Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności - podstawowe informacje

Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
rozwiń więcej
Obligatoryjna przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzeka w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary./Fot. Shutterstock / shutterstock
Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest pewnego rodzaju formą "odpoczynku" przez skazanego od jednostki, w której odbywa karę. Kiedy zatem może zostać udzielona, jaki jest jej wymiar i kiedy może być odwołana?

Podstawa prawna

Problematyka przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności została uregulowana w Kodeksie karnym wykonawczym (dalej: k.k.w.). Analiza art. 153 k.k.w. wskazuje, iż przerwa może być obligatoryjna jak również fakultatywna.

Obligatoryjna przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzeka w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że przerwa trwa do czasu ustania przeszkody (art. 153 § 1 k.k.w.).

Jeżeli chodzi o fakultatywną przerwę w odbywaniu kary, to może być ona orzeczona przez sąd penitencjarny jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste (art. 153 § 2 k.k.w.).

Wniosek o przerwę w karze może złożyć także dyrektor zakładu karnego.

Polecamy: Pracodawca w kryzysie

Opłata od wniosku

Składając wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności należy pamiętać o uiszczeniu opłaty w wysokości 60 złotych, która wynika z treści art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

Właściwy sąd i posiedzenie

Właściwym sądem penitencjarnym do rozpoznania wniosku o przerwę w wykonaniu kary jest sąd, w którego obszarze znajduje się jednostka penitencjarna. Mówiąc najprościej chodzi o wydział penitencjarny sądu okręgowego.

W przypadku, gdy zachodzi potrzeba kolejnego stosowania przerwy w karze, właściwym sądem, jest ten, który udzielił pierwszej przerwy (art. 153 § 5 k.k.w.).

Decyzja w przedmiocie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzekana na posiedzeniu, w którym może wziąć udział skazany wraz z obrońcą, prokurator, a nadto kurator sądowy lub dyrektor jednostki, w przypadku gdy składali wniosek o przerwę w karze (art. 153a § 1 k.k.w.). Sąd po rozpoznaniu wniosku wydaje postanowienie o udzieleniu lub nieudzieleniu przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, na które przysługuje zażalenie (art. 153a § 2 k.k.w.), przy czym, w sytuacji, gdy prokurator sprzeciwia się udzieleniu przerwy, to postanowienie staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia (art. 154 § 1 k.k.w.), zaś w sytuacji, gdy prokurator wniesie zażalenie, to podlega ono rozpoznaniu w terminie 14 dni (art. 154 § 2 k.k.w.).

Wymiar przerwy i obowiązki skazanego

Przerwa w karze może być udzielona kilkakrotnie na okres jednego roku. W przypadku kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może zarządzić przerwę w karze na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka (art. 151 § 1 k.k.w.).

Przerwa biegnie od dnia wydania postanowienia w tym przedmiocie.

W trakcie przerwy w odbywaniu kary skazany może zostać zobowiązany przez sąd do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych (art. 151 § 4 k.k.w.). W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż przepisy pozwalają na gromadzenie informacji dotyczących skazanego w drodze wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego a nawet ustalenia tożsamości skazanego przez Policję lub inne organy (art. 14 § 1 k.k.w.).

Nie można udzielić przerwy przed upływem roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy (art. 153 § 3 k.k.w.).

Odwołanie przerwy

Wprawdzie przerwa w odbywaniu kary jest udzielana z uwagi na konkretne przyczyny, to nie oznacza to, że skazany może robić wszystko. W sytuacji gdy ustaje przyczyna dla której udzielono przerwy lub, gdy skazany nie korzysta z przerwy w celu, w jakim została ona udzielona bądź rażąco narusza porządek prawny albo nie wykonuje obowiązków, jakie zostały wobec niego orzeczone w postanowieniu o udzieleniu przerwy (art. 156 § 1 k.k.w.), to wówczas sąd penitencjarny, który wydał postanowienie, może odwołać przerwę. W sytuacji, gdy powyższe przesłanki będą istnieć po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, to wówczas sąd obligatoryjnie odwołuje przerwę, chyba, że zaistnieją ku temu szczególne względy.

Jeżeli w czasie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności skazany został tymczasowo aresztowany, kara pozbawienia wolności, której odbywanie zostało przerwane, podlega wykonaniu z mocy prawa.

Warunkowe zwolnienie

W przypadku, gdy skazany odbył co najmniej 6 miesięcy kary, a przerwa w wykonaniu kary trwała co najmniej rok, to sąd może zwolnić warunkowo skazanego z odbycia reszty kary na zasadach określonych w art. 77 Kodeksu karnego (dalej: k.k.) czyli w sytuacji, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, i w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Takie zwolnienie może nastąpić w każdym czasie i wówczas nie stosuje się ograniczeń z art. 78 i 79 k.k. - tj. limitów dotyczących odbycia kary, które pozwalają na warunkowe zwolnienie skazanego. Warunkowe zwolnienie jest wydawane w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na treść art. 155 § 2 k.k.w. zgodnie z którym niniejszy przepis nie ma zastosowania do kary lub sumy kar pozbawienia wolności przekraczających 3 lata.

Polecamy serwis: Więziennictwo

Prawo
Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
16 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

Wycieczki szkolne – sukces programu Podróże z klasą. Wkrótce rusza kolejny nabór
16 lip 2024

W ramach programu „Podróże z klasą” pozytywnie rozpatrzono 2283 wniosków o dofinansowanie wycieczek szkolnych. Barbara Nowacka, minister edukacji, ogłasza nowy nabór w programie, na który przeznaczy dodatkowe 20 mln zł.

15 sierpnia mija termin wdrożenia przepisów z tzw. ustawy Kamilka
16 lip 2024

Na wdrożenie „Standardów ochrony”, wprowadzonych w ramach tzw. ustawy Kamilka pozostał jedynie miesiąc. Niestety, większość placówek, których dotyczą przepisy ma duży problem z przygotowaniem i implementacją wymaganych dokumentów i procedur. 

Od 1 stycznia 2025 r. wzrosną kryteria dochodowe w pomocy społecznej, a także zasiłki
16 lip 2024

Są już nowe kwoty kryteriów dochodowych, uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej od dnia 1 stycznia 2025 r. Odpowiednie rozporządzenie w tej sprawie zostało właśnie opublikowane w Dzienniku Ustaw.

Pracowałeś przed 1999 rokiem i masz te dokumenty? Możesz mieć wyższą emeryturę w 2024 roku – tylko złóż wniosek do ZUS
16 lip 2024

Warto przeszukać swoje szafki i segregatory. W nich można znaleźć dokumenty, które mogą pozwolić ZUS-owi przeliczyć ponownie emeryturę i przyznać wyższe świadczenie. Mogą to być np. wpisy w starym „książeczkowym” dowodzie osobistym o zatrudnieniu. Konieczny jest też wniosek do ZUS w tej sprawie. Jest to ważne przede wszystkim dla osób za które były opłacane składki przed 1999 rokiem. Bo po tej dacie wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

Zdrowie jest najważniejsze, dlatego akcyza musi pójść w górę. Jest jednak podejrzenie, że chodzi o coś innego
16 lip 2024

Chodzi o podniesienie podatku akcyzowego na papierosy i inne wyroby nikotynowe. Resort finansów poinformował o swoich planach dotyczących wysokości akcyzy na 2025 rok. Ruch ten podyktowany jest rzekomą troską o zdrowie Polaków, ale wiadomo, że jest próbą zaradzenia kryzysowi budżetowemu.

Kiedy ZUS ponownie przeliczy emeryturę? 3 powody. Ważne zwłaszcza dla osób zatrudnionych przed 1999 rokiem
16 lip 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że wniosek o ponowne przeliczenie emerytury może skutecznie złożyć emeryt, jeśli są ku temu podstawy.  Jest to możliwe na przykład, gdy emeryt dysponuje nowymi dokumentami dotyczącymi dodatkowego stażu pracy czy dodatkowych zarobków uzyskanych przed lub po przyznaniu świadczenia emerytalnego. 

Będzie drożej. W 2025 r. zapłacimy 59,50 zł podatku za 50-metrowe mieszkanie i 178,50 zł za 150-metrowy dom. W 2020 r. było to 40,50 zł i 121,50 zł.
16 lip 2024

Będzie drożej. Wiemy to, bo wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszego półrocza roku wzrósł o 2,7 proc. Zapłacimy 59,50 zł za 50-metrowe mieszkanie i 178,50 zł za 150-metrowy dom.

Sprzątali w biurowcu i kradli wartościowe rzeczy
16 lip 2024

Para zatrudniona do sprzątania w warszawskim biurowcu po godzinach kradła wartościowe przedmioty. Skradzione rzeczy oszacowany na blisko 15 tys. zł. 

pokaż więcej
Proszę czekać...