Pierwsze wolne wybory

Łukasz Matys
rozwiń więcej
Pierwsze wolne wybory - 4 czerwca 1989/ fot. Fotolia / inforCMS
„Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm.” Te pamiętne słowa 28 października 1989 r. wygłosiła Joanna Szczepkowska. Trudno uznać, że jednego dnia w Polsce skończył się komunizm, jednak data 4 czerwca na długo zapisze się w polskiej historii.

Dnia 4 czerwca 1989 r. odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu oraz w pełni wolne wybory do Senatu. Było to bez wątpienia zdarzenie bez precedensu w krajach demokracji ludowej. Chociaż dzisiaj za moment upadku komunizmu uznaje się zburzenie muru berlińskiego to jednak wydarzenia w Polsce utorowały drogę do zwycięstwa nad Wielkim Bratem.

Droga do wolności

Początków drogi do odzyskania demokracji można dopatrywać się już w wydarzeniach 1956 r. Kiedy to pracownicy fabryki Hipolita Cegielskiego w Poznaniu wyszli protestować przeciwko władzy ludowej. Władza krwawo stłumiła rozruchy, jednak duch wolności w narodzie nie zaginął.

Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!

W następnych latach Polacy wielokrotnie buntowali się przeciwko rządzącej partii. Wystarczy wymienić takie daty jak marzec 1968, grudzień 1970, czerwiec 1976. Jednoznacznie kojarzą się z nimi wystąpienia społeczeństwa przeciwko uciskowi i brakowi swobód.

Prawdziwy przełom wiązał się jednak z dwoma wydarzeniami. Pierwszym z nich był wybór Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową i jego pierwsza pielgrzymka do Polski w 1979 roku. Wtedy też na placu Zwycięstwa w Warszawie wygłosił on słynne słowa „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi.. tej ziemi”. Pielgrzymka ta wzbudziła wielkie nadzieje na poprawę sytuacji w kraju, w społeczeństwie zaś pojawiła się chęć zmian i buntu przeciwko narzuconej władzy.

Drugim równie ważnym wydarzeniem, które przyczyniło się do upadku komunizmu były strajki sierpniowe i powołanie do życia NSZZ Solidarność. Po protestach, które ogarnęły cały kraj władza musiała ulec robotnikom i podpisała w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu Zdroju stosowne porozumienia. Dzięki nim można było zalegalizować niezależne od władz związki zawodowe. Miało to miejsce w 1980 roku.

Konsekwencją tych wydarzeń były obrady okrągłego stołu a także pierwsze wolne wybory. Co fakt w grudniu 1981 roku decydenci z gen. Jaruzelskim na czele starali się siłą stłumić polski pochód do wolności. Jednak dalsze zmiany okazały się nieuniknione.

W roku 1988 władza musiała znowu negocjować z robotnikami i opozycją. Tym razem miało to miejsce w gabinetach przywódców PRL i w studiu telewizyjnym. Rok później rozpoczęto natomiast negocjacje przy Okrągłym Stole i w osławionej Magdalence.

Wybory

W wyniku negocjacji ustalono, że w Sejmie o 35% mandatów będą ubiegać się kandydaci w wolnych i demokratycznych wyborach. Pozostałe 65% miejsc miało przypaść partii rządzącej i jej satelitom Stronnictwu Demokratycznemu oraz Zjednoczonemu Stronnictwu Ludowemu. Natomiast wybory do Senatu miały być w pełni wolne. W wyniku wyborów strona opozycyjna uzyskała 161 mandatów w Sejmie (wszystkie które były do podziału) oraz 99 mandatów na 100 możliwych w Senacie. Warto dodać że wybory odbywały się w dwóch turach. W pierwszej frekwencja wyniosła 62% a w drugiej 25%. Pozwoliło to na powołanie pierwszego niekomunistycznego rządu w demoludach. Na czele tego gabinetu stanął Tadeusz Mazowiecki.

Polecamy serwis: Sprawy urzędowe

Nie wszyscy świętują

Nie wszyscy jednak świętują 4. czerwca jako dzień zwycięstwa nad komunizmem. Część Polaków skupia się tego dnia na innych wydarzeniach z najnowszej historii. Bowiem 4 czerwca 1992 roku Sejm wyraził votum nieufności dla gabinetu Jana Olszewskiego. Wydarzenie to było pokłosiem ujawnienia tzw. listy Macierewicza i zamieszania wokół lustracji. Do tej pory wydarzenia te budzą kontrowersje i spory polityczne.

Zadaj pytanie na FORUM

Prawo
Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot?
18 lis 2024

Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot? Komisje sejmowe we wtorek rozpatrzą informacje nt. przygotowania podstawy programowej i harmonogramu prac.

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia. Trzy projekty w Sejmie
18 lis 2024

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia dotycząca podstawy wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej. Trzy projekty w Sejmie

Prawo budowlane do zmiany. Nowe garaże i piwnice muszą być miejscami doraźnego schronienia
18 lis 2024

Konieczne są zmiany w prawie budowlanym. Ponieważ od 2026 roku piwnice i garaże w nowo budowanych obiektach użyteczności publicznej i blokach mieszkalnych będą musiały być tak zaprojektowane, by móc stworzyć w nich miejsca doraźnego schronienia.

Nowe przedmioty w szkole. Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska od roku szkolnego 2025/2026
18 lis 2024

Trwają prace nad projektem rozporządzeniem wprowadzającym do szkół nowe przedmioty: edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Projekt trafił do konsultacji społecznych.

QUIZ Szybka 10 z wiedzy ogólnej. Rozruszaj swój mózg
18 lis 2024
Jesienią nie zapominasz o aktywności fizycznej? Świetnie, ale pamiętaj też o gimnastyce umysłu. Szybka 10 pytań z wiedzy ogólnej to doskonałe ćwiczenie na rozruszanie mózgu.
B2B (samozatrudnienie) zamiast umowy o pracę. Wady i zalety. Komu się opłaca taka forma współpracy zarobkowej?
18 lis 2024

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Cena prądu w 2025 roku. Gospodarstwa domowe nadal z gwarantowaną ceną maksymalną 500 zł netto za 1 MWh
18 lis 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce przedłużenia na 2025 rok obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych, ustalonej na niższym poziomie niż cena, która wynika z zatwierdzonych taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. 18 listopada 2024 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców (…).

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany
18 lis 2024

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany. Kto podlega obowiązkowi szkolnemu? Do kiedy trwa obowiązek szkolny? Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem.

Vouchery Biedronki - reklamy nie wyjaśniają precyzyjnie zasad. Prezes UOKiK stawia zarzuty. Grozi kara do 10% obrotu
18 lis 2024

Na początku 2024 roku, 31 stycznia i 14 lutego, w sklepach Biedronka odbyły się jednodniowe akcje promocyjne – „Specjalna Środa” i „Walentynkowa Środa”. Klienci byli zachęcani do kupienia określonych produktów, za które mieli otrzymać „Zwrot 100% na voucher”. Okazało się jednak, że przedsiębiorca w przekazach reklamowych nie informował jasno o zasadach akcji. Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska zarzut naruszenia zbiorowych interesów konsumentów za co grozi kara do 10 proc. obrotu.

Wysyp mandatów. W tych miejscach kierowcy muszą się mieć na baczności. Inaczej wezwanie
18 lis 2024

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

pokaż więcej
Proszę czekać...