Organizacja samorządu terytorialnego

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Samorząd terytorialny to forma lokalnego życia publicznego, ważny element społeczeństwa obywatelskiego.
Samorząd terytorialny to forma lokalnego życia publicznego, ważny element społeczeństwa obywatelskiego. Jego ideą jest decentralizacja władzy państwowej i działanie bliżej obywatela, dzięki czemu łatwiej jest realizować specyficzne interesy społeczeństwa lokalnego. Zadaniem samorządu terytorialnego jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb lokalnej społeczności.

W Polsce samorządy zostały zorganizowane, zgodnie z podziałem terytorialnym państwa, trójszczeblowo i składają się z

  • gmin
  • powiatów
  • województw

Organy gminy

Podstawową jednostką organizacyjną jest gmina. Jej mieszkańcy podejmują decyzje za pośrednictwem organów gminy lub w głosowaniu powszechnym(referendum).

Organem stanowiącym i kontrolnym gminy jest wybierana co 4 lata rada gminy.  W jej skład wchodzą radni, których liczba zależy od ilości mieszkańców w gminie (od 15 do 25 radnych).

Organem wykonawczym gminy jest wójt. W gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, organem wykonawczym jest burmistrz, a w miastach powyżej 100.000 mieszkańców - prezydent miasta.

Organy powiatu

Powiaty tworzy kilka sąsiadujących ze sobą gmin. Władzę uchwałodawczą sprawuje tutaj rada powiatu, wybierana przez ogół mieszkańców. Liczba radnych waha się od 15 do 25, w zależności od ilości mieszkańców zamieszkujących powiat. Starosta(powoływany przez radę powiatu) wraz z urzędem powiatowym(starostwem) jest organem wykonawczym.

Organy województwa

Największymi jednostkami samorządu terytorialnego są województwa. Organy samorządowe województwa tworzą : sejmik wojewódzki- władza uchwałodawcza oraz marszałek województwa wraz z urzędem marszałkowskim-władza wykonawcza. Sejmik wybierany jest przez wszystkich uprawnionych do głosowania mieszkańców. To on powołuje marszałka. Kadencja sejmiku trwa 4 lata, a w jego skłąd wchodzi 30 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tyś mieszkańców.

W województwach obok administracji samorządowej funkcjonuje również administracja rządowa, której reprezentantem jest wojewoda.

Konstytucja RP wskazuje tryb wyboru organów stanowiących. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik wojewódzki wybierane są w drodze wyborów powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Szczegółowe zasady zawiera Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich.

Prawo
Renta wdowia 2025: nie dla każdej wdowy i wdowca. Jest kilka warunków i limit kwotowy
16 sie 2024

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Nowelizacja ta jest już podpisana przez Prezydenta RP i czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Czy jest dopuszczalne użyczenie nieruchomości przez jednego współwłaściciela?
16 sie 2024

Oddanie użyczającemu rzeczy, najczęściej nieruchomości do korzystania osobie trzeciej w sytuacji, gdy użyczający jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, nie budzi większych wątpliwości. Inaczej wygląda jednak wyrażenie zgody na korzystanie z nieruchomości jedynie przez jednego lub część współwłaścicieli.

7 tys. zł czy 6 450 zł zasiłku pogrzebowego od 2025 r.? Ostateczna decyzja prawdopodobnie we wrześniu
16 sie 2024

Resort rodziny stoi na stanowisku, że wysokość zasiłku pogrzebowego powinna być podwyższona do 7 tys. zł. Co z propozycją ministra finansów, który stoi na stanowisku, że zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6 tys. 450 zł? Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że ostateczną decyzję poznamy najprawdopodobniej we wrześniu.

Czy wdowia renta należy się po rozwodzie? Jest wyjaśnienie
16 sie 2024

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak wyjaśnił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Ochrona prawna pracowników załatwiających sprawy sygnalistów
16 sie 2024

Czy ochrona prawna sygnalistów rozciąga się na pracowników załatwiających sprawy sygnalistów? Czy ich również dotyczy zakaz podejmowania działań odwetowych oraz inne środki ochrony? Co z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia?

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Czy wiesz, o ile? 2 miliony Polaków szykują się do składania wniosków
16 sie 2024

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Ta renta ma poprawić sytuację finansową owdowiałych osób, a przepisy zadziałają wstecz. Ważne jest jednak to, że śmierć małżonka nie mogła mieć miejsca wcześniej, niż pięć lat przed osiągnięciem przez uprawnionego wieku emerytalnego.

1000 zł z tytułu urodzenia się dziecka od 1 listopada 2024 r.
16 sie 2024

Wśród świadczeń rodzinnych znajduje się także jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Od 1 listopada 2024 r. będzie wynosiła 1000 zł. Sprawdź, komu przysługuje. Jakie warunki trzeba spełniać, by uzyskać zapomogę. Kiedy należy złożyć wniosek.

215,84 zł zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2024 r.
16 sie 2024

215,84 zł zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2024 r. Tyle będzie wynosił zasiłek pielęgnacyjny w nowym okresie zasiłkowym. W Dzienniku Ustaw opublikowane zostało stosowne rozporządzenie w tej sprawie. Sprawdź, komu będzie przysługiwało.

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025
16 sie 2024

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025. Choć jest zapowiadane jako korzystne dla nauczycieli, to budzi wiele wątpliwości i prognozuje się, że niewielu nauczycieli zdecyduje się z niego skorzystać.

Mieszkanie dla studenta [rok akademicki 2024/2025]. Porównanie kosztów wynajmu i zakupu. Kredyt może być tańszy niż czynsz najmu
15 sie 2024

Rozpoczęcie studiów daleko od domu rodzinnego, to konieczność znalezienia miejsca do mieszkania w mieście akademickim (z reguły dużym mieście). Ile kosztuje na progu roku akademickiego 2024/2025 wynajem lokum dla studenta a ile zakup niewielkiego mieszkania?

pokaż więcej
Proszę czekać...