Okres sprawowania mandatu parlamentarnego trwa 5 lat i równa kadencji Parlamentu Europejskiego. Rozpoczyna się wraz z otwarciem pierwszej sesji parlamentu następującej po poszczególnych wyborach. Kompetencje ustępującego Parlamentu Europejskiego wygasają bowiem w momencie otwarcia pierwszego posiedzenia nowego Parlamentu Europejskiego.
Istnieją jednakże sytuacje kiedy deputowany kończy swoją kadencję przed czasem. Wówczas na jego miejsce wchodzi kolejna osoba z listy okręgowej, zgłoszonej przez komitet wyborczy z którego startował.
Powstanie wakatu
Kwestia wygaśnięcia i utraty mandatu regulowana jest na poziomie prawa krajowego - w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112). Zgodnie z tym aktem prawnym, mandat posła wygasa w wyniku śmierci lub zrzeczenia się przez niego mandatu. Wakat powstaje również wyniku utraty mandatu przez posła, np. w przypadku powołania go na stanowisko niepołączalne z mandatem posła do Parlamentu Europejskiego lub np. utraty prawa wybieralności.
Poseł zrzekający się mandatu ma obowiązek poinformować o tym Przewodniczącego i podać datę, z którą zrzeczenie się jest skuteczne, nie przekraczającą trzech miesięcy od daty złożenia powiadomienia o zrzeczeniu.
Zobacz również: Wybory do PE 2014 – termin
Zapełnienie wakatu - procedura
W przypadku wygaśnięcia mandatu posła do Parlamentu Europejskiego nie jest konieczne rozpisywanie nowych wyborów. Wykorzystywane są bowiem listy okręgowe kandydatów do europarlamentu z minionych wyborów.
Marszałek Sejmu zawiadamia kolejnego (ze względu na najwyższą liczbę otrzymanych głosów ) uprawnionego kandydata z tej samej listy okręgowej, z której startował ustępujący eurodeputowany, o przysługującym mu pierwszeństwie do mandatu. Może on w ciągu 7 dni zrzec się pierwszeństwa do obsadzenia mandatu na rzecz kolejnego uprawnionego kandydata z tej samej listy.
W przypadku gdy obsadzenie mandatu posła do Parlamentu Europejskiego w tym trybie byłoby niemożliwe z powodu braku kandydatów, Marszałek Sejmu zawiadamia kandydata z innej listy okręgowej tego samego komitetu wyborczego, który w wyborach otrzymał największą liczbę głosów.
Zapytaj na: Forum
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112).