- Porządek dnia i higiena osadzonych
- Jakie przedmioty w celi może posiadać osadzony?
- Wyżywienie osadzonego
Porządek dnia i higiena osadzonych
Porządek wewnętrzny danego zakładu karnego ustala jego dyrektor. Tekst regulaminu powinien być wywieszony w każdej celi więziennej.
Cisza nocna powinna obejmować co najmniej godziny w granicach 22:00 – 6:00. Mimo, że harmonogram dnia za murami danej jednostki sporządza jej dyrektor, to życie więzienne obejmuje pewne zasadnicze czynności z udziałem osadzonych, takie jak:
1) uczestniczenie w apelach więziennych;
2) świadczenie pracy;
3) nauka oraz zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe;
3) spożywanie posiłków dostarczanych przez administrację zakładu karnego;
4) odbywanie spacerów oraz korzystanie z kąpieli;
6) korzystanie z kaplicy więziennej – w tym uczestnictwo w nabożeństwach (dla chętnych);
7) przyjmowanie skazanych przez dyrektora i innych przełożonych oraz lekarzy;
8) uczestnictwo w widzeniach;
9) korzystanie z samoinkasujących aparatów telefonicznych;
10) przyjmowanie korespondencji oraz paczek;
Każdego dnia ma miejsce apel poranny oraz wieczorny. Odbywają się one w celach mieszkalnych. Sprawdzany jest wówczas stan liczbowy osadzonych, którzy muszą być wówczas kompletnie ubrani – nie mogą pozostawać w trakcie apelu np. w piżamie lub w samej bieliźnie. Skoro już mowa o ubraniach, to może warto od razu zaznaczyć, że każdy osadzony ma obowiązek utrzymywania swych ubrań w czystości (podobnie jak zresztą swojego miejsca do spania). Służba więzienna wyposaża ich w tym celu w przybory toaletowe i ogólne środki czystości.
Każdy osadzony musi dbać także o higienę swojego ciała. Można sobie wyobrazić jaki byłby dyskomfort dla pozostałych osadzonych w celi, gdyby choć jeden z nich nie stosował się do tych zasad. Dlatego w każdym zakładzie karnym udostępnia się odpowiednie pomieszczenia, tak aby każdy więzień mógł wziąć prysznic, jeśli to możliwe codziennie, a na pewno przynajmniej dwa razy w tygodniu (lub w razie potrzeby częściej). Czas trwania kąpieli jednego skazanego wynosi przynajmniej 10 minut, przy czym czas wypływu wody z armatury natryskowej nie może być krótszy niż 6 minut.
Więźniowie, którzy nie posiadają własnej odpowiedniej odzieży, otrzymują ją od zakładu karnego.
Odzież oczywiście podlega stałej zmianie. Każdemu więźniowi przydziela się oddzielne łóżko z pościelą, która jest zmieniana wystarczająco często, aby zapewnić jej czystość każdemu osadzonemu. Ponadto, każdemu osadzonemu, co najmniej raz w miesiącu, umożliwia się ostrzyżenie.
Wobec skazanych kobiet ciężarnych i karmiących dyrektor może dokonywać niezbędnych odstępstw od przewidzianego w regulaminie sposobu wykonywania kary pozbawienia wolności. Na przykład, ciężarną osadzoną przenosi się na dwa miesiące przed przewidywanym terminem porodu do szpitalnego oddziału ginekologiczno-położniczego w zakładzie karnym. W celu umożliwienia matce pozbawionej wolności sprawowania stałej i bezpośredniej opieki nad dzieckiem organizuje się przy wskazanych zakładach karnych domy dla matki i dziecka, w których dziecko może przebywać na życzenie matki do ukończenia trzeciego roku życia, chyba że pewne względy przemawiają za oddzieleniem dziecka od matki albo za przedłużeniem lub skróceniem tego okresu (decyzje w tym zakresie wymagają zgody sądu opiekuńczego).
Osadzeni korzystają też oczywiście z prawa do wypoczynku. Przysługuje im każdego dnia godzinny spacer oraz osiem godzin snu. Jeśli chodzi o nauczanie, czy pracę, to będzie to odrębny temat w mojej serii artykułów z tej tematyki.
Jakie przedmioty w celi może posiadać osadzony?
Osadzony może w swej celi posiadać m.in.:
- dokumentację związaną ze swoimi sprawami prawnymi;
- do 9 litrów napoju;
- artykuły żywnościowe nieprzekraczające wagi 6 kg;
- przedmioty kultu religijnego (do 10 sztuk);
- książki (do 5 sztuk, oprócz tych wypożyczonych w bibliotece na terenie więzienia);
- prasę o wadze do 0,5 kg;
- listy i fotografie członków rodziny oraz bliskich osób;
- notatki osobiste i materiały piśmienne;
- plastikowe sztućce (tylko w zakładach karnych typu półotwartego i otwartego);
- wyroby tytoniowe.
Zakłady karne to nie miejsca leczenia uzależnień, dlatego nie wprowadza się zakazu palenia papierosów. Są jednak do tego wyznaczane specjalne miejsca. Jeśli jednak wszyscy osadzeni w celi są osobami palącymi, to nie wyklucza się możliwości dopuszczenia palenia przez nich papierosów w celi.
Warto też dodać, że dyrektor zakładu karnego może zezwolić skazanemu na posiadanie w celi sprzętu audiowizualnego, komputerowego oraz innych przedmiotów, w tym także podnoszących estetykę pomieszczenia lub będących wyrazem kulturalnych zainteresowań skazanego, jeżeli posiadanie tych przedmiotów nie narusza zasad porządku i bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie karnym.
Wyżywienie osadzonego
Więźniowie muszą otrzymać pożywienie uwzględniające ich wiek, zdrowie, formę fizyczną, a także religię, kulturę i rodzaj wykonywanej przez nich pracy. Obowiązują stosowne normy żywieniowe odnośnie m.in. zawartości kalorycznej posiłków.
Dziennie każdy osadzony powinien otrzymać trzy posiłki w rozsądnych między nimi przerwach. Dostęp do czystej wody pitnej powinien być mu zapewniony przez cały czas. Nie jest prawdą, jak sarkastycznie twierdzą niektórzy, że osadzeni mogą sobie wybierać menu. Wiadomo jednak, że jeśli osadzony źle się czuje po jakimś określonym produkcie, to nie można mu go w dalszym ciągu podawać, a już na pewno nie, gdy stwierdzono u niego uczulenie na ten produkt.
Skazany ma prawo co najmniej trzy razy w miesiącu dokonywać zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych oraz innych artykułów dopuszczonych do sprzedaży w zakładzie karnym. Ponadto, skazany ma prawo otrzymać raz w miesiącu paczkę żywnościową, w skład której wchodzą artykuły żywnościowe lub wyroby tytoniowe zakupione za pośrednictwem zakładu karnego. Skazany otrzymuje paczkę żywnościową po złożeniu zamówienia na piśmie oraz po pokryciu kosztów przygotowania paczki. Zamówienie takie może być również złożone przez osobę najbliższą osadzonego.
Zdarza się, że osadzony nie posiada pieniędzy, ani możliwości zarobkowania. W takim przypadku dyrektor zakładu karnego może przyznać mu miesięczną zapomogę w wysokości do 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracowników.
Jeśli chodzi o paczki od rodziny, to ich dopuszczalna częstotliwość przekazywania zależy od decyzji dyrektora zakładu karnego. Najczęściej jednak są przyjmowane nie częściej raz na 2 miesiące i oczywiście podlegają skrupulatnemu sprawdzeniu pod kątem bezpieczeństwa.
Warto wspomnieć, przy okazji nadchodzących Świąt, że osadzeni także odczuwają świąteczny klimat – przede wszystkim wielu z nich udziela się tęsknota za bliskimi. Służba więzienna czasem organizuje osadzonym w tym okresie zajęcia, w trakcie których mogą oni przygotować dla swych bliskich kartki świąteczne lub ozdoby. Prowadzone są wtedy także przez więziennych kapelanów rekolekcje.
Adwokat Pamela Opoczka