc sąd rejonowy (wydział grodzki lub karny).
Zobacz również: Sprawy karne
Sprawa rozpatrywana jest na posiedzeniu, w którym może uczestniczyć ukarany oraz organ lub przedstawiciel organu, którego funkcjonariusz nałożył mandat.