Instytucja referendum
Referendum polega na udzieleniu na urzędowej karcie głosowania pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie albo pytania lub na dokonaniu wyboru między zaproponowanymi wariantami rozwiązań
Ustawa o referendum ogólnokrajowym wyróżnia kilka rodzajów głosowań:
- Referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej
- Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa
- Referendum zatwierdzające zmianę Konstytucji RP
Zgoda na ratyfikację umowy międzynarodowej
Przykładem pierwszego z nich było przeprowadzone w roku 2003 referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
Zgodę na ratyfikację takiej umowy może uchwalić parlament lub ogół obywateli w drodze referendum. Decyduje o tym Sejm podejmując uchwałę
bezwzględną większością głosów.
Referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej może również zarządzić Sejm lub Prezydent za zgodą Senatu. Wynik referendum jest wiążący jeżeli wzięła w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.
Sprawy o szczególnym znaczeniu dla państwa
Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa zarządzić może Sejm uchwałą podjętą bezwzględną większością głosów ( 50% głosów +1) lub Prezydent za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów. Wynik referendum jest wiążący jeżeli wzięła w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.
Sejm może postanowić o poddaniu określonej sprawy pod referendum z inicjatywy obywateli, którzy dla swojego wniosku uzyskają poparcie co najmniej 500 000 osób.
Zmiana Konstytucji
Trzeci rodzaj referendum dotyczy zmian Konstytucji. Jeżeli dotyczą one przepisów rozdziału I(Rzeczpospolita), II(Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela) lub XII (Zmiana konstytucji)- 1/5 ustawowej liczby posłów( 92 posłów),Senat lub Prezydent mogą zażądać przeprowadzenia referendum zatwierdzającego. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większość głosujących.
Zobacz również: Konstytucja RP