Przepisy kodeksu wykroczeń stanowią, że każdy, kto bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom organizuje lub przeprowadza publiczną zbiórkę ofiar, podlega karze grzywny.
Czyn taki może być popełniony umyślnie. Warto zauważyć, że ustawodawca wprowadził także karalność podżegania (nakłaniania) i pomocnictwa (ułatwiania).
Zobacz także: Jak zorganizować zbiórkę publiczną
Komu można udzielić pozwolenia na zbiórkę pieniędzy
Pozwolenia na zbiórkę mogą być udzielone wyłącznie stowarzyszeniom, organizacjom posiadającym osobowość prawną (np. fundacjom) i komitetom organizowanym dla przeprowadzenia określonego celu. Ten cel nie może być sprzeczny z prawem i musi być godny poparcia za względu na interes publiczny, np. religijny, oświatowy, zdrowotny, kulturalno-społeczny.
Aby uzyskać zezwolenie na zbiórkę publiczną należy zwrócić się z wnioskiem o jego wydanie (wymaga to opłaty skarbowej w wysokości 5 zł) do odpowiedniego organu. Ubiegający się do wniosku powinien dołączyć również plan przeprowadzenie zbiórki, który określa m. in. jej cel, formy, termin rozpoczęcia i zakończenia, liczbę osób, które mają w niej brać udział.
W zależności od tego na jakim obszarze ma być ona przeprowadzona, pozwolenia w drodze decyzji administracyjnej udziela: wójt, burmistrz, starosta, marszałek województwa lub minister właściwy do spraw wewnętrznych. Określa w nim czas, w którym ma się odbyć oraz może wskazać warunki jej przeprowadzenia. W przypadku decyzji odmownej wnioskodawca ma możliwość odwołania się do organu wyższego stopnia.
Organowi, który udziela pozwolenia przysługuje prawo do kontroli zbiórki w każdym czasie pod względem: zgodności z udzielonym zezwoleniem, przestrzegania ustalonych warunków i sposobów jej prowadzenia, zapewnienia bezpieczeństwa oraz sposobu wykorzystania zebranych ofiar.
Kiedy zezwolenie nie jest potrzebne
Zgodnie z przepisami ustawy o zbiórkach publicznych zezwolenie nie jest potrzebne m.in. do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą; do zbiórek przeprowadzanych w drodze loterii pieniężnych lub fantowych, jeżeli zbiórki są przeprowadzane w miejscach publicznych; do zbiórek przeprowadzanych w lokalach prywatnych wśród grona znajomych, osobiście przeprowadzających zbiórkę; do zbiórek wśród młodzieży szkolnej w lokalach szkolnych, odbywających się na podstawie zezwolenia władz szkolnych.
Zobacz serwis: Charakterystyka wykroczeń
Odpowiedzialność za wykroczenie
Kto bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom organizuje lub przeprowadza publiczną zbiórkę ofiar podlega karze grzywny. Można również orzec przepadek przedmiotów uzyskanych ze zbiórki przeprowadzonej wbrew warunkom zezwolenia. Przepadek jest obowiązkowy, jeśli zbiórka została przeprowadzona bez zezwolenia. Sąd może orzec przepadek w sytuacji, gdy przedmioty uzyskane w zbiórce zostały przekazane przez sprawcę innej osobie lub instytucji niż wcześniej zakładano. Ulegają mu pieniądze uzyskane za zebrane ofiary w naturze i rzeczy nabyte za uzyskane ze zbiórki pieniądze.
Wszystkie przedmioty objęte przepadkiem są przekazywane instytucji pomocy społecznej lub instytucji kulturalno-oświatowej.
Podstawa prawna:
art. 56 kodeksu wykroczeń.