Instytucję recydywy reguluje przepis art. 38 kodeksu wykroczeń, który stanowi, że ukaranemu co najmniej dwukrotnie za podobne wykroczenia umyślne, który w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania popełnia ponownie podobne wykroczenie umyślne, można wymierzyć karę aresztu, choćby było one zagrożone karą łagodniejszą.
W myśl powyższego przepisu należy wyróżnić następujące warunki odpowiedzialności sprawcy w ramach recydywy:
- Sprawca był już dwukrotnie karany za podobne wykroczenia umyślne.
- Sprawca popełnił kolejne (po raz trzeci) wykroczenie podobne umyślne nie później niż 2 lata od ostatniego ukarania.
- Wykroczenia te są wykroczeniami podobnymi popełnionymi umyślnie.
Jeżeli Piotr. R był dwukrotnie w ciągu roku 2007 złapany i skazany za prowadzenie pojazdu bez dokumentów (art. 95 kodeksu wykroczeń), to, jeżeli po raz trzeci popełni to wykroczenie w okresie 2 lat od skazania, to sąd może wobec niego zastosować skazanie w warunkach recydywy i choć za to wykroczenie ustawodawca nie przewidział kary aresztu zastosować ją właśnie.
Zobacz również: Kiedy popełnia się przestępstwo w warunkach recydywy?
Zwraca uwagę fakt, iż zastosowanie przepisów o recydywie jest fakultatywne, tj, uzależnione jest od decyzji sądu. Za podobne wykroczenie uważa się należące do tego samego rodzaju, a więc: - wykroczenia, których cechą wspólną jest zastosowanie przemocy lub groźby jej użycia; wykroczenia, które łączy to, że są popełniane w celu osiągnięcia korzyści majątkowej - uważa się za wykroczenia podobne.
Wykroczenie kradzieży (art. 119 kodeksu wykroczeń) jest podobne do wykroczenia tzw. kradzieży płodów ziemi (art. 123 kodeksu wykroczeń).
Niezależnie od opisywanej powyżej instytucji recydywy, należy zwrócić uwagę na to, że są jeszcze dwie sytuacje, kiedy uprzednie popełnienie czynu przez sprawcę i jego skazanie może rzutować na surowszą karę przy osądzaniu nowego wykroczenia.
Po pierwsze dla sądu wymierzającego karę i ustalającego jej wysokość, wcześniejsze ukaranie sprawcy za podobne przestępstwo lub wykroczenie jest okolicznością obciążającą.
Po drugie zgodnie z regułą ustanowioną w k.w. nie stosuje się warunkowego zawieszenia wykonania kary do sprawcy, który w ciągu 2 lat przed popełnieniem wykroczenia był już karany za przestępstwo lub wykroczenie.
Podstawa prawna: art. 38 kodeksu wykroczeń.
Zobacz serwis: Wykroczenia