Ustalanie wyników
Po zakończeniu głosowania i podliczenia głosów przez obwodowe komisje wyborcze, protokoły głosowania z wynikami, po uprzedniej weryfikacji przez okręgowe komisje wyborcze, przesyłane są do Państwowej Komisji Wyborczej.
Ustala ona wyniki głosowania w skali kraju i stwierdza, które listy okręgowe spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów. W polskim prawie obowiązują 5 procentowe klauzule zaporowe, co oznacza iż mandaty dzieli się tylko między te komitety, które w skali kraju otrzymały minimum 5 % głosów.
Metoda przeliczania głosów
W polskiej ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego przewidziano skomplikowany, dwustopniowy sposób przeliczania głosów na mandaty. Na początku, wykorzystując metodę d’Hondta ustala się, ile mandatów w całym kraju zdobył dany komitet wyborczy, a następnie dokonuje się podziału mandatów między poszczególne okręgi wyborcze- system Hare Niemeyera.
Zobacz również: Wybory parlamentarne
Krok I
Przy podsumowywaniu wyników wyborów wszystkie mandaty dzielone są między komitety wyborcze, które zdobyły 5 % głosów w skali kraju.
Krok II
Następnie komisja dzieli wszystkie 50 mandatów zgodnie z metodą d`Honda między poszczególne listy komitetów wyborczych, określając ile głosów przypada na każdą listę wyborczą.
Metoda d’Hondta polega na tym iż liczbę głosów oddanych łącznie na wszystkie listy okręgowe każdego z komitetów wyborczych dzieli się przez kolejne liczby naturalna 1,2,3 itd. tak długo, aż z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować 50 największych liczb, czyli tyle, ilu posłów do PE wybiera się w Polsce. Każdy komitet wyborczy otrzymuje następnie tyle mandatów, ile w wyniku opisanej operacji przypadło mu największych ilorazów. W konsekwencji wiemy ile mandatów przypadnie poszczególnym komitetom.
Krok III
Następnym krokiem jest podział mandatów między poszczególne okręgi wyborcze, których zgodnie z ordynacją wyborczą jest 13. W celu przesunięcia przypadających poszczególnym komitetom mandatów do poszczególnych okręgów, stosowana jest metoda Hare-Niemeyera.
Metoda Hare-Niemeyera polega ona na ustaleniu jaki procent głosów oddanych na listy danego komitetu wyborczego w całym kraju padł na listy okręgowe tego komitetu. W tym celu liczbę głosów oddanych na poszczególne listy okręgowe mnoży się przez liczbę mandatów przypadających na dany komitet w skali kraju.
Otrzymane w ten sposób iloczyny dzielone są przez łączną liczbę głosów ważnych, oddanych we wszystkich okręgach na wszystkie listy danego komitetu. Uzyskany wynik w postaci liczby całkowitej oznacza ilość mandatów, przypadających danej liście w danym okręgu wyborczym.
Krok IV
Końcowym etapem jest przyznanie mandatów poszczególnym kandydatom z lit komitetów. Zwyciężają ci, którzy w swoim okręgu otrzymali najwięcej głosów, niezależnie od miejsca na liście wyborczej. Zapewnia to stosunkowo duży wpływ wyborców na promocję danego kandydata.
Zobacz również: Parlament Europejski a parlament krajowy
Frekwencja a wyniki wyborów
Na wynik wyborów wpływ ma zatem liczba osób uprawnionych do głosowania w danym okręgu oraz frekwencja wyborcza. Mandaty partii rozdzielane są między okręgi, w przybliżeniu proporcjonalnie do ilości głosów oddanych na tę partię w okręgu w stosunku do liczby głosów w skali kraju.
Przykładowo, jeżeli 10% głosów na partię A padło w okręgu warszawskim, to z tego okręgu będzie wywodzić się ok. 10% eurodeputowanych z tej partii.
Rozwiązanie takie miało skłonić mieszkańców danego okręgu do większej aktywności w celu posiadania licznej reprezentacji w Parlamencie Europejskim.