Paserstwo jest typem czynu zabronionego, który jest popełniany bardzo często. Wskazuje się niekiedy nawet, iż gdyby nie było paserów to nie byłoby też złodziei (bo nie mieliby dla kogo kraść). W związku z powyższym ustawodawca przyjął karalność tego czynu i to zarówno w formie wykroczenia, jak i przestępstwa. Przesłanką mającą wpływ na przedstawione rozróżnienie jest wartość przedmiotu paserstwa, która wynosi 250 zł ( wyjątkiem jest paserstwo kradzionego drewna – granicą wartości jest tu 75 zł)
Rodzaje paserstwa
Zgodnie z tym, co zostało wyżej przedstawione – ustawodawca rozróżnił wykroczenie paserstwa umyślnego (art. 122 § 1 Kodeksu wykroczeń) oraz nieumyślnego (art. 122 § 2 Kodeksu wykroczeń) Paserstwo umyślne zagrożone jest karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny zaś paserstwo nieumyślne podlega karą grzywny do 1 500 złotych albo karą nagany.
Dla porównania przestępstwo paserstwa umyślnego jest zagrożone karą od 3 miesięcy pozbawienia wolności do lat 5 (art. 291 § 1 Kodeksu karnego) zaś przestępstwo paserstwa nieumyślnego jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku (art. 292 § 1 Kodeksu karnego).
Zadaj pytanie: Forum prawników
Charakterystyka paserstwa umyślnego
Wykroczenie paserstwa umyślnego popełnia osoba, która nabywa mienie wiedząc o tym, że pochodzi ono z kradzieży bądź z przywłaszczenia, lub w celu osiągnięcia korzyści majątkowej mienie to przyjmuje lub pomaga w jej ukryciu albo zbyciu.
Przedstawione znamiona czynu sprowadzają się do tego, że sprawca wie o przestępczym pochodzeniu rzeczy i z pełną premedytacją podejmuje wobec niej jedno ze wskazanych zachowań: kupuje ją, pomaga ją sprzedać, dla korzyści majątkowej mienie to przyjmuje (przechowuje) albo pomaga je gdzieś ukryć (np. trzyma je w swojej szafie, w swoim pokoju). Wskazany zwrot dotyczący chęci uzyskania korzyści majątkowej należy rozumieć szeroko, jako korzyść nie tylko dla sprawcy, ale i dla innych osób (np. dla żony albo dzieci sprawcy).
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Charakterystyka paserstwa nieumyślnego
Wykroczenie paserstwa nieumyślnego popełnia osoba, która nabywa mienie, o którym na podstawie towarzyszących okoliczności powinna i mogła przypuszczać, że zostało uzyskane za pomocą kradzieży lub przywłaszczenia, lub która pomaga w jej zbyciu bądź w celu osiągnięcia korzyści majątkowej mienie to przyjmuje lub pomaga w jego ukryciu.
Istotą rozróżniającą ten typ wykroczenia od umyślnego jest to, że w tym przypadku sprawca nie działa z premedytacją, pełną świadomością co do przestępczego pochodzenia rzeczy, ale działa w takich okolicznościach, gdzie powinien i mógł się domyślić prawdziwego pochodzenia rzeczy.
Tę powinność właściwego rozeznania stanu rzeczy rozpatruje się w stosunku do modelowego wzorca, czyli porównuje się czy przysłowiowy „Kowalski” jako przeciętny obywatel podjąłby wątpliwość co do pochodzenia rzeczy.
W kontekście danego czynu rozpatrywane są również indywidualne cechy osobowe sprawcy, bo w pewnych sytuacjach życiowych można mieć inne oczekiwania w stosunku do osoby z wyższym wykształceniem niż do osoby po szkole zawodowej.
Wskazane okoliczności, które powinny wzbudzić czujność danej osoby to takie okoliczności jak nietypowe miejsce transakcji (np. sprzedaż telefonu w bramie na odludziu w nocy), ewidentnie zaniżona cena produktu, osobowość sprzedawcy (fakt, iż ktoś wie, iż ogólnie sprzedawca jest lub był złodziejem), kupowanie przedmiotu bez dokumentów, które standardowo powinny być wydane.