Zmiany w Kodeksie zagwarantują świadkom zwrot kosztów udziału w czynnościach wyjaśniających, w postępowaniach o wykroczenia prowadzonych przez straż miejską lub gminną. Świadkowie mogą ubiegać się o zwrot sumy wydanej na dojazd na przesłuchanie, koszt noclegu albo o zwrot utraconego dochodu z powodu stawienia się na wezwanie straży miejskiej lub gminnej.
W art.118 § 1 znajdziemy informacje, że wszelkie wydatki w toku postępowania w sprawach o wykroczenia wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Wyjątek stanowią tu koszty ustanowienia obrońcy i pełnomocnika, które są pokrywane przez stronę, która go ustanowiła.
Mimo wszystko pojawia się wątpliwość co do tego, kto konkretnie powinien tymczasowo zwrócić świadkowi koszty udziału w czynnościach wyjaśniających w postępowaniach wykroczeniowych prowadzonych przez straż miejską (gminną). Na chwilę obecną trudno powiedzieć czy koszty te powinien zwracać Skarb Państwa czy straż miejska (gminna).
Straż miejska (gminna) jest jednostką organizacyjną gminy, która posiada osobowość prawną, więc jej budżet jest odrębny od budżetu Skarbu Państwa. W związku z tym pojawia się pytanie czy istnieje podstawa prawna do nałożenia na gminę obowiązku tymczasowego zwrotu kosztów.
Zobacz: Odpowiedzialność za wykroczenia
Jak będzie?
Wskazane wyżej wątpliwości prowadzą do tego, że prawo świadka (biegłego, tłumacza itd.) do zwrotu kosztów za udział w czynnościach wyjaśniających, nie jest realizowane. Projekt nowelizacji w sposób jednoznaczny rozwiązuje opisany problem.
Projektodawca proponuje, żeby w przypadkach gdy czynności wyjaśniające w postępowaniu wykroczeniowym będzie prowadzić straż miejska lub gminna, to zwrot kosztów tymczasowo nastąpi z budżetu gminy. Natomiast w sytuacji gdy czynności wyjaśniające będą prowadzone przez Policję lub inną służbę państwową, zwrot kosztów pochodzić będzie z budżetu państwa.
Kiedy zapłaci skazany?
Jak już zostało wspomniane koszty związane z czynnościami wyjaśniającymi tymczasowo ponosić będzie budżet państwa lub gmina. Po zakończeniu postępowania przez sąd środki te wrócą odpowiednio do Skarbu Państwa lub gminy. Wtedy wspomnianymi kosztami obciążona zostanie osoba, która została skazana za popełnienie wykroczenia. Koszty te będą miały charakter zryczałtowany. Nie obejmą one jednak:
- należności biegłych lub instytucji wyznaczonych do wydawania opinii;
- nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych.
Wysokość zryczałtowanych wydatków określić ma Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia.
Koszty postępowania poniesie Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego w wypadku gdy postepowanie zostanie umorzone lub oskarżony zostanie uniewinniony.
Zażalenie w przedmiocie kosztów
Na postanowienie organu prowadzącego czynności wyjaśniające w przedmiocie kosztów można wnieść zażalenie. W przypadku gdy czynności będzie prowadzić straż miejska (gminna) wnosić się je będzie do prokuratora. Jeżeli czynności wyjaśniające będą prowadzone przez prokuratora – do prokuratora nadrzędnego.
Jeżeli zażalenie nie zostanie uwzględnione, kieruje się je do właściwego sądu celem rozpatrzenia sprawy.
Planuje się, że nowe przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1713 z późn. zm.)
Projekt z dnia 9 sierpnia 2017 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz niektórych innych ustaw