Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na problem diet dla członków obwodowych komisji wyborczych. Jak wskazuje, podczas wyborów parlamentarnych oraz referendum ogólnokrajowego będą one takie, jak podczas wyborów do Sejmu i Senatu RP, Prezydenta RP oraz do Parlamentu Europejskiego. „Przy jednoczesnych wyborach i referendum członkowie obwodowych komisji wyborczych nie będą mieli jednak tożsamych zadań i nie będą wykonywać tożsamej pracy, jak przy samych wyborach - podkreśla RPO.
Zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi o stanowisko w tej sprawie Magdalenę Pietrzak, sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej i szefową Krajowego Biura Wyborczego.
Wybory i referendum a wysokość diet
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek dotyczący sposobu ustalania wysokości diet za pracę w komisji obwodowej w przypadku przeprowadzania jednocześnie wyborów do Sejmu RP i Senatu RP oraz referendum ogólnokrajowego.
Zgodnie z przesłanym przez wnioskodawcę pismem Szefa Krajowego Biura Wyborczego, do określenia wysokości diet przysługujących członkom obwodowych komisji wyborczych zastosowanie będzie miała uchwała nr 29/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z 2 sierpnia 2023 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i Senatu RP, Prezydenta RP i Parlamentu Europejskiego.
Z pisma wynika, że zgodnie z wykładnią Biura, w przypadku przeprowadzanych jednocześnie wyborów parlamentarnych i referendum ogólnokrajowego, nie znajdą zastosowania przepisy rozporządzenia MSWiA z 30 kwietnia 2003 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom obwodowych komisji do spraw referendum w referendum ogólnokrajowym oraz trybu udzielania im dni wolnych od pracy. Taka wykładnia wynika z art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym.
Przepisy te wskazują, że w przypadku przeprowadzenia referendum i wyborów w tym samym dniu głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla właściwych wyborów i na podstawie spisów wyborców sporządzonych dla tych wyborów, a zadania komisarzy wyborczych i komisji obwodowych wykonują odpowiednio okręgowe i obwodowe komisje wyborcze powołane do przeprowadzenia właściwych wyborów.
Więcej zadań komisji
Tymczasem w przypadku jednoczesnych wyborów parlamentarnych oraz referendum ogólnokrajowego członkowie obwodowych komisji wyborczych nie będą przecież mieli tożsamych zadań i nie będą wykonywać tożsamej pracy jak w przypadku przeprowadzenia samych wyborów.
W szczególności ustalenie wyników głosowania w obwodzie wymaga podjęcia szeregu działań, które nie są podejmowane podczas samych wyborów, w tym:
- ustalenia liczby niewykorzystanych kart do głosowania w referendum i umieszczenia ich w zapieczętowanym pakiecie,
- ustalenia liczby osób uprawnionych do głosowania oraz liczby osób, którym wydano karty do głosowania,
- przeliczenia wyjętych z urny kart do głosowania, ustalenia i podania w protokole głosowania w obwodzie przyczyny ewentualnych niezgodności w liczbie kart w urnie oraz liczbie kart wydanych.
Dlatego też, wyceniając wysiłek członków komisji, nie można pomijać tego, że będą oni wykonywać zarówno zadania związane z przeprowadzeniem referendum, jak i z przeprowadzeniem wyborów.