Wybory parlamentarne w 1989 r.

24 sierpnia 1989 r. powołany został rząd premiera Tadeusza Mazowieckiego. / inforCMS
Wybory do tzw. „Sejmu kontraktowego” były pierwszymi częściowo wolnymi wyborami w Polsce od czasu II wojny światowej. Odbyły się 4 czerwca i 18 czerwca 1989 r.

Były one wynikiem kompromisu przy Okrągłym Stole. Zgodnie z porozumieniem wybory do Sejmu miały być jedynie w części demokratyczne. Z 460 mandatów w Sejmie, jedynie 161 miałoby obsadzony na podstawie demokratycznej formuły. Mogły o nie rywalizować wszystkie partie. Reszta mandatów miała przypaść PZPR oraz partiom koalicyjnym, tj. Zjednoczonemu Stronnictwu Ludowemu oraz Stronnictwu Demokratycznemu.

Z kolei wyboru do dopiero co tworzonego Senatu, miały być w pełni demokratyczne. Do obsadzenia było 100 mandatów senatorskich.

Przebieg kampanii

Kampania wyborcza Solidarności, która została ponownie zalegalizowana w kwietniu 1989 r., była prowadzona w oparciu o Komitet Obywatelski "Solidarność", powstały jeszcze w grudniu 1988 r.

Na potrzeby kampanii opozycja przyjęła strategię wyborczą, przyjmując zasadę, iż o jeden mandat parlamentarny może walczyć tylko jeden kandydat Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Dlatego też w wyborach do Sejmu wystawionych zostało 161 kandydatów, zaś o mandaty senatorów ubiegało się 100 osób.

Kampania Solidarności była prowadzona z rozmachem i pomysłem. Niemal każdy kandydat Komitetu Obywatelskiego prezentował się na zdjęciu z Lechem Wałęsą.

Zobacz również: Wybory parlamentarne w 1991 r.

Wybory

Pierwsza tura wyborów odbyła się 4 czerwca oraz zakończyła się przygniatającym zwycięstwem Solidarności. W części demokratycznej wyborów, do której została dopuszczona opozycja, Komitet Obywatelski zdobył 160 mandatów do Sejmu, pozostawiając jeden mandat nieobsadzony. Z kolei na 100 mandatów senatorskich, Solidarność obsadziła w pierwszej turze 92.

Zwycięstwo wyborcze Solidarności zostało potwierdzone w drugiej turze wyborów, która odbyła się 18 czerwca. Komitet Obywatelski zdołał obsadzić ostatni mandat do Sejmu, zdobył również 7 dodatkowych mandatów senatorskich. Na 100 miejsc w Senacie opozycja obsadziła 99, pozostawiając jeden dla kandydata niezależnego.

Sejm po wyborach

Pomimo zwycięstwa Solidarność nie zdobyła większości w Sejmie, co wynikało z faktu, iż większość mandatów sejmowych nie była obsadzana zgodnie z zasadami demokracji. W wyniku wyborów Komitet Obywatelski obsadził w Sejmie 161 mandatów, czyli wszystkie z wyboru demokratycznego. Klub sejmowy PZPR zdobył 173 mandaty. ZSL oraz SD dysponowały odpowiednio 76 oraz 27 mandatami.

Rząd Mazowieckiego

Pomimo tego Solidarność uzyskała możliwość utworzenia własnego rządu. Wynikało to z faktu, iż ZSL i SD, dotąd wierni koalicjanci PZPR przeszli na stronę opozycji, tworząc tym samym niezbędną do rządzenia większość. 24 sierpnia 1989 r. powołany został rząd premiera Tadeusza Mazowieckiego.

Zobacz również serwis: Wybory parlamentarne

Prawo
Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Płaca minimalna 2025: Ile wyniesie na rękę, czyli netto?
17 lip 2024

Jaka będzie płaca minimalna w 2025 roku? Rząd zaproponował, aby od 1 stycznia 2025 r. najniższe wynagrodzenie za pracę wyniosło 4626 zł brutto. Ta propozycja ma duże szanse na wejście w życie, bo Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tej sprawie. Zobaczmy, ile to jest netto, czyli "na rękę".

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

pokaż więcej
Proszę czekać...