Organizacja samorządu terytorialnego

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Samorząd terytorialny to forma lokalnego życia publicznego, ważny element społeczeństwa obywatelskiego.
Samorząd terytorialny to forma lokalnego życia publicznego, ważny element społeczeństwa obywatelskiego. Jego ideą jest decentralizacja władzy państwowej i działanie bliżej obywatela, dzięki czemu łatwiej jest realizować specyficzne interesy społeczeństwa lokalnego. Zadaniem samorządu terytorialnego jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb lokalnej społeczności.

W Polsce samorządy zostały zorganizowane, zgodnie z podziałem terytorialnym państwa, trójszczeblowo i składają się z

  • gmin
  • powiatów
  • województw

Organy gminy

Podstawową jednostką organizacyjną jest gmina. Jej mieszkańcy podejmują decyzje za pośrednictwem organów gminy lub w głosowaniu powszechnym(referendum).

Organem stanowiącym i kontrolnym gminy jest wybierana co 4 lata rada gminy.  W jej skład wchodzą radni, których liczba zależy od ilości mieszkańców w gminie (od 15 do 25 radnych).

Organem wykonawczym gminy jest wójt. W gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, organem wykonawczym jest burmistrz, a w miastach powyżej 100.000 mieszkańców - prezydent miasta.

Organy powiatu

Powiaty tworzy kilka sąsiadujących ze sobą gmin. Władzę uchwałodawczą sprawuje tutaj rada powiatu, wybierana przez ogół mieszkańców. Liczba radnych waha się od 15 do 25, w zależności od ilości mieszkańców zamieszkujących powiat. Starosta(powoływany przez radę powiatu) wraz z urzędem powiatowym(starostwem) jest organem wykonawczym.

Organy województwa

Największymi jednostkami samorządu terytorialnego są województwa. Organy samorządowe województwa tworzą : sejmik wojewódzki- władza uchwałodawcza oraz marszałek województwa wraz z urzędem marszałkowskim-władza wykonawcza. Sejmik wybierany jest przez wszystkich uprawnionych do głosowania mieszkańców. To on powołuje marszałka. Kadencja sejmiku trwa 4 lata, a w jego skłąd wchodzi 30 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tyś mieszkańców.

W województwach obok administracji samorządowej funkcjonuje również administracja rządowa, której reprezentantem jest wojewoda.

Konstytucja RP wskazuje tryb wyboru organów stanowiących. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik wojewódzki wybierane są w drodze wyborów powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Szczegółowe zasady zawiera Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich.

Prawo
Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot?
18 lis 2024

Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot? Komisje sejmowe we wtorek rozpatrzą informacje nt. przygotowania podstawy programowej i harmonogramu prac.

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia. Trzy projekty w Sejmie
18 lis 2024

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia dotycząca podstawy wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej. Trzy projekty w Sejmie

Prawo budowlane do zmiany. Nowe garaże i piwnice muszą być miejscami doraźnego schronienia
18 lis 2024

Konieczne są zmiany w prawie budowlanym. Ponieważ od 2026 roku piwnice i garaże w nowo budowanych obiektach użyteczności publicznej i blokach mieszkalnych będą musiały być tak zaprojektowane, by móc stworzyć w nich miejsca doraźnego schronienia.

Nowe przedmioty w szkole. Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska od roku szkolnego 2025/2026
18 lis 2024

Trwają prace nad projektem rozporządzeniem wprowadzającym do szkół nowe przedmioty: edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Projekt trafił do konsultacji społecznych.

QUIZ Szybka 10 z wiedzy ogólnej. Rozruszaj swój mózg
18 lis 2024
Jesienią nie zapominasz o aktywności fizycznej? Świetnie, ale pamiętaj też o gimnastyce umysłu. Szybka 10 pytań z wiedzy ogólnej to doskonałe ćwiczenie na rozruszanie mózgu.
B2B (samozatrudnienie) zamiast umowy o pracę. Wady i zalety. Komu się opłaca taka forma współpracy zarobkowej?
18 lis 2024

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Cena prądu w 2025 roku. Gospodarstwa domowe nadal z gwarantowaną ceną maksymalną 500 zł netto za 1 MWh
18 lis 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce przedłużenia na 2025 rok obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych, ustalonej na niższym poziomie niż cena, która wynika z zatwierdzonych taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. 18 listopada 2024 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców (…).

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany
18 lis 2024

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany. Kto podlega obowiązkowi szkolnemu? Do kiedy trwa obowiązek szkolny? Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem.

Vouchery Biedronki - reklamy nie wyjaśniają precyzyjnie zasad. Prezes UOKiK stawia zarzuty. Grozi kara do 10% obrotu
18 lis 2024

Na początku 2024 roku, 31 stycznia i 14 lutego, w sklepach Biedronka odbyły się jednodniowe akcje promocyjne – „Specjalna Środa” i „Walentynkowa Środa”. Klienci byli zachęcani do kupienia określonych produktów, za które mieli otrzymać „Zwrot 100% na voucher”. Okazało się jednak, że przedsiębiorca w przekazach reklamowych nie informował jasno o zasadach akcji. Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska zarzut naruszenia zbiorowych interesów konsumentów za co grozi kara do 10 proc. obrotu.

Wysyp mandatów. W tych miejscach kierowcy muszą się mieć na baczności. Inaczej wezwanie
18 lis 2024

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

pokaż więcej
Proszę czekać...