Podstawa prawna
Kara grzywny w Kodeksie wykroczeń (dalej: k.w.) została uregulowana w art. 18 pkt 3. Zaś zgodnie z treścią art. 24 k.w., grzywna jest wymierzana w wysokości od 20 (dwudziestu) złotych do 5000 (pięciu tysięcy) złotych (§ 1), z wyjątkami, gdy ustawa na nie wskazuje.
W prawie wykroczeń orzeka się grzywnę w wysokości np. 100 (sto) złotych, 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych itp., podczas gdy w prawie karnym grzywna jest orzekana w stawkach i wysokości jak np. 10 (dziesięć) stawek po 20 (dwadzieścia) złotych każda czy 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych po 50 (pięćdziesiąt) złotych każda.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
W tym miejscu podobnie jak w prawie karnym, należy zwrócić uwagę, że wysokość kary grzywny jest wymierzana w oparciu o dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe (art. 24 § 3 k.w.).
W sytuacji, gdy za wykroczenie popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej została wymierzona kara aresztu, to wówczas orzeka się obok tej kary również grzywnę, chyba że grzywna nie byłaby celowa (art. 24 § 3 k.w.).
Kara grzywny może zostać orzeczona wobec sprawcy wykroczenia takiego jak np. bezprawne przekroczenia granicy RP (art. 49a k.w.), naruszenie przepisów porządkowych (art. 54 k.w.), utrudnianie wykonywania czynności służbowych (art. 65a k.w.), drażnienie zwierząt (art. 78 k.w.) i wielu innych.
Zamiana grzywny
W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy ukarani nie uiszczają orzeczonej kary grzywny lub jej egzekucja jest bezskuteczna. Wówczas kara grzywny zostaje zamieniona na zastępczą karę aresztu (art. 25 §2 k.w.), od której ukarany w każdej chwili może się uwolnić poprzez jej uiszczenie (art. 27 § 1 k.w.).
W przypadku wyższych kar grzywny ukarani często wpłacają kwotę częściowo i w tym przypadku jeżeli doszłoby do zamiany kary grzywny na zastępczą karę aresztu, to wówczas wymiaru zastępczej kary aresztu nie oblicza się od całej grzywny, tylko od wysokości grzywny, która pozostała ukaranemu do uregulowania (art. 27 § 2 k.w.).
Sąd orzekł wobec sprawcy wykroczenia z art. 87 §1 k.w. (tj. prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu) karę grzywny w wysokości 500 (pięćset) złotych. Ukarany uiścił tylko kwotę w wysokości 100 (stu) złotych. Po analizie akt sprawy sąd zarządził zamianę kary grzywny na zastępczą karę aresztu, określając w dniach wymiar zastępczej kary aresztu, wskazując, iż ukarany może uwolnić się od zastępczej kary aresztu poprzez uiszczenie pozostałej kwoty w wysokości 400 (czterystu) złotych.
Sylwia Uścimiak - uczestniczka prawniczego Seminarium Doktoranckiego na Uczelni Łazarskiego w Warszawie, absolwentka Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu
Polecamy serwis: Wykroczenia