Wybory parlamentarne

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Współcześnie Sejm złożony jest z 460 posłów, wybieranych przez naród w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, proporcjonalnych i tajnych. / inforCMS
Sejm i Senat to organy władzy ustawodawczej w Polsce wybierane co 4 lata przez ogół obywateli.

Historia polskiego parlamentaryzmu sięga XV wieku. Pierwszy sejm walny zebrał się w 1493 roku w Piotrkowie. Posłowie szlacheccy obradowali w izbie poselskiej, zaś w składzie senatu znaleźli się członkowie dawnej rady królewskiej( wybierani przez monarchę najwyżsi urzędnicy).

Do kompetencji ówczesnego sejmu należało:

  • nakładanie podatków,
  • zwoływanie pospolitego ruszenia,
  • zawieranie traktatów pokojowych.

Wraz z upływem czasu , przemianami gospodarczo-społecznymi kształt parlamentu uległ znacznym przeobrażeniom.

Zobacz również: Wybory parlamentarne

Niższa izba parlamentu

Współcześnie Sejm złożony jest z 460 posłów, wybieranych przez naród w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, proporcjonalnych i tajnych.

Każdy wyborca ma jeden głos. Czynne prawo wyborcze mają obywatele którzy ukończyli 18 lat, bierne-21 lat. Rozdział mandatów jest przeprowadzany według zasady proporcjonalności. W podziale mandatów obowiązuje próg 5% (8% dla koalicji wyborczych), co oznacza że uwzględnia się listy tylko tych komitetów wyborczych które uzyskały co najmniej 5% ważnych głosów w skali kraju.

W celu przeprowadzenia wyborów, kraj dzielony jest na wielomandatowe okręgi wyborcze ( w ostatnich wyborach było ich 41), w których wybiera się od 7 do 19 posłów.

Wyższa izba parlamentu

Senat to izba wyższa polskiego parlamentu. Składa się ona ze 100 senatorów wybieranych równocześnie z  posłami, w wyborach trójprzymiotnikowych: powszechnych, bezpośrednich i tajnych. Wybory do Senatu w odróżnieniu od proporcjonalnych wyborów do Sejmu odbywają się w systemie większościowym, w 40 okręgach wielomandatowych. W każdym okręgu wybiera się od 2 do 4 senatorów.

Czynne prawo wyborcze do Senatu mają osoby które ukończyły najpóźniej w dniu wyborów 18 lat, natomiast bierne 30 lat. Podwyższona granica wieku wynika z pozycji Senatu, określanego jako izba refleksji. Ma on znaczący wpływ na kształt ustaw przedkładanych przez Sejm.

Zobacz również: Sprawy urzędowe

Organizacja wyborów

Wybory przeprowadzają komisje wyborcze: państwowa, okręgowe i obwodowe.

Listy kandydatów na posłów i senatorów zgłaszane są w okręgach przez komitety wyborcze. Każdy komitet może zgłosić tylko jedną listę okręgową ,a kandydować można tylko w jednym okręgu. Zgłoszenie kandydata na posła musi być poparte 5 000 podpisów wyborców stale zamieszkujących w danym okręgu, natomiast zgłoszenie senatora wymaga 3000 podpisów.

Prawo
Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Płaca minimalna 2025: Ile wyniesie na rękę, czyli netto?
17 lip 2024

Jaka będzie płaca minimalna w 2025 roku? Rząd zaproponował, aby od 1 stycznia 2025 r. najniższe wynagrodzenie za pracę wyniosło 4626 zł brutto. Ta propozycja ma duże szanse na wejście w życie, bo Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tej sprawie. Zobaczmy, ile to jest netto, czyli "na rękę".

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

pokaż więcej
Proszę czekać...