Brak maseczki - kara uchylona przez Sąd Najwyższy
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kolejną kasację na korzyść ukaranego za brak maseczki. Pan Cyprian dostał 300 zł grzywny za brak maseczki w miejscu publicznym w grudniu 2020 r. Wprawdzie w tym czasie obowiązywały już poprawione przez rząd przepisy, umożliwiające zgodne z prawem karanie za takie wykroczenie, to w czasie orzekania obowiązywała inna ustawa niż w czasie popełnienia wykroczenia. W takim przypadku należy stosować przepisy obowiązujące poprzednio, jeżeli są one względniejsze dla sprawcy.
Jak poinformował Rzecznik Praw Obywatelskich Sąd Najwyższy uniewinnił podsądnego „podzielając wszystkie argumenty RPO. Wolno już mówić o istnieniu ugruntowanej linii orzeczniczej – podkreślił”.
Brak maseczki - kara
Sąd Najwyższy uwzględnił znaczą część kasacji dotyczących obostrzeń (w tym maseczek) wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów. RPO wymienia tu m.in. wyroki Sądu Najwyższego z: 26 marca 2021 r., sygn. akt II KK 40/21; 8 kwietnia 2021 r., sygn. akt II KK 75/21; 5 maja 2021 r., sygn. akt V KK 132/21, V KK 126/21, II KK 106/21; 12 maja 2021 r., sygn. akt II KK 76/21, II KK 82/21).
Obowiązek noszenia maseczek został wprowadzony w kwietniu 2020 r., jednak w sposób wadliwy. Rządowe rozporządzenie odwoływało się do ustawy o zwalczeniu chorób zakaźnych i ludzi. Jak podkreślał RPO ustawa pozwalała zobowiązywać do noszenia maseczek ludzi chorych lub podejrzanych o zakażenie, a nie wszystkich. Z tego powodu rzecznik apelował o zmianę przepisów. Na mocy ustawy z 28 października 2020 r. Rada Ministrów uzyskała upoważnienie do ustanowieniu w rozporządzeniu powszechnego nakazu zakrywaniu ust i nosa wraz ze sposobem realizacji tego nakazu. Przedmiotowe przepisy weszły w życie 29 listopada. Nieprzestrzeganie nakazu zostało uznane za wykroczenie.
Wyrok Sądu Najwyższego
W czasie popełnienia przez pana Cypriana przypisanego mu czynu, nie był on zabroniony pod groźbą kary. Jak argumentuje RPO, ne można orzec o odpowiedzialności, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia. Należy wtedy stosować ustawę obowiązującą poprzedni - jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
„Zachowanie obwinionego z 22 października 2020 r. nie wypełniło ówcześnie znamion wykroczenia z art. 54 k.w., jak i żadnego innego czynu zabronionego. Wniosek o uchylenie wyroku w całości i uniewinnienie pana Cypriana jest zatem uzasadniony” – podsumował zastępca RPO Stanisław Trociuk.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy przypomniał, iż art. 54 k.w. ma charakter przepisu blankietowego zupełnego co oznacza, że przypisanie na jego podstawie odpowiedzialności musi zostać poprzedzone ustaleniem o dopuszczeniu się naruszenia przepisów porządkowych o zachowaniu się w miejscach publicznych, które powinny zostać wydane na podstawie konkretnego, ważnego, zgodnego z prawem upoważnienia ustawowego i w granicach tego upoważnienia.