Kto może tworzyć komitety
Komitety wyborcze wyborach samorządowych mogą być tworzone przez następujące grupy:
- partie polityczne i koalicje partii politycznych;
- stowarzyszenia i organizacje społeczne;
- wyborców.
Komitety wyborcze tworzone przez partie polityczne
Funkcję komitetu wyborczego partii politycznej pełni organ upoważniony do reprezentowania jej na zewnątrz. Partia musi powołać pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego partii politycznej uprawnionego do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego oraz pełnomocnika finansowego.
Organ partii politycznej, upoważniony do reprezentowania jej na zewnątrz, obowiązany jest zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu oraz o zamiarze samodzielnego zgłaszania kandydatów na radnych. Zawiadomienia mogą być dokonane w terminie od dnia ogłoszenia rozporządzenia o zarządzeniu wyborów do 50 dnia przed dniem wyborów.
Partie polityczne mogą tworzyć w województwach, powiatach i gminach koalicje wyborcze w celu wspólnego zgłaszania kandydatów na radnych odpowiednich sejmików województw, rad powiatów i rad gmin.
Czynności wyborcze w imieniu koalicji wyborczej partii politycznych wykonuje koalicyjny komitet wyborczy partii politycznych, utworzony przez organy partii politycznych upoważnione do ich reprezentowania na zewnątrz.
Na nazwę partyjnego komitetu wyborczego składają się: słowa "komitet wyborczy" oraz nazwa partii natomiast nazwa koalicyjnego komitetu wyborczego partii politycznych to: "koalicyjny komitet wyborczy" oraz nazwa koalicji wyborczej.
Zobacz: Kalendarium wyborcze
Tworzenie komitetów wyborczych przez stowarzyszenia i organizacje społeczne
Funkcję komitetu wyborczego organizacji pełni organ upoważniony do reprezentowania jej na zewnątrz. Organ ten ma obowiązek powołania pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego organizacji uprawnionego do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego oraz pełnomocnika finansowego.
Organ organizacji, upoważniony do reprezentowania jej na zewnątrz, obowiązany jest zawiadomić komisarza wyborczego właściwego ze względu na siedzibę organizacji o utworzeniu komitetu oraz o zamiarze zgłaszania kandydatów na radnych.
W przypadku gdy komitet wyborczy organizacji zamierza zgłosić kandydatów na radnych w więcej niż w jednym województwie, organ obowiązany jest zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu oraz o zamiarze zgłaszania kandydatów na radnych.
Zawiadomienia mogą być dokonane w terminie od dnia ogłoszenia rozporządzenia o zarządzeniu wyborów do 50 dnia przed dniem wyborów.
Nazwa komitetu wyborczego organizacji to: wyrazy "komitet wyborczy" oraz nazwa organizacji.
Zobacz także: Czynne prawo wyborcze
Tworzenie komitetów przez wyborców
Obywatele, w liczbie co najmniej 5, mający prawo wybierania, mogą utworzyć komitet wyborczy wyborców, składając pisemne oświadczenie o utworzeniu komitetu, z podaniem swoich imion i nazwisk, adresów zamieszkania oraz numerów ewidencyjnych PESEL.
Komitet wyborczy wyborców powołuje pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego wyborców uprawnionego do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego oraz pełnomocnika finansowego.
Pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego i pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego powołuje się spośród osób wchodzących w skład komitetu wyborczego wyborców.
Po zebraniu co najmniej 20 podpisów obywateli mających prawo wybierania, popierających utworzenie komitetu, pełnomocnik wyborczy zawiadamia komisarza wyborczego właściwego ze względu na siedzibę komitetu.
W imieniu obywateli, którzy zamierzają zgłosić kandydatów na radnych w więcej niż w jednym województwie, po zebraniu co najmniej 1 000 podpisów obywateli mających prawo wybierania, popierających utworzenie komitetu, pełnomocnik wyborczy zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu.
Zawiadomienie może być dokonane w terminie od dnia ogłoszenia rozporządzenia o zarządzeniu wyborów do 50 dnia przed dniem wyborów.
W przypadku, gdy gmina liczy mniej niż 20 tys. mieszkańców, a komitet zgłasza jedynie kandydatów do jej rady, nie musi zbierać podpisów poparcia ani powoływać pełnomocnika finansowego.
Nazwa komitetu wyborczego wyborców oprócz wyrazów "komitet wyborczy wyborców" powinna zawierać określenie odróżniające od innych komitetów.
Odpowiedzialność za zobowiązania majątkowe komitetu
Za zobowiązania majątkowe komitetu odpowiada tworzący go podmiot, ponieważ komitet nie jest samodzielną osobą prawną.
Zobacz również serwis: Wybory
Rozwiązanie komitetu wyborczego
Komitet wyborczy zostaje rozwiązany z mocy prawa:
- po przyjęciu przez organ wyborczy – Państwowej Komisji Wyborczej albo komisarza wyborczego - sprawozdania finansowego komitetu o jego przychodach, wydatkach i zobowiązaniach finansowych;
- po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia odwołania albo skargi na odrzucenie sprawozdania finansowego;
- po wydaniu orzeczenia Sądu Najwyższego albo sądu okręgowego uwzględniającego albo odrzucającego skargę lub odwołanie na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej albo postanowienie komisarza wyborczego w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego.
Komitet można również rozwiązać jeszcze przed wyborami. O fakcie tym tworzący go podmiot zawiadamia niezwłocznie organ wyborczy, który przyjął zawiadomienie o utworzeniu komitetu.
Jeżeli rozwiązanie komitetu nastąpiło po zarejestrowaniu kandydatów, zawiadamia się o tym także właściwą terytorialną komisję wyborczą. Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego składa w terminie 14 dni od dnia złożenia zawiadomienia o rozwiązaniu komitetu sprawozdanie finansowe.